Maaz amin a mailangna a itu bunun hai, mahansiap amin tu maaz a kaviaz a haling in hai, sintunasia ivut mas pakazimaan tu pakadaidazan tu pakaduuan tu bunun, hai tu nii tu mahansiap tu maikusna’isa a sian tu halinga, ung at, nii in amin maplaz mahansiap tu na pikuun a sian tu halinga makusia.
Maaz a kaviaz an hai, nau tu nii tu itu ivut tu ngaan, cis’unis....
話說朋友這個詞原本不是蛇的名字，這是因為…
Masa habasdaingaz ang dau hai aiza dau a minintainalu a uvaaz a saipukus tas’an.
在很久很久以前，有個孩子，曾是孤兒，被親戚收養。
Mais munhuma dau hai, pitanngadahun dau sia tuundaingaz, aupa mais ta’azaun tu tangis hai, unauun in mapasusu.
工作的時候，（孩子）被放在大岩石底下（裡面），因此如果聽到他哭，就去餵奶。
Aiza dau tu tastu hanian hai, nii dau a uvaaz a tai’azaun tu cinangis at, macinmananu dau a munhuhuma a bunun munhuma.
有一天，沒聽到小孩哭，而工作的人拼命工作。
Masa manatpu in hai, unauun daus madaingaz a uvaaz a sadu hai, cin’iang dau a madaingaz a i, is’uka a sinubus mahaiav cin a uvaaz a.
等到忙一段落之後，大人去看孩子，大人尖叫，因為被布包起來的孩子不見了。
Sidaukdaukun daus madaingaz cia a mahaiav a sinsubu sadu hai, saduas sia dau aiza tu tasa a manauaz a ivut ingadah...
大人慢慢地把包布拉開來看，他看到有一條美麗的蛇在裡頭。
Sadu dau a itu bunun a maluspingaz a tu manauaz a itu havit a patasan sia lutbu hai, simul dau sia itu havit tu cina mas havit’ikit tu na sizaan katsulut mas patasan macindun sia habang.
Maupacia ha dau is makasa tu maluspingaz, ka, nii tu mapisial sikakaun mas havit’ikit cia hai, ka, itsauhzang a saia mataz.
那女人竟然懶惰成那樣，沒有好好餵養小百步蛇，反而讓牠餓死。
Aupa cinghaungun dau a cina a itu havit a at, kan’asangun a itu bunun a asang.
因此，惹火了百步蛇的媽媽，從而攻擊布農族人的村莊。
Pit’aminun dau a bunun a takidiip mas havit.
百步蛇把居住在那裡的布農族人全都殺了。
Kaaz in dau dadusa a minhumis ang tudiip.
當時只有兩個人還活著。
Naia dau dadusa hai, kanau ang dau tunnasian sia tana mas bunbun tu lukis hai, is’uas havit mapataz.
他們兩個勉強爬上刺蔥樹和香蕉樹，百步蛇便停止了殺戮。
Maaz dau a laihaiban mas havit kan’asang a ludun a hai, kantunuhtunuhan tu pupunu a dalah isnangadah vahlas.
百步蛇攻擊時所經過的山，塵土飛揚，泥土不斷被踏崩，落入河中。
Saulaupak a dau a vahlas a madailpu ang.
直到現在，那條河依然混濁。
Kunias Taulu tan saia tu madailpu tu vahlas tu danum at;
那條河（它）被那些漢人（大陸人）稱作濁水河。
kunias bunun tu danumbunun.
（它）被布農族人稱為布農水。
Aupa masa aip incin dau hai mapatupa dau a bunun tu, “Na mapainsial in ta mas havit cia. Na nii in mapakahaitas, mapakapais, mapasanpapanah.”
因此，之後，布農人便商議說：「咱們與百步蛇和好吧！不再互相仇視、互相敵對、互相爭戰。」
Aupa kudiip in a naia mapainsial mas havit cia at, aupa mapatupin tu, “Na minkaviaz in ta.”
於是他們便去與百步蛇和好，從而彼此商議說：「我們來當朋友吧！」
Maupa cis’unis maipatumantuk havit tu na nii in mapakapais at, na minkaviaz at, mapatupa dau tu maaz a bunun hai nii tu mahtu mapapataz mas havit at, maaz a havit amin hai nii in amin mahtu kalat mas bunun kitpataz;
Aupa inkavaizanis bunun a havi tan at, paiskatudiip in a bunun nii in mapapataz mas havit tan.
因為人已經和百步蛇結為友氏族，所以從那時起布農人就不再殺死百步蛇了。
Ung at maaz a bunun mais mapunahtung mas na mapainsial mas paikakuangan paipalkapatazan tu bunun sin mas pais tu paikavasan paisanpanahan hai, kunian mas bunun a sian tu iskuzakuza tu mapatuhavit.
Aupa paiskatudiip in a havit an kunian mas bunun tu kaviaz saulaupak a dau.
因此，百步蛇從那時起便被布農族人稱為友氏族，直到現在。
A maaz a itu bunun a madadaingaz mais tahus pali’unis kaviaz tan tu pailihabasanan hai, tahu tu maaz a kaviazan dau hai mai’unis bunun at ka min’ivut,
布農族的老人在講述關於這個血親友氏族的故事時，會交代這些血親原本是布農族人，後來變成蛇。
pahasia mais sadus kaviaz tu isian sia daan maluhdut daan tu na lahaiban hai asa tu mapinis mas kulali at iskaunasian a kulali a sia havit cia at tupaun tu “Saivan in ku as mas ulus at mudaan in. Kakaa tu maluhdut sia daan tan i na kan’abnusan.”
Mais nii a havit a mudaan sian daan hai pakatainan mudaan.
如果百步蛇不離開道路，（你們）就繞（過那條）路走。
Sia tasa ispishaiap mas madadaingaz tan mas mailangna tu uvaaz a paili’unias itu kaviaz tan a halinga mas itu kautuszang tu ”kaviaz” tu siduh tan.
那一件事是老人家用來曉諭後代子孫有關友氏族的事以及屬於中氏族的友氏族（的）家族（是哪些）。
Aupa maaz a itu bunun a kautuszang hai aizaan mas kunian tu kaviaz tu siduh tan.
因為布農族的中氏族中有著稱之為友氏族的家族。
A maaz a kaviazan tu siduh hai tahu a madadaingaz tu aupa masa habas dau hai mais aiza a tastu maitas’aan a cis’unis aiza aupas kanang a ispainkakuang at nii in masial muskun minhumis at mudaan hai mapising mais sipungul a mailalangna tu maitastu lumah ang habas at mais dunduan tu mapalmasamu mapasiza hai na makuang i masamu daingaz a sian sia ispasisiza tu samu i na is’ataz.
A maaz dau a bunun habas mais mamataz hai ankuilun dau minhuhumis.
據說，人（類）從前每當死亡，都會蛻皮而復活。
Maszang dau a bunun mas ivut, kakalang, kakusung mas hatabang tu mais madaingaz in tu mataz in hai mukalkal dau a isia lutbu a kaung at, a lutbu dau mais minukalkal in hai matuduhlas dau tu mazaumzaum a lutbu tu maszang mas itu ubuh tu lutbu.
A maaz dau a itu mininkuil a bunun a lutbu hai mindaukdauk in dau minmaszang in mas madaing tu bunun.
（那些）蛻過皮的人的身體會慢慢地變得像大人（的）一樣。
A maaz dau a mutubunun habas hai maupa cin dau tu mamataz at, ankukuilun at, minhuhumis.
人們曩昔就是如此周而復始地死後蛻皮又復活。 人們從前（就是）這樣不斷地死後蛻皮而又活過來。
Masa habasdaingaz ang dau hai aiza dau a tasa tu lumah a laupang maipadangi a mabananaz mas maluspingaz tu ukaan ang dau mas uvaaz tu tasa.
很久很久以前，據說有一家剛結婚的男女，連一個孩子都還沒有。
Masa aip in cin dau hai a maaz dau a itu maluspingaz cia a mabananaz a hai ittusha dau mataz.
後來，那個婦女的丈夫突然死亡。
Masa mataz dau a mabananaz a hai kaaz dau a isia a mata malciciahav at, a isia dau a itu lutbu a kaung hai mudaukdauk dau mu’anak’anak mukalkal at, aip in cin dau hai ankuilun dau minhumis.
Mais ittus’an dau mataz anku’ilun tu minhumis hai a maaz dau a mininkuil a bunun hai asa dau tu mais kaupakaupa tu tasa tu hanian hai na pauk’i’imaan dau mapakaun mas haising a mininkuil a bunun;
每死一次就要歷經蛻皮而後重生，而蛻過皮的人呢，得每一天給他吃五次飯。
atunau dau i maaz a minataz a bunun a mais maun hai mani masauhzang daingaz;
據說是因為（那些）死過的人，吃飯時似乎非常餓；
mais maun dau hai aminun dau matatapus’an a haising a maun at, kitushuzun dau a ikdadaan mas haising a.
（他們）吃的時候，把飯全都一口吞下，而且緊咬裝飯的器皿。
Maaz dau a mininkuil a bunun a aip in cin tu ittutuhna ankukuilun mamataz minhuhumis hai maaz a aininkuilan a tainilumah a bunun hai miahdi dau tu mapitsusupah mapittutuhna mapit’i’ia mas haising i na pauk’i’imaan a mininkuil a bunun a mapakakaun mais tasa tu hanian.
Masa tudii dau tu aiza tu tasa tu hanian hai kaaz dau a painitazan a maluspingaz a miahdi tu talpatazun dau tu hanian i sikakaun mas isia tu mabananaz tu mamataz at anku’ilun.
Kaaz in dau a painitazan mas mabananaz a maluspingaz tutupa tu, “Mikua bis kasu tu mamataz at, ankuku’ilun minhuhumis is? Uka in a na kaunun i ik’aminun in mas masuu a na kaunun a haising at uka in amin a mahtu ikdaan mas masuu i kitushuzunin amin masuu a ikdadaan. Na uka in a inaam a na kaunun a cilas.”
Masa tudii dau tu ungaab in a ankuilun a mabananaz na muhna na mataz hai ta’aza dau mas itu maluspingaz tu halinga tu sintupa at, tukakiv dau a anku’ilun a na mataz a mabananaz a tu na musuhis ik kaungadah sia na dangian ku masabah.
Tupaun dau mas isia tu maluspingaz tu, “Kaa tu mataz. Musuhaisa kasu, musuhaisa kasu i!”
他的妻子對他說：「不要死。你回來吧，你回來吧！」
Antalam dau a na mataz a mabananaz a tu, “Na nii in ik musuhis i mapapiahdi a saikin masuu mapatalpataz mamuu mapit’i’ia sikakaun mazaku. Kakaa kamu malaspu tatangis. Kakaa kamu makuang a is’aang. Kaa tu mapising mazaku. Na musuhisik kaungadah sia dalah cia minhanitu.”
Masa tuzatuza in dau tu mataz a itu maluspingaz a mabananaz hai kaaz in dau a maluspingaz a malkulapa sia sabung tatangis tutupa tu, “Ukin a saikin i mataz in hangas kasu. Ukin a saikin i mataz in hangas kasu.”
在那婦女的丈夫確實死了之後，那婦女就在墳墓趴著不停哭說：「我完了，因為你死了啦！」
Tupaun dau mas duma tu bunun a tatangis a maluspingaz a tu “Maivia tu tangis a kasu is? Kaa tu tangis a kasu i. Suu a cinuhas’az saicia at, suu a cinupa tu ‘Musuhaisa kasu sia dalah cia; mapiahdi mazaku sikakaus masuu.’”
Masa tudii dau hai isnavai bin dau a maluspingaz a tatangis malala’la mas isaicia tu mabananaz tu, “Musuhaisa kai,” hai tu maaz a isaicia a mabananaz a hai maupa mas nii in uta’azaan at paiskatudiip in a bunun mais mataz hai nii in ankuku’ilun minhuhumis.
