語言:
語發中心 - 原住民族語言研究發展中心
編譯族語讀本
104年讀本翻譯
繪本模式
laqi thowlang
小王子
太魯閣語
翻譯者:吉洛.哈簍克Jiru Haruq老師
mataru hngkwasan mu siida, htngayan ku llnglung quri nraaw ni quyu qbibing. nii ka tgkingal rnisuh mu matas kndsan mu: Kari empthjil pkrsungun kacing mrata qhuni ka alang paru (kari sbiyaw Girisiya) Pstrngan euda Tamu Smpi ka Alis Patas lnglungan pusu dxgal kari thowlang drudan Siyatu Nii o endaan kingal seejiq Tnpusu. Endaan kingal klgan sjiqun Tnpusu uri. Gaga alang Weyruna o niqan dha paru bi lutut sapah, dha lutut sapah nii o mqnriqu balay, ida qulung mstrung o msluluy bi mkeekan, manu saw kiya qmhdu prrawa kana alang kdjiyax. Sbiyaw balay,niqan kingal dxgal kska gsilung Ay-Cing sun, 2 laqi snaw Yuus ka ga kmlawa hiya, Pgkla seejiq: Alis laqi uwa nii o skuxul bi smpi.Ana manu tduwa ka mniq pspiyan na.Mdka saw mhraw kingal sbirat hmaluy lukus, kiya ni asi do wada mtucing rangah qhuni ni prajing ka smpi nada. Mdka saw duku mnarux ka slhayun ta kndsan babaw dxgal, knhuway pskan ni qmiyut nniqan ta pusu dxgal. Pnspgan Lingkowku o kana babaw dxgal ida bi tru hpucing empitu kmxalan kbkuy kmbkiyan knhbragan ka seejiq Tnpusu. Ida bi mtaru tnegkbkyan ka pniqan na kska kana sjiqun babaw dxgal. Mkeurus mniq kska empitu kmxalan dha kklwaan, sblaqun pspug ka klgan sjiqun o ida hmrinas mrimal kbkuy ka knlala na. Tamu: Mqpuji ka laqi snaw nii, ini smkuxul musa ptasan ni lmnglung mlatat ngangut, msluluy dha mnswayi bubu na kdjiyax. taxa dha o knsparu bi , mhmut smeeliq dmuuy biyax kklawa, psmhmut prrawa seejiq, kiya do wada pshgun phuqil Yuus ka hiya; kingal duri o yaasa wada phqilun ka mnswayi na, aji bi hmut naqih kuxul na ni aji bi hmut saang hcian na qmada ka knthlangan, wada qduri klwaan isil Sklwiun ka rhngun niqan paru muhing Wada dha krtun kana ka paru radax qhuni ni sliqun dha kana ka meudus bbuyu dgiyaq, bbuyu dgiyaq o aji nniqun samat ni qhuni spriq uri da. Kingal seejiq Tnpusu nii o meniq Tgparu Alang Amirica snthyaqan na bitaq sayang o hrnasan na ka dha kbkuy hngkwasan. Sntama brax na nanak matas endaan. Tlmuun na ka 「Seejiq Tnpusu o ungat pnatas ni pnsnpug paah sbiyaw」saw ni nkari. Tdwaun na mseupu mnegsdka bi tluung ka sjiqun na ni Yurupuan mniyah. Hake:Pllukus lukus mkgeygay ni ini powsa ramil, duri ni mkngangut ka laqi snaw nii. Thowlang klwaan hiya o biqan na kingal lituk dxgal ka hiya, duri o sbgay na hyaan maakuyuh na ka laqi na kuyuh. babaw na nii lqlaqi laqi na o pklutut kmlawa klwaan, hangan klwaan nii o Therute ksun, hiya o niqan kingal paru alang Theruyi ksun. Alis o wada mtujing truma rhngun niqan paru muhing, kiya ni qmita kingal lungaw htngay qsiya do wada na mahan ni asi do wada mlbu ka hnigan na da. Duri o mkan bawa mniq kulu do wada mlaking ka hnigan na ni mkala hnigan na nanaq. Kiya ni mkla rmngaw kari ka rhngun niqan paru muhing ni ana manu tklaung na ni hmut sriyu ka ana manu. Yaasa iyux saw prana nniqun seejiq ni qnqaya djiyun, ksun dha mangal kana ka nniqun seejiq ni samat ni qhuni spriq. Kingal seejiq Tnpusu nii o meniq Tgparu Alang Amirica snthyaqan na bitaq sayang o hrnasan na ka dha kbkuy hngkwasan. Mnswayi bubu: Wada skeungat ka bubu Tamu do dngaun na ka Tamu ni swayi snaw Tamu. bitaq laqi laqi na Rawite thowlang klwaan ka kmlawa klwaan siida, saw aji hhuya alang paru nii o daan na psbgurah smmalu duri ka qnabil alang paru,Yuus o powsa kari 2 utux Apuru ni Pusayte ddayaw dha Theruyi, Lmingis ka Alis ni wada maayayun ka rusuq dowriq na. Kiya ni mimah qsiya mniq lungaw ni asi do mlbu ka hnigan na ni wada mtujing rowan lungaw ni qluli da. Suyang dgiyaq ni yayung ni kana qnpahan sbiyaw o ungat qtaan sayang uri da ni wana nak mniq kska lnglungan drudan. Huya ta bi ksun saw mha malu kana ka kndsan kneudus babaw dxgal hug? Sntama brax na nanak matas endaan. Tlmuun na ka 「Seejiq Tnpusu o ungat pnatas ni pnsnpug paah sbiyaw」saw ni nkari. Tdwaun na mseupu mnegsdka bi tluung ka sjiqun na ni Yurupuan mniyah. Peyci: Mseupu matas tuhuy Tamu ka laqi kuyuh nii. babaw wada qhduun do, pnrngagan dha bbiqun qnpahan snadu o ini biqi thowlang klwaan ni wada na lwaqun ka dhiya , kiya do aji bi hmut saang dha ka 2 utux nii ni “ida nami yahun smiyuk pkrsung rmudaw ka alang paru Theruyi nii”msa. Qluli siida ka Alis o strung sbirat gaga duri. Kiya ni taalax paah lungaw ni prajing mhraw sbirat ni htran 2 wawa(娃娃/無此詞) na. 2 wawa nii o mdka bi ka kaku dha ni kari dha. Ana huya msa rmngaw ka Alis o ida ini qbahang. Msysayang, tgparu bi embanah qulit mhiyug alang Ciacow Amirica ni rgrigun Klwaan Rnaaw snlaan maxal maspat kbkuy mngari kmxalan hngkawas uri o pnngahan na tmngahan. Babaw rmnegrig, Rumiow o powsa qruy dqras musa brah Criyaan ni hmkraw dmui baga na rmngaw “Ini ta bi kla, Cyupit Utux empgealu ka nii pddui baga su ni baga mu, mtduwa ku tmunguh hug?” Thowlang Caicir mklawa gaya: Mssug balay ka Thowlang empklawa gaya, kika tama Peyci uri. Uris ka kingal kska hbaraw bi utux hiya, naqih bi utux kuyuh ka hiya, yaasa ini skuxul hyaan kana ka deutux, kiya do ida mu pdaun mkksrabang, prrawa, kiya ni niqan pxal kska mgrahul hiya , mgay kingal supaw xiluy liqa ka hiya, ga gquran patas “bgay mu rmabang bi qnsjiqan seejiq” msa. Kiya ni rmngaw ka Alis “Tduwa ku qmita pdmhagay namu, kiya ka kiya ni rngagi saku wada inu ka sbirat da hug?” msa. Powda prajing pdmhagay siida ka dhiya do wada qduriq ka Alis da. Pnhiyug smka gmquran hnigan na ka sapah gtuan patas nprngagan Klwaan. Cyug Indian: Hmut phuqil seejiq ni ksgun bi dseejiq mniq alang. Niqan 3 hiyi ka utux kuyuh o “yaku ka seejiq bi” msa lmnglung nanak, miyah emppgeeluk mangal supaw xiluy liqa nii, emppgeeluk mangal siida pklug bi Paris laqi laqi Theruyi ka mangal na, Maxal mngari kbkuy maspat kmxalan hngkawas siida, snlaan Pusu sapah peadas patas Amirica ka kingal maxal mngari knkrayan na ka kipu o rnsuhan babaw hika hnigan na. Empsapuh Rupusun: Niqan sapah spuhan ka hiya ni wana hiya ka kingal empsapuh uri. nhdaan bi do wada na biqun utux kuyuh Ahuruti ka supaw xiluy liqa nii, yaasa utux kuyuh nii o wada smdhug bbgay na hyaan ka rmabang bi qnsjiqan kuyuh babaw dxgal maakuyuh na, saw nii aji bi hmut saang ka 2 utux kuyuh Sira ni Atina, psdhug bi rmngaw ka dhiya ida nami yahun smiyuk ka Theruyi.msa. Kana kkraya ptasun mkwayi nseejiq Atmaan ryaxan hidaw Alang Qalux seejiq klwaan Raypireya o snluhay hyaan uri. Ini ta stgi ka gtgut bi Kari nseejiq Kri da? Pnstama thowlang klwaan Puriyamus ka Paris, dmudul kingal qmpringan asu mrata mquri Spata klwaan pais Girisiya, saun dha mangal duri ka qbsuran kuyuh wada sbgay Miniraws thowlang klwaan. Ima balay ka hiya hug? kiya ka kiya ni ungat hiya ka thowlang klwaan, kingal mdka saw kuyuh sngkgulan baraw qnsjiqan na Hayrun ka smtrung dhyaan, rmabang bi qnsjiqan kuyuh babaw dxgal knxalan siida ka hiya. Bukuy Kristu 1765-1770 hngkawas mtucing Alang Teynasi 1790 hngkawas Smngul Bubu na ni thjil Alang Ciawciya , smluhay pseusa xiluy liqa 1800 hngkawas   mhuqil ka Bubu na 1809 hngkawas   prajing gmquring 1812-1814 hngkawas   musa mrata ni tmjiyal 1815 hngkawas   mangal kuyuh ni tmlaqi 1819 hngkawas  Thjil quri ryaxan hidaw Alang nii o Arapama ksun 1821 hngkawas  mnhdu gmquring 1822 hngkawas   Dsan na ka laqi na kuyuh ni mquri Alang Aknses 1824 hngkawas   Biqan Marung knkla 1828 hngkawas   Tgkingal Patas Pgkla snlaan 1829 hngkawas   Thjil quri ryaxan hidaw Alang Awkrahuma 1830 hngkawas   Thowlang Paru Amirica pkdhug matas《Gaya Thjilan Dowjing》 1838-1839 hngkawas  Elug rusuq dowriq ni Mllnglingay ka seejiq deita 1840 hngkawas   Dmayaw phiyug Kklaan Mggaluk 1842 hngkawas   Musa Mowsiku miying seejiq tkrusan ni kari ssrngaw dha 1843 hngkawas   Mhuqil Alang Mowsiku, kndsan na o dalih maspat kmxalan mskluwi balay qmita hyaan ka Paris, mgkala utux kuyuh Ahuruti qnsjiqan na, nii o sniyuk hyaan ni pnspadaw na hyaan kuyuh msa lmnglung ka hiya, asi na bi shngii ka qpahun pnstama hyaan thlowlang klwaan da, Hiya o Saykowya, Dowjing nklaan hidaw mkCiruki, Sepua ta qmita duri ka citruma na ha... Hayrun o miyah mhiyug brah na ka mtradaw bi snaw o hmgut bi lnglungan na uri, niqan snaw na ka hiya o asi na bi shngii ,nhdaaan balay ka Hayrun o embahang kari Paris,wada mseupu tqnay tealax paah hiya da. Rnabaw mkla rmngaw Embahang ka Miniraws thowlang klwaan wada qduriq ka 2 hiyi nii do, aji bi hmut saang na ka hiya, kiya do kmeaguh kana dthowlang klwaan Girisiya eiyah dha mseupu teumal musa tmgjiyal Theruyi, Alang Amirica o mseupu meudus ka klgan sjiqun Rumiow o ida lmnglung balay malu kari pnstrngan dha hiya, ini taqi kingal rabi ni musa mtqita Simpu Rawruns sapah slhayan malu kari hiya ni rmngaw “Simpu, kuxul mu balay ka Curiyi, yami o mnpxal nami bi mtqita do mskuxul nami da, yami o empstrung nami, yahi nami smblaiq ptgaya mstrung.” Saw nii kari na ka Rumiow o hmut mtngaang mskluwi ka Simpu. ini bi biyaw, prajing mtgjiyal ka Theruyi ni Girisiya. Bukuy Kiristu maxal empitu kbkuy empitu kmxalan hngkwasan, brah kingal kbkuy hngkawas maka Seejiq bhgay pneapa asu paah Yurupu bitaq Amirica o qnita dha mkDowjing meniq siyaw gsilung nklaan hidaw Amirica sayang ini dha bi si isil seejiq. Mqsuqi bi ka saw ga mniq nklaan hidaw mktruma rima klgan sjiqun da--- dhiya o Cikusu, Ciruki, Cowkutu, Krik ni Sayminul. Qnita dha saw dmiyah nii o ngalan dha lplupung sapah. Paah sbiyaw ida smparu bi txtaxa ni pslupung bi gtgut ka dDowjing nii. Ana ya sbeysun na o kngkingal klgan Dowjing, Igris, Harans, aji uri o Speyng kndkaun na pslupung ni pseasug kana. Dxgal o bngay Utux Baraw. Wana kmlawa nanak ka sjiqun. Niqan kingal jiyax, Rumiow ni dha hiyi lupung na mkksa elug, asi lu mstrung dlutut sapah pnqrquan Tibut, hiya o nirih snaw qbsuran Curiyi, mnsaang bi seejiq na. Ixun na mkmalu bi meudus kana ka sjiqun, ungat bi ixan siida, msbuway dxgal o empaa kingal gneegan asi ka daun. Manu saw kiya ni, rima klgan Dowjing ni seejiq mniyah paah Yurupu o mseupu meudus kska Alang Amirica. Thjil quri Alang Dowjing ka dhiya nii. Qmnita pnltudan, dngusan, kklwaan, snhiyan nYurupuan. Smdalih tmgsa ptasan gnhulan empgarang kari. Pnkari dha nanak pprngaw ka dhiya ni ptlutun dha kndsan mkyayung nsbiyaw uri. Duri ni smluhay kari Igris, msriyux smbarig ni mqqijing mniyah Yurupuan. Mkmalu han o mkmalu ki han. Tai ini pkmalu do tmjiyal kida. Pnegluban dha o murug saw dngsan siida nii kmpriyux balay. Nii o knxalan pncingan Saykowya siida. Qsiya Missipi ka nyusan sjiqan na. Kdhaan Ciruki nklaan hidaw ni Ciruki nryaxan hidaw. Yasa bsiyaq gaiing bi ka mleealax dni, ana ya mdka ka kari, mkrana nanak ka dndulan kklawa ni dngsan kndsan. Snpgan Igris o knhbragan Ciruki mknklaan hidaw o ida bi niqan kingal kmbkiyan mataru kmxalan kbkuy ka knlala dha. nyahan rjingan ni kkla Pncingan Saykowya Ciruki nklaan hidaw o kika gaa kska niqan Alang Tennasi Amirica sayang. Ngahan na Amirica o Ciowci Gays. Saykowya o kika ngahan na Ciruki. Tama na o laqi mkCiruki ni mkYurupu ka hiya. Ngahan na o Tanir Gays. Bubu na o kisa mkCiruki balay. Ngahan na o Uthh. Tama na o ini biyaw do hmici qmada sapah. Nuxay bi bubu dha o kika dmanga hyaan. Mlatat paah alang Ruwayna ini psiyaq ka Rumiow, gmaaw kingal risaw pstrngan ka tama Curiyi, hiya o Paris, tradaw bi taan ni emblaiq balay. Qngqaya qqpah ni tgjyalun o kika ssriyux na qraqil smsamat. Sbarig na Yurupuan ka qqraqil samat da. Yasa ggleekun dha balay nii. Malu balay ka bnrigan na. Tgbilaq siida, qnita dha ka Saykowya o saw bi cisngangah ni kiya nanak hari. Ida ga lmnglung saw aji lnglungun. Yasa ini na qlhangi ka tmsmatan pxal ni, mangal luqih ka kingal qaqay na. Mllabu ka pungu na nii ida ini eelih. Paah hi siida do empika uri da. Rikit rikit ensa ka knsa na. Manu saw kiya do ini tduwa tghuy lqlaqi mrrawa uri da. Tai mniq sapah ka bubu na, tghuy psbarig han. Tai wada alang ka bubu na da o dmayaw kmlawa sapah da. Msiqa bi paah lqian ka hiya. Aji lala ka kari na uri. Kmklaun na ni kmdaun na o ini bi kbilaq kida. Wada kingal jiyax mgrbu, aji hmut knskiyan ka hiyi Curiyi ni nii mhuqil da msa mskluwi kana. Hici bi do asi dha sai smku bqrus sapah na da. Empusal hngkwasan na ka hiya do dsan buan na ni thjil tgtruma quri alang Ciawciya. Paah hi sida smluhay knkla pseusa xiluy liqa da. Ini biyaw do mhuqil ka bubu na . Smtama gnkla na nanak smalu suyang bi sara xiluy liqa, pusu duuy ni tutu phpah. Kuxul bi mniyah Yurupuan dembarig ka hiya. Ddugun dha ka Saykowya nii slhai bi saw duma dseejiq mseusa nii ptasi ngahan su nanak ka babaw snlaan su msa. Kmpatas bi ka hiya nii. Ini kla huya ksun matas msa ka hiya? Paah bilaq do pnkari Ciruki pprngaw ka dha bubu na. Ana pxal ini usa matas ka hiya. Ungat seejiq tmisa hyaan matas kari Ciruki uri. Ana ya gmaxan kingal tnegspatan ltlutan Yurupuan ka hiya nii, mkla matas ngahan Igris na nanak Ciowci Gais babaw xiluy liqa uri. Lmnglung nanak ka hiya. Nasi niqan pxal jiyax tduwa ku matas Saykowya ka babaw na o, ya bi emphuya msa kmmalu hug? Mqqaras bi ssgan na saw ni lnglung ka lpungan na. Smuiq kingal psaan qsiya ka lupung na nii kmdakar hyaan. Iya hmut lmnglung da sun dha. Prci ka saw ni lnglung. Aji dhqun ka kiya msa. Mkla inu matas ka Dowjing da? Ana ya saw kiya ida na ini phngi ka saw nii llnglung. Pnaah lqian qmnita buan na mssbarig dha Yurupuan. Qmnita dxgal sjiqun na wada huya ksun ngalan sjiqun mniyah. Ana ya khnu krmunan ni kmbyaxan tmjyalan dha ka klgan Dowjing ka sbiyaw, sayang do aji bi tduwa tjiyalan ka teypu ni puniq nseejiq mniyah. Bhangan simpu ka seejiq pndsan patas o ida saw jiyax dhqan ini dhuq baga Rumiow ka patas, aji bi kida msa lmnglung, kiya do mkmusa nanak bqrus pkeudus hyaan ka simpu. Lmnglung nanak ka Saykowya. Sjiqun mniyah o ida niqan ka gnkla dha. Maka saw knkla kdwaun dha rmngaw ka「nabaw qhuni」, kngkingal knhkingal bi embrhibung llblak do kika tduwa pgkla knkla ni kngkla. Kmslhayun na balay. Ptslhayun na bi ka sjiqun na uri. 「Saw kiya dni, ita uri do tduwa ta mseupu tluung ka ddbhgay da.」msa lmnglung ka hiya. Ini na dhqi bi mgqumi gmquring ka nii. Mhnang iyuk tmjyalan ka alang tgdaya da. Sndxgal nii, Krik ni pseupu mrata Igris tmjiyal dha Ciruki pseupu mrata Amirica da. Kghuun dha maa kmeuruy ka Saykowya. Jiyaxan ni siida, luhay na qmita Thlangan na dmnuuy「kngkingal nabaw」ni pgkla euda mrata. Qmnita tnhiyan na mrata jiyun dha ka 「kngkingal nabaw」sspgun ni sstugun. Kibi saw gaa pprngaw ka dhyaan. Manu pkdhgun na balay ka kska lnglungan na da. Mgkla ka Rumiow ni Curiyi ni wada maa kingal mddungus, mkug dhyaan kana uuda o spgkla simpu brah dha lutut sapah… Ya pqhdu knuwan ka tmjyalan ni hug? Kika tduwa ta musa sapah msgasut gmquring psdkaun. Nhdaan bi ni, hmrinas kingal hngkwasan do, Ciruki ni Mrata pnspuan Amirica o wada dha tkurun ka Kri ni mrata pnspuan Tgparu Bureytien da. Tmjyalan nii o mhdu uri da. rjingan hli ni kluwi ka gmquring Bukuy tmjyalan, embrinah Alang Ciowciya ka Saykowya do dhuq ka hngkwasan na angal kuyuh da. Smtrung dha Sari Uowts kuyuh na da. Dmanga hana mntucing laqi na kuyuh Ayuka. Rahuq kmlawa sapah, jiyan ni keeman ida lnglung ni gmqringan na ka tghuy hyaan. Pleealay bi siida, qlhangun na bi qmbahang ka prngagan sjiqun na. Tai qnbahang kingal kari Ciruki, asi gqur kingal skraya babaw rhiq qhuni uri.Maka rhiq qhuni pnskrayan o ini biyaw mkala maxal kbkuy ka gntuan na da. Lmnglung nanak ka hiya「Aji ptduwa ka saw nii ?」 Lala bi ka kari rsuhun na.Snli siyaw qaqay ka rhiq qhuni o ungat iyax ggtuun da. Saw ni euda o aji malu sduuy. Ana hiya nanak ini na klai uri da. Asi ka llnglung kngkingal euda kika ptduwa. Kiya ka kiya ni rdrudan ni sjiqun o sklwiun dha ka tmbyaxan na. Sriyu kana ka hnlisan, tgeruan, ni hlian dha uri da. Pprngaw ka dhiya nasi aji mnarux ni empunu ka hiya do ida bi ga buan hhuni peysan. Ixun dha plwanun ka mqalux Tuxan naqih ni trqilun dha kana alang. Siida uri o rinah mrana ka Yurupuan da. Pida bi dmgiyal tnjyalan na ka Amirica ni pskyxun dha thjil quri ryaxan hidaw Alang Aknses sun dha ka mknklaan hidaw Ciruki. Bqani seejiq Bhgay mniyah ka Alang nklaan hidaw da msa. Ini bi suwa prajing ka Saykowya han. Lnglungun na ka uda saw mkmalu ka mnegbalay bi ni dxgal o tdwaun ssugun uri msa dni, hiya ni dduma sjiqun o asi sruwa ka nhdaan uri da. Dha hngkwasan ka emjiyan dha ni thjil quri siyaw Alang Aknses ka dhiya. Saw ini sruwa thjil ni gigit bi kmtmay Ciowcia ka sjiqun o qnita dha Saykowya o mdka Yurupuan ka hiya. Kika balay bi huling dseejiq Bhgay ksun. Rmisuh rhiq qhuni ka klaun na. Lmhlih sjiqun na nanak. Knkana tqeuan ni kari smtarang o ssriyu ni saw bgihur sskaya . Saw mhmut sntgan ni bgihur kari o ungat na bi ixan ka kuyuh na Sari da. Knguun na balay ya aji kpunu ka snaw ta hug? Tpruq saang ni qdani na kska tahut kana ka rhiq rnsuhan kkraya nSaykowya. Qmita kwkawas qnpahan na asi bi qdui psqama do csearih bi ka Saykowya.Wana laqi na kuyuh Ayuka ka tghuy hyaan. Asi kmlux ni ungat lapa kari na. Saman do peapa kacing mrata dni dsan na ka laqi na kuyuh ni qduriq paah sapah da. Murug qsiya Aknses ni mkleelug mquri alang tgdaya. Kndadax mowsa Alang Aknses ni empseupu seejiq nryaxan hidaw Ciruki da. Kla kska lnglungan na o jima mghiyi ka gmqringan na da. Pryuxun na ka edeuda sbiyaw, stqun na ka pnseupu hnang nii hhurah na kngkingal kari. Kngkingal pnseupu hnang o snlaan na kngkingal kraya duri. Duma kraya o knsyukan na paah kari Igris. Duma duri o snlaan na nanak kida. Nhdaan do mseupu kana ka kkraya o maspat kmxalan mataru. Mkleelug siida, tnsaan na ka laqi na kuyuh ni klai balay sun na. Ini biyaw do klaun na kana dni mkla snkingal pspug ni seupu smpug ka kari Ciruki bngay Tama na. Kana rrhiq qhuni mniq baga dha o nii smtug kana da. Kla tduwa ka saw ni uda! Mqaras bi ka Saykowya ni dsan na ka Ayuka ttalang mquri Alang Aknses. Smluun na o tai saw sjiqun nryaxan hidaw Ciruki empangal snlaan na nii. Ini na bi dhqi llnglung ni qnbahang ka sjiqun hiya o ini snhii hyaan. Ida bi nii mhmut smtug ka hiya mkksa. Dsan dha brah Thowlang Alang ka Tama ni laqi kuyuh nii. Thowlang Alang o asi skagul rdrudan ni dembbiyax pspui kingal qpringan emphjial mnegbalay. Nasi klaan nii tmhuni ka Saykowya do pasi phqili sayang balay. Iyux na pgklaun gmpringan na, mndha ptgsa brah qpringan emphjiyal mnegbalay ka Saykowya. Tgpxal han o eniq ngangut sun na ka laqi na kuyuh Ayuka.Sspgi krkari Ciruki sun na ka empthjiyal. Hiya do ptasun na babaw rhiq qhuni ka snpgan na.Wada ngangut ka hiya dni laqi na kuyuh ka msriyux miyah kska da. Hana mrmux kska ka Ayuka do qntaan na ka krkari pnatas Tama na ni sleexan bi snpgan na kana. Dempthjiyal o mskluwi mqqita ni tayal bi klwiyun kida mkksa. Ida ini kdhug bi ka pnsgaaw dha. Knguun dha 「aji rrqdug Tama ni laqi kuyuh ka nii hug? 」mkksa. Kiya ni geegi dembbiyax empaa laqi mu matas ksun na ka dempthjiyal ka Saykowya nii. Shlayun na. Hmrinas lala hari idas do pdai ta tgdha psdka duri. Pxal nii do, mhiyug ini pndka nniqan ka Saykowya ni lqlaqi tnsaan na. Aji tduwa qbhangun ka pprngagan dha. Aji tduwa mqqita uri.Wana msbrinah patas kika tduwa mkkla. Mnlala hari msbrinah do kana empthjiyal ni sjiqun o balay bi klaun dha ka prngagan dha. Paah hi siida snhiyun dha mnegbalay ka gmqringan Saykowya. Aji psteutux ni aji mkmhuni aji mqalux Tuxan uri mkksa. Kika balay bi knkla tdwaun snlhayun kana sjiqun ta. Pseupu hnang skraya nSaykowya o saw tahut sranaq knkana sjiqun Ciruki da. Slikaw bi ni, sjiqun o prajing smluhay pspug ni matas. Geegan dha empaaprngaw prngagan nryaxan hidaw Ciruki ka hiya da. Mnuway hyaan kingal marung knkla ka prngagan uri. Kiristuan empgarang kari Samuer Wowst o bnarig kingal kikay empsrisuh. Emphjil ni empsalu (Suyang Patas) pnkari Ciruki. Tgkingal Patas Pgkla nsjiqun〈Pgkla Patas nCiruki〉o snlaan ni pqtaan da. Sjiqun dha o hjilan dha ka pgkla patas nYurupuan uri. Tduwa mkla tgburah bi euda ni knkla. Lala bi edeuda saw aji tklaun msa o kngkingal kngkingal daan da. Saykowya ga? Ida saw hiya ini hari sqquwaq. Mtbiyax bi mkeealang ni tmisa skraya ptasun kari Ciruki. Prajing mgriq lmlung ni mquri spug pspgun, knkla hmaan, ni brihan klwaan. Kbyaxun na balay ka ddaun sjiqun nxal. Elug rusuq dowriq ni mlnglingay Paah patas pgkla nmniyah Yrupuan, tklaan dha sjiqun mniyah nii o aji saw miyah tghuy ka dhiya da. Kmpriyux nii maa tnpusu dni pkeixun dha ka Saykowya ni Nryaxan Ciruki thjili quri Ryaxan hidaw Alang Owkrahuma duri msa. Saykowya o ida pdhug bi euda saw mkmalu. Tguhuy ltlutut na ni kbkuy spsapah sjiqun Ciruki thjil quri alang ryaxan hidaw. Ida lala hari sjiqun smkila alang Aknses. Duma na uri o sgila nklaan bi hidaw Alang Teynasi、Tgdaya Karurayna ni Ciowcia. Embngbing saang ka dhiya. Hmuya? Mseupu tmjiyal seuxal ka lqlupung o ma dha asi shngii ka dnjyagan. Matas〈Gaya hnjilan Dowjing〉 ni pkeix dhyaan ni spat klgan Dowjing thjil alang Owkrahuma. Thowlang Bukung dseeiq Bhgay Siawtu Rowshu pnatas gaya o rmnngaw ka hiya. Ana ya ini ku ksa tgmalu bi Dowjing o kika mkDowjing balay nii. Ida mndka kana wah. Aji ku empsiling huya msa qmsjiqan na ka tgmaxal da. Yasa ana mksmatun bi seejiq mqpah o ida pgkala qmsjiqan Dowjing msa. Ana ya hmnuya msa mjiras mllawa ka Patas Pgklaun sjiqun Ciruki. Rima sjiqun nklaan hidaw tgtruma o ida pkeixan mrata ni skgulun dha mkksa elug tnhjilan mquri ryaxan hidaw hmrinas maxal mataru kbkuy ka qnthyaqan. Ini tduwa snlala madas ka qngqaya djiyun sapah, lukus, uqun ni qabang. Ana khnu qmqnaqih ka karat ni ddaun, ana ya kntuku ka srmalan nniqan ni spuhan hug ini klwaii kana. Kingal hngkawas ka pkyaxan, mkCiowkutu, mkSayminur, mkKrik, mkCiksu, ni mkCiruki kmdadax mkeleelug kana da. Endaan dha elug nii o kska mrimal kbkuy ni mataru kmxalan kbkuy hnqilan seejiq mkCiksu. MkCruki o spatul kbkuy kiya. Saw ka meudus msngari ka dseejiq, hnjilan mquri ryaxan hidaw o asi si elug phuqil sjiqun. Nii o kika balay bi ksun kingal elug rusuq dowriq. Msqriqu bi dnhqan dha hiya ka dhiya nii mstrung ka nklaan hidaw mkCiruki ni nryaxan hidaw mkCiruki da. Kska hiya o ga hiya ka pleealay bi thjil ltlutut Saykowya uri. Kiya ka kiya ni rusuq dowriq o ida ini trdu. Dha mnswayi nii o rinah prajing snkklwaan ni mllingay duri. Emppgluk kmpraan ni ngngalan. Duma dseejiq Ciruki o wada mhuqil lnglingan nii. Psepuan kska nii o kika pusu tgkingal emptpatas Patas pgkla ni laqi Saykowya. Meapa embsian hnqilan laqi na ka Saykowya, mjiras mllawa pkmalu ta kana. Spua ta mggaluk kingal kklwaan. Knteetu ta bi pprngaw. Tai saw pnkari mkCiruki ka sjiqun o tduwa mggaluk. Ya mnda khnu idas nii niqan ka pnrngagan dha da. Pnngahan <Thowlang ryaxan hidaw Ciruki> ka Saykowya ni mnatas gaya pseupu kklwaan. Kstetai ta ka sjiqun mniah. Srwai ta ka qrqihan lnglingan seuxal. Saykowya o pgdhuun na balay ka gaya Ciruki nsbiyaw. Kndsan ni dxgal o nkana dsjiqun. Mkmalu kana ka dsjiqun o kisa balay bi blaiq. Laxun ta ka dxgal sbiyaw mndka biqan ta uqun ka seejiq qrinut. Balay bi Cirkuan ksun o ida empsuwa mgay tgparu bi blaiq ana ya hlitan cicih. Ida klaun, aji kana Cirkuan o smruwa mangal lnglungan Saykowya nii. Yasa, miyah mkYurupuan o ida ini kntuku ni rinah ssmikul sjiqun na tgcipiq bi mhmuhing. Nnxal duri nii, mkeekan paah ruwan ni ngangut o ssriyu kana da. Saw ni siida dni ini na qlngi kmlawa ka mkeaki Saykowya da. Nhdaan pspngan Rudan siida ka hiya do qnbahang niqan kingal qpuring mkCiruki thjil mquri tgtruma paah Ciowcia bitaq Mowsiku seuxal bi msa. Niqan kingal nsbiyaw bi kari nii ungat seejiq mkla hyaan da msa. Kmgimun na balay ka sjiqun nii. Kmhlayun naka kari aji nkla nii uri. Aji paah hini tdwaun ta gmquring mllngug bi skraya ptasun Dowjing hug mnsa. Kika empaa nhdaan bi kndsan na da. Siida o rudan bi ka Saykowya da. Tqnayan na kndadax ka dembbiyax nii. Ini qlahang ni meydang ka dhiya da. Ixun dha aji pgstuq ka uqun, skgulun na ka dembbiyax beysan nii tweela brah gimi elug sun na. Hcian ka hiya ni biqan dha maxal dha jiyax ka eqeuqun. Tgai nami ruwan lhngaw sun dha. Kla wada ka dembbiyax nii do asi iyah ka bukuy tru iyax sngayan. Hnlayan dha ka sjiqun meniq Mowsiku do, brinah dhuq lhngaw siida do ini dha hlai ka Saykowya da. Dembbiyax o mkeleelug mquri tgtruma miying nii qtaan dha ka rudan knhuway bi mksa. Kla paaungat uqun na ka Saykowya do asi na cii malax ka lhngaw da. Malu utux na! Mkeleelug siida sntrung seejiq tnpusu ni pqdal hyaan. Kika tduwa mksa bitaq sayang. Dhuq bi Mowsiku ka Saykowya do hlayan na ka sjiqun nii. Ida ini na hlaii ka rudan bi kari sntgan dha. Ini na tklai rmngaw ka sjiqun mniq Mowsiku. Sneegul knan ni asi lita meniq Amirica da sun na. Endaan na maah siida, dalih bi maspat kmxalan hngkwasan na ka Saykowya do mhuqil da. Asi rbngi Mowsiku ka hiya da. Smnalu skraya ptasun kari Ciruki ka Saykowya. Pklaan na ka sjiqun na pkduwa prmngaw kari ka 〈rnabaw〉. Sjiqun na matas endaan dha nanak. Smluhay knkla Yurupuan mniyah. Tngahan dhiya nanak o kndkaun sjiqun niqan gaya ptasun ksun. Tduwa msdka bi mseupu tluung ni mhiyug pprngaw ni ssnru ka dha mniyah. Kdusan na bi ka pusu gaya nDowjing Ciruki da. Kika ksun smkuxul mkmalu, mseasug, gmealu ni kmstrung spngan. 「Rnabaw」 nCiruki o rmngaw da. Pusu pklaun na knkla o mkmalu ni aji kmrmux. Mseasug ni aji rmingat. Pseupu meudus ni aji mkpais. Tndahaw ni aji smbilaq. Hnjilan: Kska kari Igris, kingal hlpis ni lblak rnabaw qhuni ni patas o〈leaf〉 ksun kana. Manu saw kiya nii「rnabaw mkla rmngaw」 ksun o kika kngkingal kngkingal lblak patas niqan krkari pnatas.(nhdaan)
六歲的時候,我對叢林和蟒蛇充滿了想像。這是我人生的第一幅畫: 編譯的話 木馬屠城計(希臘神話故事) 故事標題:湯姆歷險記 愛麗絲夢遊仙境 西雅圖酋長的土地叮囑 這是一個原住民的故事,也是一個原住民族的故事。 維洛那城裡有兩個大家族,而這兩個家族原本就是世仇,只要相遇碰面就會吵架起衝突,因此也常常破壞整個城鎮的安寧。 很久以前,在愛琴海上有一座島,由宙斯的兩個兒子統治, 人物介紹 愛麗絲是個異想天開的女孩,在她的世界裡什麼事情都是正常不過的事。 比如說,追逐一隻穿著衣服的兔子也不足為奇,追逐中忽然掉進樹洞,開始展開愛麗絲的夢遊仙境… 文明像是一種病毒,一步步地啃噬著我們安身立命的土地, 聯合國估計,全世界有3億7,000萬名原住民,約佔世界人口6%,分布在72個國家,至少包含5,000多種民族。 湯姆:頑皮搗蛋的男孩,整天想翹課不喜歡去學校,又常常會跟姨媽鬥嘴。 其中一個自恃清高,濫用權貴,肆無忌憚的擾民,於是宙斯將他以死懲處;而另一個因而悲痛兄弟之死,憤而棄位,逃離他國。 神奇的大鼻子門把 土地被濫墾濫伐已破壞了原本的山林樣貌,山林已不再是動物、植物寧靜的棲所, 原住民族多數依賴口述、歌謠、編織、皮雕或壁畫傳遞知識與記錄歷史,而沒有文字及讀寫的傳統。 哈克:衣著破破爛爛,打著赤腳四處遊蕩的男孩。 該國國王即賞賜他一塊土地,並將女兒許配給他,之後他的子嗣相繼統治,這個國家稱為特洛得,並擁有一座大城,叫做特洛伊。 愛麗絲緩緩地掉進有著大鼻子門把的谷底,看見裝滿水的瓶子便喝了它,忽然身體瞬間變小了,吃了箱子裡的餅乾後,身體又變大了,比原來的她更大了,原來一扇會說話的大鼻子門把,會不斷變出各種神奇的東西。 因為科技發展需要拓荒擴展,掠奪了大地上人、動物及植物的活動範圍, 這位原住民生活在距今兩百多年前的美洲大陸。 姨媽:湯姆的母親過世後便收養了湯姆和弟弟。 直到其孫子勞維特國王統治時,為修築城牆以確保特洛伊的安全,宙斯命阿波羅及波賽得兩位天神幫助特洛伊。 愛麗絲難過的哭了起來,滴下來的眼淚都成了河流,於是她喝了飄在河流上的瓶子裡的水,瞬間又變小了,撲通一聲,就掉進了瓶子裡,順著河水漂流。 農村景象已成記憶,美麗風景已不復見。我們該如何與大地共生存呢? 他靠自己的力量改寫歷史,突破「原住民族沒有文字及讀寫傳統」的說法,讓自己的民族和歐洲移民平起平坐。 姵琪:湯姆的女同學。 完成之後,國王非但不付當初談妥的工作酬勞,還將他們驅逐,兩位天神因此憤恨並揚言一定要回來摧毀特洛伊城。 漂流中,她又遇見了那隻兔子。愛麗絲立刻離開瓶子追逐著那隻兔子,卻被一對愛表演的小玩具娃娃阻攔了下來,他們就像是一對雙胞胎,動作、說話都一樣,儘管愛麗絲對他們說在找一隻兔子,他們就是聽而不聞。 現在,美國加州最高的紅杉木及1890年設立的國家森林公園以他為名, 舞會結束後,羅密歐戴著面具走向茱麗葉,伸手握起她的手說:「對不起,是愛神邱比特將你我的手牽在一起,可否吻它一下。」 柴契爾大法官:一位威嚴的法官,也是姵琪的父親。 眾神之一—娥俐絲,她是邪惡女神,因為眾神不喜歡她,她因此決定要製造紛爭,引起混亂,便在一次的聚會上,她獻上一顆金蘋果,上面刻著「給最美麗的人」。 於是愛麗絲無奈的說:「我可以留下來看你們表演,但你們要告訴我兔子往哪邊走了。」小玩具娃娃就開始陶醉的表演起來。就在他們正興高彩烈的表演時,愛麗絲就趁機偷偷的溜走了。 國會圖書館放過他的半身雕像, 印地安喬:鎮上民眾所畏懼的殺人魔。 有三位自命美麗的女神爭著想要這顆金蘋果,正巧,裁奪權卻落在特洛伊的子孫帕里斯手上, 美國郵政總局在1980年出了一張價值19分的郵票,上面是他的肖像。 羅勃遜醫生:在鎮上開一間診所,也是唯一的醫生。 最後他就將金蘋果給了阿弗羅提女神,因為女神答應會將世界上最美的女人嫁給他為妻,卻讓另外兩位希拉與雅典娜女神憤怒,並誓言要報復特洛伊。 甚至西非賴比瑞亞曼德族的瓦伊語書寫符號也受他影響,更何況是鄰近的克里族語呢? 帕里斯受國王蒲里亞摩斯的委託,率一支艦隊前往敵國希臘斯巴達,要將贈給美妮勞斯國王的姊姊帶回, 他到底是誰? 不料國王不在,是由一位美若天仙的海倫接待,她是當時世上最美的女人。 1765~1770年 在田納西州出生 1790年  隨母親搬到喬治亞州,學習製造銀器的技術 1800年 母親過世 1809年 開始研究 1812-1814年 從軍打戰 1815年 成家生子 1819年 西遷到阿拉巴馬州 1821年 研究完成 1822年 攜女前往阿肯色州 1824年 獲頒成就勳章 1828年 第一份民族報紙出刊 1829年 西遷至奧克拉荷馬州 1830年 美國總統簽署《印地安人遷移法案》 1838-1839年 眼淚之路及族人內鬥 1840年 協助成立聯合政府 1842年 前往墨西哥尋找失散的族人及傳說中的語言 1843年 逝於墨西哥,享年近80歲 帕里斯一見到她感到非常驚訝,認為她簡直比阿弗羅提女神還美,心想這就是女神為要報答他而贈給他的女人,剎那忘了國王委託一事。 他是塞闊雅,印地安東切羅基族人,讓我們繼續看下去...... 海倫也為站在他面前的這位英俊男子所迷惑,忘了自己已是有夫之婦的事實,最後阿帕斯便說服海倫要一起離開。 會說話的葉子 美妮勞斯國王聽聞兩人已逃離,相當憤怒,於是要求全希臘所有的王子加入對抗特洛伊人的戰爭。 各族共存的美洲大陸 羅密歐還一直沉浸在兩人邂逅的甜言蜜語中,一整夜沒睡走到修道院找勞倫思神父:「神父,我愛上了茱麗葉,我們是一見鍾情,我想跟她結婚,想請神父替我們主持婚禮。」羅蜜歐的告白,頓時讓神父摸不著頭緒且有些驚訝。 很快地,便引起特洛伊與希臘兩方戰爭的開始… 西元1770年代,現今美國東岸的印地安民族對一百多年前就從歐洲航海到美洲的白人移民一點都不陌生, 尤其在東南部五大族—奇克索、切羅基、喬克托、克里克及塞米諾爾—眼裡,這些移民原來像是家裡的客人。 印地安民族一向有相互尊重及與鄰友好的傳統, 不論對方是另一支印地安民族或英國人、法國人、西班牙人,友善及分享的原則都一樣。 土地是神的禮物,人只是管理者, 某天,羅密歐的兩個朋友在街上閒晃,巧遇仇家的人—提伯特,他是茱麗葉的表哥,性情暴躁。 為了使各民族和平共存,在必要的情況下,分享土地也成為不得不的選項。 因此,五大族和歐洲移民共同在美洲大陸生活。 他們遷到印地安領域,觀察歐洲移民的社會、經濟、政治、信仰,接觸宣教士辦的學校教育。 族人一邊說族語,維持傳統漁獵生活,一邊學習英語,和歐洲移民交易或通婚。 合則安,不合則戰,彼此的關係總是隨情勢而變化多端。 這是塞闊雅出生的年代。 他的族群切羅基族以密西西比河為界,分為東切羅基族及西切羅基族,由於分隔久遠,即使語言相同,也已發展出各自的領導系統及生活型態。 英國人估計,東切羅基族的人口大約1萬6,000人。 出生及靈感的來源 塞闊雅出生的東切羅基族部落就在現今美國田納西州裡, 他的英文姓名是喬治·蓋斯,切羅基族名是塞闊雅。 父親是切羅基族及歐洲移民的混血,名叫丹尼爾·蓋斯,母親則是純切羅基族人,名叫烏特赫。 塞闊雅的父親很早就離家出走,完全是母親烏特赫撫養他們。 羅密歐離開維洛那城後才沒幾天,茱麗葉就被父親挑選結婚對象,是一位英俊挺拔的富貴紳士—巴里思伯爵。 她用工具及武器和族人交換動物毛皮,再將動物毛皮轉賣給歐洲移民, 由於都是搶手貨,生意還算不錯。 小時候,塞闊雅在族人眼中有點無趣,怪怪的,老是想些有的沒的。 因為一場打獵意外,導致他一隻腳受傷,膝蓋腫脹不消,從此跛腳,走路一拐一拐的,也就無法和其他小朋友一起玩。 於是,當母親在家的時候,他就陪著做生意;當母親外出時,他則幫忙顧家。 他生性害羞,話說得不多,好奇心及冒險的念頭卻是一點也不少。 隔天清晨,所有家族的人都被一具冰冷的屍體給嚇壞了,大家都以為茱麗葉真的死了。最後就把她安葬在家族墓穴裡了。 塞闊雅約二十歲的時候,母親帶著他們往南搬到喬治亞州生活,他在那裡開始學習製作銀器的技術。 不久後,母親過世,塞闊雅靠著他的藝術天分,製作精美的銀盤,珠寶及花瓶,十分受到歐洲移民顧客的喜愛。 客人鼓勵塞闊雅像其他藝術家一樣在自己的銀器作品上簽名,。 塞闊雅很想,可是他不知道怎麼簽? 他從小就和母親說切羅基語,從來沒有上過學,也沒有人教他怎麼寫切羅基語。 雖然他有四分之一歐洲血統,最後也學會在自己的銀器上簽下英文姓名喬治·蓋斯,但是他常想,如果有一天他簽的是塞闊雅,那會有多好?! 他興沖沖地和朋友分享這個念頭,朋友卻澆了他一大盆冷水,叫他不要胡思亂想,打消念頭。 那是不可能的。印地安人哪會寫字呢? 可是,塞闊雅忘不了。 他從小就看著母親和歐洲移民交易,也看著族人的土地漸漸被移民佔去,以前打敗其他印地安民族的部落勇士多驍勇善戰,現在根本敵不過移民者的槍炮火藥。 神父聽說送訊息的人,沒有在預定的時間內將信送到羅密歐手上,又預測茱麗葉甦醒的時間快到了,心想不妙,於是想親自前往墓地要將她救出來。 塞闊雅心想,這些移民肯定有他們過人之處,尤其是那項會使「樹葉」說話的技巧,一張張黃紙就可以傳達訊息及知識。 他想要學起來,也想要族人學起來。 他心想:「這樣一來,我們也可以和這些白人平起平坐了!」 塞闊雅還沒來得及仔細研究,北方就響起戰爭的號角。 為了土地,克里族和英國聯軍對抗切羅基族和美國聯軍,塞闊雅被徵召擔任偵查兵。 在這段日子裡,他不斷看見長官用「一片片樹葉」傳送秘密軍令,也看著同袍捧著「一片片樹葉」讀著念著,就像和它們對話,於是更加確定自己內心的想法。 神父將羅密歐茱麗葉相識的經過,以及已經是一對夫妻的事實,還有替他們安排的一切計畫,在兩家族面前一五一十地坦承… 他巴不得戰爭立刻結束,回家繼續研究實驗。 終於,一年多後,切羅基族和美國聯軍打敗了克里族和英國聯軍,這場戰爭就此結束。 引起懷疑恐慌的研究 戰後,回到喬治亞州的塞闊雅已到了應該成家的年紀, 他和莎莉·沃特斯結婚,養育剛出生的女兒阿優卡。 除了照顧家庭以外,塞闊雅幾乎日日夜夜都和自己的想法及研究為伍。 一開始,他仔細聽族人說話,每聽到一個切羅基語單字,就在樹皮上畫一個符號,很快就累積了上千塊充滿符號的樹皮。 「這樣行不通吧?」他心裡想, 還有那麼多字要畫,腳邊的樹皮卻已經堆到沒有地方可放,不僅不實用,連他自己都記不住。 他得想另一個辦法才行。 然而,部落耆老及族人都被他的投入嚇到,開始出現許多嘲弄、批評及揣測。 大家謠傳他精神異常已經生病,否則就是中了敵族的巫術,在召喚黑色魔法要害整個部落。 當時,歐洲移民人數也越來越多, 剛打勝戰的美國政府要求東切羅基族往西遷到阿肯色州,把東部讓給白人移民居住。 塞闊雅一開始不願意,但以和為貴及土地也可分享的價值觀,讓他和部分族人最後同意了這個要求。 他們利用兩年的時間搬到隔壁的阿拉巴馬州。 不肯搬遷,堅持留在喬治亞州的族人則認為塞闊雅搬家就代表他和歐洲移民一個鼻孔出氣, 搞不好他才是這些白人的走狗,在樹皮上東畫西畫的,就是要欺負自己人。 各種不諒解、攻擊的言論於是紛紛出籠,漫天飛舞。 這些八卦及閒言閒語終於讓妻子莎莉受不了。 她害怕自己的丈夫瘋了,一氣之下便把塞闊雅畫滿符號的樹皮一把把地往大火裡。 看著多年的心血付之一炬,塞闊雅非常失望沮喪,只有小女兒阿優卡陪在身邊。 他默默不語,隔天便騎馬,帶著女兒離家出走,一路沿著阿肯色河北上,準備前往阿肯色州,和西切羅基族一起生活。 原來,塞闊雅腦中已經有了研究成果! 一改之前的做法,塞闊雅以音節為單位拆解每個切羅基語單字,然後替每個音節製造一個符號, 有些符號是從英文借來的,有些則是他自己研發。 最後總共整理出86個切羅基語音節符號。 旅途中,他教阿優卡記這些音節符號。 很快地,阿優卡不僅記下了符號,也能拼出或念出父親給她的切羅基語單字。 他們父女手上的樹皮都已經說出話來了! 這個方法成功了! 塞闊雅滿心歡喜帶著阿優卡一路奔向阿肯色州,希望西切羅基族能接受他的發明。 沒想到,那裡的族人一聽,還是不敢相信他,以為他胡言亂語。 族人把父女倆帶到鎮長喬治·羅瑞面前,鎮長於是指派一些耆老及勇士組成真相調查委員會, 若判定塞闊雅在搞巫術,馬上執行唯一死刑。 為了證明自己的研究,塞闊雅為真相調查委員會做了兩次示範。 第一次,他讓女兒阿優卡留在門外,請委員念幾個切羅基語字,他在樹皮上寫下這些字後,便走出去,換女兒進來。 阿優卡一進來,看著爸爸寫的字,輕輕鬆鬆地就唸出這些單字, 委員們個個面面相覷,覺得很神奇,卻還是不敢下判斷,擔心這是父女之間的把戲。 於是,塞闊雅請委員選定一些年輕人當他的學生,讓他訓練,幾個月後他們再做第二次示範。 這一次,塞闊雅和他的學生們分別站在不同的地方,聽不到彼此說話,也看不到彼此,完全只能靠書信往返,溝通訊息。 往返數回之後,在場的真相調查委員會及族人確認他們溝通的訊息, 從此信任色闊雅的發明是真的,既不是怪力亂神,也不是巫術或黑色魔法,而是族人都可以學習的技能。 塞闊雅的音節符號系統就像火一樣延燒整個切羅基族。 很快的,族人開始學習讀寫;塞闊雅被選為西切羅基族民族議會議員; 議會也頒給他一個成就獎章;。 基督教宣教士撒母耳·沃斯特訂做一台印刷機,準備翻譯出版切羅基語的《聖經》; 第一份切羅基民族報《切羅基鳳凰報》發刊; 族人甚至翻譯歐洲移民的報紙,讓部落取得最新訊息及知識。 許多大家以前認為不可能的事情都在發生。 塞闊雅呢? 他不改寡言的性格,全心投入切羅基語書寫符號旅行教學,也開始轉向思考數學數字、農業技術、政府功能,為族群的未來努力。 眼淚之路及民族內鬥 從歐洲移民的報紙中,他們發現這些移民已經不再是家裡的客人。 他們反客為主,要求塞闊雅及西切羅基族人再遷到西邊的奧克拉荷馬州。 塞闊雅堅守以和為貴的原則,和家人及上百戶切羅基族人一起西遷。 不過,仍有不少族人留在阿肯色州,甚至留在更東邊的田納西州、北卡羅來納州及喬治亞州。 他們心中氣憤,不解為什麼幾年前一起打戰的盟友,竟然不顧他們的貢獻,簽署《印地安人遷移法案》,又逼他們和其他四族搬遷到奧克拉荷馬州。 簽署法案的白人總統西奧多·羅斯福說, 他雖然不認為好印地安人就是死印地安人,但是八九不離十啦,他也不會多問第十位人品如何,因為最粗野的鄉下人也比印地安人文明多了。 儘管切羅基民族報不斷呼籲,東南部五大族還是被軍方強制送上超過1,600公里的西遷之路。 不准多帶家當、衣服、食物或毯子;不管氣候環境多麼嚴峻,更不管衛生及醫療是否完備, 每隔一年,喬克托族、塞米諾爾族、克里克族、奇克索族、切羅基族就分別上路。 在這條路上,奇克索失去5,000到6,000位族人,切羅基族失去4,000條人命。 對倖存的族人來說,這條西遷之路簡直就是種族屠殺,那是一條真實的『眼淚之路』。 好不容抵達路的另一端,東切羅基族和西切羅基族團圓,其中包括最早遷過去的塞闊雅一家人。 然而,眼淚卻沒有停止。 東西兩群反而開始陷入政治惡鬥,爭奪權力及資源。 幾名切羅基族人在這場內鬥中喪生,包括民族報第一位主編以及塞闊雅的兒子。 塞闊雅抱著喪子之痛,呼籲和平,呼籲成立聯合政府,不斷協商,希望講同一種語言的切羅基族人可以團結。 幾個月後,兩方達成協議。塞闊雅以「西切羅基族領袖」的名義簽署聯合政府法案,要求接受新移民,原諒內鬥期間的傷害。 塞闊雅堅持切羅基的傳統價值觀,大自然及土地為所有族群共享,族群和諧才是最大的善。 放棄領域就像施捨食物給窮人,真正的切羅基人會願意為了最大的善而吃虧。 當然,不是所有切羅基族人都接受塞闊雅的價值觀。 畢竟,歐洲移民總是得寸進尺,一步步把族人逼向更小的角落。 未來,在內在外的抗爭對立漸漸浮現。這些也都已經不是年邁的塞闊雅可以控制的了。 最後的冒險 在他晚年的時候,塞闊雅聽說有一群切羅基族人很早就從喬治亞州南遷到墨西哥,也聽說有一個失傳已久的古老語言。 他希望找到這些族人,也希望發現失傳的語言,也許可以研發出適用所有印地安民族的書寫符號。 那將是他生命中最後一段旅程。 當時,塞闊雅年紀已經很大。他和一些年輕人一起出發,途中不小心迷了路。 為了不斷糧,塞闊雅讓年輕夥伴去找路,留給他約十二天的存糧,讓他在一個乾燥的洞穴中等待。 不料,年輕夥伴們一走,來回就是三個禮拜,雖然找到定居在墨西哥的族人,回到洞穴之後卻已經找不到塞闊雅。 幾位年輕人沿著往南的路線搜尋,終於看到老人家用年邁的步伐慢慢的往前走。 原來塞闊雅在斷糧前就離開洞穴,所幸路上都有遇到居民接濟,才能走到現在。 塞闊雅最後抵達墨西哥,找到了族人,但是沒有找到傳說中的古老語言,也沒能說動住在墨西哥的族人隨他回到美國居住。 就在回程的途中,年近八十的老人家就此辭世,他被葬在墨西哥。 塞闊雅創造切羅基族書寫符號,讓族人也可以使「樹葉」開始說話。 族人記錄傳述自己的歷史,學習歐洲移民的知識,同以具有書寫傳統的民族自稱,和移民平起平坐溝通談判。 他活出了印地安切羅基民族的基本價值觀,那就是熱愛和平、分享、關懷及冒險。 切羅基族的「樹葉」說話了,而它傳遞訊息的是和平,不是侵略;是分享,不是佔有;是共存,不是對立;是尊重,而不是歧視。 譯註:在英文裡,樹葉及(書籍的)一頁或一張都叫做leaf,因此「會說話的葉子」指的就是一頁頁有文字的紙張。
pqtaan mu rudan ka rnsuhan matas ni slingan mu ksgun dha hug. kiya ni embrinah smiling knan ka kana dha, manu ksgun ka qbubu da? kiya do rsuhan mu matas ka ruwan na da: Niqan kingal jiyax,ska na hiya ka kingal ruwan sapah o muda paru balay rmgrig, qulung aji qmnriqu tnsapah o qrasan dha balay pstmay, Kari saw srngaw hini o pnaah patas thowlang drudan Siyatu (1854)maxal-maspat kbkuy ni mrimal spat hngkawas brah na siida. Yaasa siida o thowlang kmlawa alang Amurika, iyux dha prana dxgal nniqan seejiq ni mquri nniqan alang Intian ni embarig dxgal. “Tayal wah! Utux empgealu Cyupit, tayal dahu su rmngaw” msa rmngaw ka Curiyi. Sliqan ka sapah sbiraq da Bukuy na siida do rmngaw ka thowlang drudan Siyatu seejiq Sukwamise ni mgarang kari saw pniqun kska lnglungan. Qmita kingal sapah bilaq ka Alis ni rmngaw” Sapah bi ima Ka nii hug?” Rmngaw saw nniqan seejiq Intian ni dxgal ni kana samat qhuni spriq ni kana kneudus babaw dxgal o ini bi tduwa plealax ni pseasu ka pnluban niya. Musa ptasan ka Tamu siida o strngan na ka Hake Kiya ni pnaah ruwan sapah ka sbirat ni musa mprngaw hiiyaan ka Alis. Kiya ka kiya ni ini prajing rmngaw kari siida do skulang sbirat ka Alis ni usa mangal aba msa, ini bi qbahang kari Alis. Kiya ni wada mtmay rowan sapah duri ka Alis. Yaasa saw nii ka rnngaw kari pntasan ni aji saw balay bi patas klwaan, aji o saw patas sprngaw aji saw patas sprngaw uri. Mgrbu siida o ida gaa srakaw ka Tamu na, strutug hiya ni meuwit balay ini kntutuy, ga lmnglung ni huya ta ksun ka duwa ku irang musa matas. Mtmay rowan sapah do qmita bawa mniq kulu, ngali na ni uqan na do asi mdakil nhari ka hnigan na ni wada prqan ka sapah sbirat da. Lmlung ka hiya ni nasi ku mkan cicih uqun do ida ku bi maha empbilaq msa ni qmraq banah tbihi hmaan sbirat, hmtur ka sbirat do asi do wada rowan sapah ka hiya uri da. Saw kiya ni bukuy da o lala balay ka knlgan pnatas dha. Yaasa ini pndka ka qnita dha ni pusu lnglungan dha. Kiya ni ida niqan ka ini pslngu balay bi endaan dha. Niqan ka srhuqan ni ini pttuku niya ni niqan saw mqnuqu niya. Kiya ni hksaw mnarux gupun, mqsuqi ka mnarux da ni tmalang musa rmngaw swayi bubu na, “swayi bubu swayi bubu, mnarux bi gupun mu, jyagi ku rmngaw ptasan ni sngaay saku han hug?” Smiyuk rmngaw ka swayi bubu na, “kla bi mnarux gupun su wa, dayi gbali gupun msapuh hiya ni mha malu uri da.” Smiyuk sbirat ka Alis “Asi ku ka mkan uqun kika maha ku empbilaq duri”msa. Wada meekan siida do asi empbilaq bi da, muda bling qulit ni wada rowan phpah da. Kiya ni ana huya msa ka balay bi endaan, ida mha niqan ka seejiq msbrinah qmita babaw dxgal nii pkeudus kndsan ana manu. Nhdu rmngaw siida o lmnglung ka Tamu, hawan bi ka musa ta mabal gupun ni ida ta mha ptasan duri, asi ta usa ptasan da wa. Mtndu lnglungan na ni rngagi na ka swayi bubu na, “ini narux ka gupun mu da.” babaw mkan nhapuy mgrbu ni mlatat ngangut da. Qmita tuki ka sbirat o rmngaw”Mha ku ini skla qeepah da”msa. Kiya ni asi do ini qtai ka hiya da. Pnsnulug mu ka Hake ni meiyah hini. Mddawi kdjiyax ka hiya, niqan kingal ida embusug bi ka tama na ni ini klawa hyaan uri. Yasa suqi bilaq ka hnigan na do ini dhuq hmraw klaway da. Mdka saw kuwi hmut muda ana inu ni ini hmlay elug. Mniq alang hiya ka tama ni bubu o rmngaw lqiyan dha, iya sdalih hyaan. Kiya ka kiya ni ida musa tghuy bi hiya ni ini qbahang kari tama ni bubu ka laqi ni rinah smkuxul tghuy hmrapas hyaan ka dhiya. Yaasa mniq bbuyu o mkla balay mklawa hyaan ka hiya, mkla tmqsurux, lmamu hiyi bbuyu, mqraq sbirat bbuyu…, smparu dha qmita ka hyaan. Simpu nii ga quri dha paru bi ltlutut sapah nii o mkmalu balay, musa bi ptbalay qnrquan dha ltlutut sapah nii kdjiyax, kiya ka kiya ni ini bi thii rngagan. Prajing bi mtgjiyal ni smmalu kingal paru bi kacing mrata qhuni “Maa su ngalan ka mhuqil ngiyaw ga?” smiyuk rmngaw ka Tamu. “Iyah miying knan ka keeman sayang, rngagun su ka ruus nii” smiyuk rmngaw ka Hake. Mrata Theruyi o ana yaa mrmun balay hqilan dha kmlawa ka qnabil alang,wada dha stgiyal hmtur pbrinah ka mrata Girisiya, kiya ka kiya ni hbaraw bi ka mrata dha o wada mhuqil ni mangal luqih uri. Nhdu pprngaw ka dhiya do wada mqquri nanak musa ka dhiya da. bsiyaq balay tnegjiyalan dha o ida ini dgiyal ka mrata Girisya, uqan rbut tnegjiyalan ungat biyax ka mrata da. saw nii siida, niqan kingal ka seejiq empwaela kari rmngaw quri mrtaan,“ida ta asi ka tndu musa psmhmut kmrmux Theruyi han, ini tduwa ka pskeiyux tmgjiyal, asi ka muda lmnglung kingal duri euda, smtama ta knkla dmgiyal kika balay. Kiya do thowlang mrata Awtesyus o peiyah kingal saw sklwiun euda , smlaa ta kingal paru bi kacing mrata qhuni! Tg1 msalu ta kingal paru bi kacing mrata ruwan nbuyas na o mtduwa tmayan kana mrata. Balay bi asi hmut slagu kari na, bi tmiyu baga rmngaw dhyaan “nasi namu ida tuhuy Rmiaan o ltudun maku smipaq kana” saw nii mkeekan kari ska elug ka dhiya. tg2.skagul kingal qmpringan seejiq peapa asu embrinah musa dxgal kska gsilung Thenitu, mtaga jiyax peapa asu embrinah miyah tmgjiyal, brah embrinah musa o hcii psqama kana ka qngqaya ttgjiyal ni kana saw qpabang, pqtai ta paru bi ranaq tahut ni paru qrngul ka mrata Theruyi , wada ta sdgiyal ni wada embrinah ka pais da mksa lmnglung , duri ni tai saw msdhjiq lnglungan dha ni mlatat alang kana. Tg3 skagul kingal seejiq musa thksaw saw qnduriq seejiq, rngagi saw nii kari ka seejiq Theruyi, yaku o seejiq Girisiya, miyah ku peangal aji hhuya elug ddaun , psramal phuqil tnbgan ssiyus dha deutux. Ma saw sgealu mksa qmita hyaan ka seejiq Theruyi ni pstmayun dha alang ka hiya, duri ni rqdgun na ka seejiq Theruyi ppstmay kacing mrata qhuni kska alang, saw nii, dhuq jiyax ggaliq ta phuqil kana seejiq ni pkrsngun ta ka Theruyi da.” Mnhdu rmngaw saw nii euda ka Awtesyus do asi kndka phiyug baga smruwa kana saw nii nkari ka mrata, powsa kari dmrata ka hiya ni prajing smmalu kacing mrata qhuni ka dhiya, hbaraw bi mttqnay musa dgiyaq qmtul qhuni, tmabuy ni pspuun dha smmalu, jiyan ni keeman mtbbiyax bi smmalu, ana inu saw nii mtbiyax bi qtaan kana, llbu bi jiyax do wada dha qhduun smmalu da. paah phiyug birat kacing mrata, rmdax mdka muudus ka 2 dowriq, mdka ga mlglug yupan bgihur ka ubal kacing mrata,duri o paru bi ka rowan nbuyas kacing mrata ni mdka balay bi qtaan ka papak na, kana qbubur kacing mrata nii o mdka saw snluan baga mkla bi smmalu ni malu bi qtaan ka kacing mrata, mskluwi bi kana ka mrata. Kiya ni mkla ka Curiyi, hiya o nkuyuh Rumiow da, aji ku bi empsruwa gnaaw tama, kiya do powda ana manu kari hmtur, kiya ka kiya ni tama na o ini qbahang, powda nanak lnglungan na muda. Simpu o ida murug saw bnkgan uuda, smkagul seejiq musa pgkla Rmian… Dhuq bqrus, balay bi ini pnduwa ka uuda, asi kdha hiyi Rumiow ni Paris ka qtaan simpu nii mhuqil. Kiya do msaang dha ltlutu sapah ka Bukung mklawa, wada pririh mapa qnrquan namu ka laqi namu, laxi ka ini pnlngug qnrquan dhug!
我把畫拿給大人看,問他們會不會感到害怕。結果每個人都反問我,帽子有什麼好怕的呢?於是我只好把它的內部畫出來: 有一天,其中一個家族舉辦了一場盛大的舞會,只要不是仇家的人,都熱烈歡迎,但是羅密歐和他的朋友卻僥倖闖入參加這場舞會, 這篇故事是取自西雅圖酋長(Chief Seattle)於1854年前的演說, 由於美國政府欲向西北領土拓展,向居住在當地的印第安部落購買土地的事實, 「好個愛神邱比特,你也太過諂媚了吧!」茱麗葉說。 撐破兔子的房子 而後來蘇瓜米什族(Suqamish)的部落酋長西雅圖(Seattle)留給了世人發人省思的偉大演說, 愛麗絲看見一個非常漂亮的小房子。邊走邊說著:「不知道誰會住在這裡呢!?」 訴說著印第安部落人、土地與萬物密不可分的關係。 第一段:湯姆上學途中遇見哈克 兔子剛好走出大門,愛麗絲便湊了上去要跟兔子說話,但還來不及張開口,兔子就急著叫愛麗絲進門幫他拿公事包,因為急著要去上班,根本不給愛麗絲說話的餘地,於是她還是乖乖地聽兔子的話,進了屋裡。 然而,這是一個口述記錄,並非一篇正式宣言或文章, 這一天早晨,湯姆還躺在床上,滾來滾去,懶洋洋地根本不想起床,想著該用什麼理由可以不用去上學。 進了屋裡,看見一個盒子裝滿了餅乾,便順手拿起一片餅乾來吃,她又瞬間變大了,把兔子的房子都撐破了。後來她想起來要吃點東西就可以把自己縮小,於是她將手伸出去,朝著菜園拔起兔子種的紅蘿蔔,兔子奮力阻止,結果連同兔子都被拉進屋子裡去了。 因此後來編譯的版本有很多種,由於編譯與描述的角度不同,或多或少與史實有些差距或有謬誤之處。 於是假裝牙痛,一副痛得受不了地跑去跟姨媽說:「姨媽姨媽,我牙痛得受不了了,幫我去跟學校請假。」姨媽很乾脆地回答說:「原來是牙痛阿,待會來去給醫生拔掉就好了。」 愛麗絲跟兔子說:「對不起,我一定要吃點東西,才能變回來。」吃下去後,結果縮得太小了,只能從老鼠洞口一樣小的門縫鑽出來到花叢。 但無論如何,藉此來引起世人重新看待這片滋養萬物,並給予豐富生命的土地… 說畢,湯姆心想牙齒要被拔掉,而且還是得去上學,太划不來了。馬上打消念頭的跟姨媽說:「牙齒不痛了。」便無精打采地去盥洗,匆促地吃完早餐後,就出門了。 兔子看著懷錶又急著說:「我快遲到了,上班來不急啦!」一溜煙地就跑不知去向了。 半路上正巧遇到迎面而來的哈克。他是一個每天遊手好閒的孩子,有個愛酗酒的老爸,老爸也都不管他, 這時因為愛麗絲變得太小了,連隻蝴蝶都還要比她大,根本追不上去,像是隻小蟲在花叢中鑽來鑽去,找不著出路。 鎮上的每個父母都告誡自己的孩子不要靠近他,但孩子都左耳聽右耳出,反而很喜歡跟他一起玩,因為哈克非常懂得野外求生技能,會釣魚、採野果、捕捉野兔…,非常佩服他。 神父跟這兩大家族都非常好,也想消弭仇恨常常居中協調,但仍究無濟於事。 戰爭初期與建造一匹巨大木馬 「你手上拎著死貓幹嘛?」:湯姆說。「今晚你來找我,我再告訴你這個秘密。」哈克回答說。 特洛伊戰士雖然英勇死守城牆,將希臘軍隊擊退,但也遭受重大死傷。 兩人簡單交談完畢後,就各自往反方向走了。 希臘久久仍無法戰勝這場戰爭,戰力士氣頹廢。 就在此時,一位預言家告訴戰士們:「我們必須暫停對特洛伊的莽撞攻擊,不能硬拚作戰,必須另想計謀以智取勝才行。 於是奧德修斯將領提出一個妙計—建造一匹巨大木馬吧!第一,要做到這匹木馬的腹中能裝載所有戰士的容量。 果然他直言不諱,劈頭就指著他們說:「如果你們再跟羅密歐友好,我就連你們一起打。」於是雙方就在大街上大吵了起來。 第二,另分派一批人乘船撤回到特尼多島去,伺機回航作戰,臨走前要先燒毀戰備及所有帳棚,升起的濃煙讓特洛伊戰士們以為是戰敗撤離,讓他們不懷戒心而蜂擁出城。 第三,要派一位冒充逃難的人,要他告訴特洛伊人他是希臘人為求歸途平安,預備殺掉獻祭眾神的祭品, 他將博得特洛伊人的同情而帶回城裡去,同時必須設法引誘特洛伊人將木馬拖進城裡,此時,就是我們大肆殺戮,毀滅特洛伊的時機了。」 說畢,奧德修斯的計謀很快就獲得全體戰士們的贊同,他便命令戰士們開始建造木馬。 龐大的隊伍開始上山砍伐樹木下山進行拼裝,日夜趕工,到處一片忙碌景象,很快的在短短幾天內已經完成了建造, 從馬的豎立的耳朵,炯炯有神的兩眼,以及有如能夠飄逸的馬鬃,還有馬腹部的寬敞空間與逼真的馬腳馬蹄等,整匹馬簡直巧奪天工,眾戰士們驚嘆不已。 茱麗葉心裡知道她已是羅密歐的妻子了,不可能答應父親的安排,於是用盡各種理由推辭,但父親根本不理會,盡照著自己的決定去做。 神父就照著原定計畫派人去通知羅密歐 到了墓地,果真不妙,神父眼前看到的是羅密歐巴里思兩具冰冷的屍體, 於是國王責備兩個家族,你們的兒女已替你們承擔了這一切,放下不理性的仇恨吧!
rmngaw knan ka rudan, iya risuh matas rnisuh matas ungat brihan nii, enduwa smluhay slhayan niqan brihan quri kari Amirika, slhayan sspug, ni slhayan ddxgal. manu saw kiya ni babaw niya wada ku ini paaemptrmisuh matas, kiya ni musa ku smluhay mgriq asu skaya, maaempgriq asu skaya. Muda balay rmgrig siida, kingal seejiq balay laqi kuyuh, wada asi geeluk dowriq na qmita, psiyaq bi mtngaang mhiyug. Laqi kuyuh nii o sapah pnqrquan Curiyi. “Angal ka bnkgan Cyupit utux empgealu,nasi su ini ngali dga mha naqih balay kuxul na, yaku uri o mha naqih bi kuxul mu uri” msa ka Rumiow. Thowlang kmlawa Hwasentun, ana lala bi ka seejiqun su, mdka saw spriq mubung kana paru bi mmaku dxgal. Seejiq nami o mdka saw qhuni mtucing kana rnabaw na ni sida qaraw endaan paru bi bgihur. Saw kiya ni, rmngaw su embarig su dxgal nami siida o smruwa su mnan mha malu balay ka nniqan nami kndsan alang msa su. Kmpriyux ka phpah Kari saw nii o mdka malu balay bhangan ni qrasun balay ppriyux. Kiya ka kiya ni quri seejiq nami o,niqan paru bi brihan ka dxgal rudan ni spruun nami balay. Mniq rowan phpah ka Alis o qmita kingal klaway mdka bawa wada gbbingan. Ana ya saw knmalu bi ka kari su o ida aji msleexan quri mnan. Lmnglung ka Simpu “Nasi spowda nii mskuxul bi ka Rumiow ni Curiyi, ida yaa empkeungat ka qnrquan dha da” msa ni rmngaw Rmiaan ka Simpu “Iq wah, yaku ka mha dmudul smblaiq ptgaya mstrung” msa. Kiya ni qbahang gaga pprngaw ka pphpah, mangal cciyu uyas ka phpah qumi、mdka lubug ka bowxi、phpah hmuril ka bilaq hmuril ni paru hmuril、niqan ka phpah iyuk meuyas. Gaga meuyas kana ka dhiya o tayal bi suyang. Niqan kingal bqrus ka dgiyaq Kiya ni spuru meuyas dhiyan ka Alis ni mqaras bi ni shngiyan na musa hmraw sbirat da. Dha seejiq nii supu musa bukuy dgiyaq hiya ni niqan kingal bqrus bilaq ka alang dha hiya, suwil pprngaw ni suwil mksa… “Maa su ida ngalun baga ka mhuqil ngiyaw nii na hug?” msa ka Tamu. Babaw na do strung kuwi gaga mkan puqan mniq qpahan ngiraw. Kiya ni kuwi nii o mkla miyuk bngux ana manu hnigan ni skluwi bi ka Alis, ida mmiyah hiya hini ka qrngul do mkmqdriqan ka hiya da. Smiyuk rmngaw ka Hake “Rngagan kuna tama mu, niqan sriyu utux ka bqrus hiya, nasi sriyu ka utux da o qdani bukuy utux ka mhuqil ngiyaw, prajing rmngaw kari spgan empsapuh, duri ni nasi niqan mhru sisuy ka seejiq ni kika kmnhuway malu uri da.” Kiya ni rmngaw hiyaan ka kuwi nii”Niqan kari mu quri sunan.”msa, kiya do asi ini usa ka Alis da. Qmita qbubur Hake ka Tamu, “Pqtaun mu ka hmru lala ka sisuy qbubur su han, kika pklaun mu maa balay bi ka kari su.” Wada maaklaway ka kuwi nii ni rmngaw quri Alis “tduwa mdakil hnigan su ni mlbu.” Mhdu rmngaw do wada skaya da. Kiya ni ini dhuq mkla kari na ka Alis. Pklug muda elug hiya ka Rumiow, Tibut nii ga mqquri Rmiaan ka kana saang na, hiya o knrmun bi mrut lnglunga na aji dha pkeekan, Lmnglung ka hiya, nuxay bi Curiyi o baka ta msluluy ka dha pusu ltlutut sapah da. Mksa bqrus ka dha hiyi nii do tgliing paru qhuni gaa kiyig bqrus, wada hmrinas ka tuki ni knhuway tmaga jiyax. Kiya hari do mdka bi saw wada qmbahang hnang da, yaa uxay balay bi miyah ka utux da hug? Kika ungat lama hnang ni tmhabuk qrpuaw ka dhiya. Siida do mangal ngiraw ka dha baga Alis ni mkan ngiraw baga iril ni wada mddakil ka hnigan na mkala hnigan na nanak ni mkala bbuyu uri o skluwi bi ka Alis. Kiya ni mkan ngiraw narat baga ni wada mlbu ka hnigan na ni mdka kuwi hnigan na duri. Smdalih ka hnang siida do, qmita tru seejiq paah dhiyaq ka dhyaan… Dmijil samaw ayang ka empsapuh Rupusun, mangal knkingal qaguk ka Cyug Indian ni taxa seejiq. “Nasi ku smhik cicih ka ngiraw iril baga ni o ida tduwa miyah ka hnigan mu .”msa lmlung ka Alis. Lngmlung gaa mhuya ka tru seejiq ka dhiya do, qmita ka prajing dmuuy qaguk ni kmari bqrus ka dhiya. Kiya ni balay bi wada maahnigan na nanaq duri. “Tayal bi kida! ga kmari bqrus ka dhiya.” Mkli ni sbilaq rmngaw ka Tamu ni Hake. Nealung nhari slikaw tmalang ka dhiya ni rngagun dha alang seejiq hiya ka qntaan dha kana, kiya ni keisug bi ni hlayun tana ka tru seejiq nii hug, taan tana pqilun hiya da hug. Saw kiya do wana tgkat ni spsapu hiya da. Ini bi hmjil ni ungat hnang uri, qmita isil ni maha qduriq nhari. prajing muda pnrngagan saw euda Ini bsiyaq jiyax do yaa hmuya binaw, qqbahangun dha gaa msluluy ka tru seejiq ni, wada dha qtaan ka Cyug Indian o mangal kingal yayu ni pklihi meytaq brah bi empsapuh Rupusun. “mnhdu ta smalu ka kacing mrata qhuni da, kana ta o ida saw pnrngagan euda pseasug ta muda , duma o mtmay nbuyas kacing mrata, duma o peapa asu embrinah duri musa dxgal kska gsilung Thenitu, Wada qmita nii ka Tamu ni Hake, kmluwi ni csumux rmiyax dgiyaq ka dhiya, wada na hjiyal skluwi ni snguhi ka huya msa endaan na bukuy nii. duma duri o thksaw saw seejiq qnduriq, saw ima ka mowda saw nii sayang, iyah brah.”msa rmngaw ka thowlang mrata Awtesyus. Ini biyaw do wada tmalang ruwan sapah Peyci ka dha hiyi nii… “Maa namu bgu tmring ni mshshus ka yamu hug?” msa rmngaw ka Peyci. “Miyah ku miying tama su, niqan kari prngagun mu Thowlang Caicir mklawa gaya o quri niqan kingal tali bi euda…” shushus msa rmngaw ka Tamu. Snsul do wada hjiyal mkliing kingal bling lhngaw bbuyu ka Indian Cyug, empseupu blbil hyaan paah bling lhngaw, qmraq hiya ni psaun na sapah mklawa alang. Mspara lnglungan dha kana ka mrata siida, kingal mrata Sinung sun ka hangan na miyah mhiyug brah ni rmngaw , “asaw bi mtduwa krmuxun ka Theruyi, ana qmada kneudus o ini ku kiisug ka yaku, yaku ka mowda saw nii.” Jiyax saman do prajing pprngaw mniq qpahan dmptgaya pshgan, plwani Tamu qmita endaan nii ka Thowlang Caycir pklawa dmptgaya pshgan. Kiya ni Tamu do Gmqumi pprngaw huya msa ka daan phuqil seejiq jiyax siida, knhwayun na rmngaw ni qbhangun na ita mnswayi, kika pklaun dha wada phuqil seejiq ka Indian Cyug. Mnhdu rmngaw saw nii do paru bi jiras dha kana ka mrata, rmun na saw nii o pkdudug bi lnglungan dha kana. lmutut na hi do, mlukus lukus ttgjiyal kana ka dmrata, mssnegul mtmay nbuyas kacing mrata, bukuy bi mtmay ka thowlang mrata Awtesyus, blbilun dha kska nbuyas kacing mrata ka hakaw glang. Nhdu rmngaw siida, mskluwi kana ni tayal mslagu euda na ni krmun bi uri ka Tamu msa kana. Saw nii, mgmlux ungat quwaq dha mkkiyux mniq kska nbuyas kacing mrata ka kana dha, ini dha qtai ka ngangut ni pslhbun ka lnglungan dha uri. Hdaan jiyax nii do kasi maa rmun snaw hini ka Tamu ni pkkla alang hini, spruun kana ita mnswayi. Kiya do qrasun bi sparu qmita hyaan ka swayi bubu na. kingal duri qmpringan seejiq o prajing psqama saw snalu biyi,ana manu qngqaya ni pqabang, asi nhari peapa asu psramal embrinah musa dxgal kska gsilung Thenitu, tmaga pnrngagan dha pnskraya musa kmrmux. Curiyi o naqih bi kuxul na tnglingis musa miing simpu rmngaw “Simpu, aji ku bi mowsa sjiqun hyaan, jyagi ku bi wah!” Naqih kari o ini biyaw dhuq pgkla, ini dhuq ka seejiq snkgulan simpu na o wada mhuqil ka Curiyi msa ka kari o dna mkla ka Rumiow, psramal nhari kacing mrata mowsa alang Weyruna. Ini skla mtutuy paah ska nklwian na ka simpu o mtutuy paah ska tnqian na ka Curiyi, qtaan na ka simpu ini na qtai ka Rumiow, “Wada inu ka Rumiow? Rumiow…” msa mlawa ka hiya. Babaw wada muda pphuqil ka saang dha siida, wada dha asi laxi ka qnrquan paah knxalan seuxal, bitaq wada mddui baga msblaiq da.
大人叫我不要畫這些沒用的圖,好好學習英文、數學、地理這些有用的科目。所以我後來沒有成為畫家,而是去學開飛機,成為飛行員。 就在進行之際,一位美麗女孩的身影畫過他的視線,瞬間被她給吸引住了,久久不能回神。而那女孩卻是仇家的人—茱麗葉 「請你接受愛神邱比特的安排,不然他會懊悔,我也會非常失望的。」羅密歐說。 華盛頓的領袖,你的人民眾多,就像是覆蓋著廣闊草原的草地,而我的族人就像是暴風肆虐後平原上散落的樹木。 所以,當你說想要買走我們的土地,並且承諾讓我們可以擁有舒適的生活, 花叢間的千變萬化 這聽起來似乎顯得公正又慷慨的交換,但對我的人民來說,大地的每一部份都是珍貴的、神聖的。 在花叢間,愛麗絲看見一隻隻蝴蝶飛舞追逐著,像極了被切開來的吐司麵包。 所以你的提議,對我們來說真的不容易。 神父心想:「如果藉著羅密歐茱麗葉這對相愛的戀情,也許這會是化解仇恨的最好契機了。」於是就對羅密歐說:「我答應你,我會替你們主持婚禮。」 後來又聽見會說話的各種花朵,拿起指揮棒的玫瑰花、百合花蕊變成的豎琴,鈴鐺花是小鼓跟大鼓,還有一排排喇叭花朵合唱團。它們整齊的合唱著歌,像是一場音樂盛會。 第二段:一座小山上的墳場 愛麗絲也跟著合唱了起來,好不快樂,壓根忘了要去追逐那隻兔子。 今晚兩人相約一起前往鎮上後方一座小山上的墳場,邊走邊聊…「你怎麼還拎著這隻死貓啊!」:湯姆說。 不久愛麗絲在香菇園遇見了一隻叼著菸斗的毛毛蟲,這隻抽著菸的毛毛蟲,可以將菸吹吐出各種圖案,讓愛麗絲非常驚奇,可是煙霧一直往她的身上吐去,讓她非常受不了的想逃離。 「我爸跟我說,墳場容易出現魔鬼,當魔鬼出現後,你就把死貓丟到魔鬼的身後,然後開始唸出咒語,接下來,如果身上有長疙瘩的人,疙瘩自然就會消失。」哈克回答說。 但毛毛蟲說:「我有重要的事情對你說啊!」,此時愛麗絲的好奇心又被驅動了起來,只好乖乖地走了回來。 「你身上長蠻多疙瘩的,待會我就來驗證一下你說的話。」:湯姆看了看哈克的身體說。 這時毛毛蟲就在自己吐出來的煙霧中化成了一隻蝴蝶,對著愛麗絲說:「一邊可以使妳變高,另外一邊可以使妳變矮。」說畢後就飛走了。但愛麗絲根本來不及意會他所說的話。 正巧經過的羅密歐,也被捲了進來,且儘管提伯特將所有的怨恨轉向他,他也耐住性子避免衝突,他想為了茱麗葉,最好不要再製造兩家族的紛爭了。 兩人走到了墳墓,接著就躲在墳墓旁的大樹下,靜靜地等著時刻來臨。時間一分一秒的過去,忽然間好像聽到什麼聲音,難道魔鬼真的來了嗎?兩人緊緊抱在一起不敢出聲。 這時愛麗絲將左右兩邊的香菇各採取了一塊後,選擇了左手上的一塊香菇咬了一口,身體又變的比原本的自己大上好幾倍,瞬間從樹林裡竄出天空中,連自己都嚇呆了,很快的她把右手邊的另一塊也咬了一口,瞬間又變回像昆蟲一樣小,縮回到地面上。 當聲音越來越接近,他們遠遠地看見三個人… 羅勃遜醫生提著煤油燈,印地安喬和另一個人手持鏟子, 愛麗絲心裡想:「如果把左手邊那一塊輕輕地舔一下,應該就可以剛剛好變回原本的自己了。」 正當他們兩個人猜想那三人到底要幹什麼時,馬上便看見兩個人手持鏟子開始挖墳墓。 果然,終於變回原來的模樣了。 「天啊!他們在盜墓。」湯姆和哈克驚訝地小聲說。 原本想趕快跑下山告訴鎮上的大人們他門所看見的一切,但又害怕會被他們三個人發現後,會遭到不測,於是只能呆呆地蹲在原地,不敢移動也不敢出聲,看狀況再伺機逃跑。 計謀開始 不久,不知為何地聽見他們三個人起了爭吵,只見印第安喬拾起一把刀狠狠地刺向羅勃遜醫生的胸膛。 「木馬建造已完成了,大家按照計畫分頭進行,一部分進入馬腹,一部分就乘船回到特尼多島去, 湯姆和哈克見到這一幕,嚇得急忙直往山下衝,早已忘記害怕被發現會遭受怎麼樣的後果。 而另外就要有一位自願冒充逃難的人。那麼現在有誰願意來承擔,請到前面來。」奧德修斯將領說。 很快地,兩人跑到了姵琪的家… 「你們兩個怎麼流了滿身大汗,氣喘吁吁的?」姵琪說。「我要找你爸爸,我要告訴柴契爾大法官一件可怕的事情…」湯姆還在上氣不接下氣地說。 後來,印地安喬被發現躲藏在深山的一處岩洞裡,被眾人合力將他拖出岩洞,逮捕歸案。 眾戰士們都在猶豫的同時,一位叫西農的戰士站了出來說:「為了能攻陷特洛伊,即使犧牲性命我都不怕,我願意來承擔。」 隔天法院開庭,柴契爾大法官傳喚湯姆作目擊證人,湯姆就把當晚的殺人經過再一次地仔仔細細說給大家聽,證明兇手就是印第安喬。 說畢,眾戰士們便大聲歡呼,對於他的勇氣,鼓舞了大家的士氣。 接著,眾戰士們全副武裝,依續進入馬腹中,最後是奧德修斯將領進入,並將梯子收回馬腹中。 說畢,大家都感到非常驚訝湯姆的正義與勇氣。 此時,大夥只能安靜地在擁擠的腹中不能出聲,看不見外面的心情也令人感到不安。 這天之後,湯姆立刻成為家喻戶曉的英雄,受到大家的愛戴。姨媽更是以他為榮。 另一批人便開始焚燒建築、雜物及帳棚後,隨即登上船隻準備退回特尼多島去,等待約定好的進攻信號。 茱麗葉傷心的跑去找神父哭訴:「神父,我不能嫁給他,求你幫幫我啊!」 但壞消息比好消息傳得快,神父派的人還沒到達,羅蜜歐就已聽說茱麗葉的死訊了,並且立刻備馬要趕快回維洛那城。 神父還來不及從驚訝中清醒,茱麗葉就從昏睡中甦醒了,她看見神父卻沒看見羅密歐,「羅密歐呢?…」她說。 經歷這場毀滅性的仇恨之後,兩家也因此終於都放下歷經世代的仇恨,握手言和了。
mataru hngkawas brah na, mnda ku tgqmul tadus bnaqig Sahara hiya. naqih ka asu skaya ni asi ku iying nanak smlaan. keeman mtaqi ku tadus bnaqig, saw sklwiun mgrbu saw saman, niqan seejiq ka miyah ptutuy knan. niqan ka laqi rmngaw knan:jyagi ku rmisuh matas kingal mirit. Dha hiyi nii o ini lnglung msa mqnriqu ka pusu rudan, dhiya do mskuxul da. “Tmay ruwan sapah da” msa mlawa ka bubu Curiyi do wada da. “Yaku o Rumiow, iya ku shngii ka hangan mu” msa hmici rmngaw ka Rumiow. Niqan ka endaan sexual, lala bi ka seejiq nami ni tduwa mubung kana dxgal mdka saw pnlaqan gsilung yupan paru bgihur bnubung kana karang piyas mniq siyaw slaq gsilung. Manu saw kiya do Simpu ka wada muda smblaiq smdhug ptgaya pnstrngan. Kiya ni wada nseuxal ka endaan kiya da. Sayang do wada dha shngiyun ka endaan saw nii knsuyang kndsan. Sayang do aji ku bi saw pknarux ni pqnaqih kuxul mu ka pnsaan su kari mnan. Yaasa qmlahang balay seejiqun ka stmaan su utux baraw ni mrana ka biyax namu, aji namu biyaw htngayan kana ka dxgal hini da. Lqlaqi mu uri o qmita kana saw alang seejiq pphuqil ni ggmaliq pgkkan ni pgsru bitaq msdara mhuqil. Saw nii o mha pkeungat kana ka kndsan nami da ni empeungat ana manu brihan. Nasi saw smruwa nami kari su o mha nami empniqan malu bi knlwaan kndsan nniqan. Wada dhuq bi rmqun saang na ka Rumiow, qnita lupung na ka saw nii o aji bi snaw msa. Meydang rowan bbuyu Kiya ni hmut mkksa rowan bbuyu ka Alis .Lala bi ka pciyu elug ni meydang ka Alis ni ini kla phuya ta msa ka hiya uri. Kiya ni strung kingal para ngiyaw ni smiling ka Alis“inu ka balay bi elug hug?”msa. Kiya ni mciyu elug alang mpunu ni asi do ini qtai ka ngiyaw ga da. Wada mtmay rowan alang mpunu ka Alis. Seejiq hiya o mrrawa ka kari dha ni ana manu ka kaku dha uri, ini bi mtduwa pprngaw quri Alis ka dhiya.Siida do muda hiya ka sbirat ni qmita ka Alis ni wada mhraw hiya duri. Kiya ka kiya ni ida ini dhug hmraw ka hiya. Mkksa siida wada rowan bbuyu duri. Bbuyu hiya o saw sklwiyun ka hnigan dmsamat hiya. Niqan ka saw iyuk quwaq na ka ruru、niqan ka saw hmuril hnigan ka qpatur. Bowda na siida do hmlay kingal elug ni maha ta sapah msa ka lmlungan na ,Qmita kingal huling saw sksik ka quwaq na ni smdalih hiyaan ni wada na ssikan ka elug da. Kiya ni meydang ka Alis ni mlingis hiya da.Yasa aji ku tduwa musa sapah msa ka lmlungan na. Ptblus ni ktngiyan ka endaan msdhjiq lnglungan seejiq Theruyi ni knkla psdmhaw Sinung. Niqan kingal jiyax, pnsnulug elug ka Tamu ni Hake, ida musa hmrapas rnaaw hiya ka dha hiyi ni. Babaw na sida dmui kingal lungaw sapuh ka simpu ni rmngaw hyaan “musa su o purug saw lnglungan tama su, mowda namu ptgaya mstrung brah na keeman sida mahi ka kingal lungaw sapuh nii, empksnguhi su cicih mtaqi, muda mspatul dha tuki do empeiyaw su duri. Eptutuy su brah na sida maah mangal sunan ka Rumiow ni emplatat namu paah alang Ruweyna hini.” ini knru, paah thiyaq balay qtaan dha ka paru bi ranaq tahut ni paru bi qrngul mnkalat karat baraw, mlatat ngangut miyah qmita kana dha,qtaan dha mrata Girisiya o wada embrinah quri gsilung wada mssnegul tealax da, Kiya do wada mseupu musa bling lhngaw bbuyu ka dhiya da. Dgril ka bling lhngaw bbuyu, wana mtduwa smka kmpraan seejiq ka hiya ni kiya do mknhuway mkaraw ka dhiya, hunat balay ni kika dgril balay. Gaa hunat bling lhngaw bbuyu hiya o niqan sriyu bilaq rmdax liqa, kika kmsluhay ni mkaraw ruwan hiya… kiya do hcian dha malax ka qngqaya ttgjiyal, msdhjiq balay lnglungan dha ni ruwahan dha ka rhngun alang paru bi, ggrung msa mlatat ngangut alang kana dha siida, qtaan dha ka kingal aji bi hmut knpraan mhiyug brah bi rhngun alang, kiya o kacing mrata snalu qhuni paru bi ni bbaraw bi , pida nii empprngaw bi kana ka seejiq siida, niqan kingal seejiq tmabuy smriyu paah nbuyas kacing mrata, Hjiyal niqan kingal lubuy rmdax rdax ka dhiya, lingas ruwan dha erut smka, mkkaraw brah siida ni kbyaxun na ni llusan na lubuy rmdax rdax ka Tamu. Gaa lngmlung ka siida, aji gaga niqan suyang bi qnqaya hug? Mnsuwil psramal lmawah lubuy. Sinung o ida saw pnrngagan dha saw euda, psramal muda psdmhaw malu bi dmhagan. Saw kiya do niqan kingal rmdax mgrhibung, msqicing rmdax dqras dhyaan, mkuung bi ini qtaayi rima tluling ka ruwan bling lhngaw bbuyu nii o asi bi prdaxi kana da. Ini bi snhiyi ka gaa qtaan kana brah dowriq dha, “tayal kida! Lala balay ka xiluy liwaq nii wah! Maa ta paah sayang ni bitaq hici do emblaiq ta bi da.” mqqaras ni mstaril rmngaw ka dhiya. Qtaan kana mrata ka Sinung o ungat qngqaya ttgjiyal ka qbubur na, mqhnga ni mskluwi bi qtaan, lmingis pkrkran ka qbubur na ni aji bi hmut kneisug qtaan ka hnigan na, gisu bi tmabuy paah nbuyas kacing mrata, Snsul o lmlung ka Tamu, seuxal o wada tkliing bling lhngaw bbuyu hini ka Indian Cyug siida, rngagan naka Hake, “aji gaga mseupu mnangal suyang qaya siida ni pdsun na ruwan bling lhngaw bbuyu hini ka Idian Cyug hug?” Hake o ini na qbhangi ka kari rngagan Tamu, yaasa gaa mqqaras ka lnglungan na siida… slingan dha“ima su ka isu?ma isu nanak?” Smiyuk ka Sinung, “rningat ku mrata Girisiya ka yaku,asaw bi aji hhuya elug ddaun dha embrinah o smmalu kacing mrata nii bbgay dha utux gsilung, duri ni lngu ku dha gliqun maaqngqaya ssiyus utux ka yaku. “Tamu, nasi niqan pila su o manu ka qpahun su hug?” rmngaw saw ni kari ka Hake. “Lnglungan mu o tghuy ku pnstrngan Peyci.” “Laqi su bi ka isu o, suqi bi pslikaw da!” “Hake, isu ga?” “Aji ku rmigaw da. Kmpriyux ku mruciq ka hnigan mu nii, emptbhgay ni niqan malu bi pgaya ka laqi snaw.” Naqih bi kuxul ka seejiq sida o hmut hari mspara muda, mqsuqi naqih bi kuxul na ka Rumiow o mkleelug muda marig sapuh pgsahu, lngu saw meimah sapuh pgsahu brah bqrus kuyuh na, emptaqi kiig na ana bitaq knuwan. knmalu utux mu qduriq ku paah hqilan, ini ku dha hlai tgliing ku spriq kska msusaq qsiya, bitaq wada thiyaq bi ka asu dha do mkkarang ku paah hiya tgliing ku lhbun kacing mrata nii da.”msa. Kiya do mseupu rmngaw ka dha seejiq nii, “skuun ta ka qngqaya nii han.” rmngaw hyaan ka mrata,“emphuya nami msa snhiyi sunan hug?” sun dha, Smiyuk rmngaw duri ka Sinung, “qrapan ku dha siida, qtaan mu ka mrata Girisiya o ungat bi biyax dha kana da, wada dha qhduun dmuuy kana ka qngqaya ttgjiyal, ungat uqun uri ,ini bi tduwa tmgjiyal duri ka dhiya. Babaw mduwa smku qngqaya ka dhiya do mseupu mqqaras tmabuy paah dgiyaq da. dseejiq Theruyi, tna ungat ka mqraqil munan da, nasi namu ida ini snhiyi knan na o asi ku phqili da,”msa. Smiyuk ka Hake, “Tamu, mha su pxal bbuyu duri hug?” “Kiya o! Niqan manu duri ka suyang bi saan mrrawa ka endaan ta hug?” “Iq o, lnglungi ta duri mowsa ta inu ka saun ta mrrawa…” Rmngaw saw nii kari ka Sinung do gmealu bi qmita hyaan ka seejiq Theruyi, duri ni msdhjiq bi lnglungan dha uri , mnda dndulan thowlang klwaan mtmay alang paru da. Kiya ka kiya ni thowlang klwaan o niqan kingal pneysa na Snungan ppgkla na pnyahan kacing mrata qhuni. lmutut rmngaw ka Sinung,“embrinah ka seejiq Girisiya,balay bi o yaasa psbgurah duri mumal qngqaya ttgjiyal mrata ni uqun. Smluun dha hini ka kacing mrata nii, asaw bi meysa kklawa utux kuyuh Atina, kmlawa dhyaan psbgurah miyah duri gmeeluk mangal dxgal nii. Kiya ka kiya ni nasi namu pstmayun alang ka kacing mrata nii, pririh namu mrata Girisiya,meangal namu knlwaan utux kuyuh Atina, kiya do bitaq ana knuwan, ida aji meeangal dmgiyal ka mrata Girisiya da.” Saw nii, niqan 2 qmpringan seejiq ini pndka lnglungan dha ka quri ttmay kacing mrata alang, kingal o snhiyi kari Sinung nhari bi pstmay kacing mrata alang, meangal knlwaan alang utux kuyuh; hbaraw bi seejiq ka ini snhiyi mtduwa kmlawa Theruyi ka qngqaya ssiyus utux nii, balay bi mngraq, ida rnqdgan pais ka nii, psqmai ta sayang balay ka kacing mrata nii ni phqili ta ka Sinung da. Kmsiling bi spuan siida, taan na ka snaw na ungat nghak niya nii mtaqi kiig na, ida nii dmui lungaw sapuh ka baga na, wada ini pnduwa ka uuda msa lmnglung, kiya do hmut hmgluq pucing mniq kiig mquri hyaan nanak meytaq, asi takur kiig hiyi Rumiow da. Hana bi mnhdu rmngaw ka dmpaux kari, asi lu sriyu brah dha ka paru bi 2 quyu utux, mtqiri kana seejiq ni qmiyut phuqil kana seejiq, miisug kana ni qduriq neana inu ka seejiq. prajing mspara lnglungan dha kana , saw nii o aji yaa ini ta snhiyi, kika mangal ta pnsahug utux kuyuh Atina da, kiya do nhari balay llusun dha ka kacing mrata pstmay alang. Bukuy na do mqaras bi rmgrig kana, meuyas ni rmgrig mqaras smtrung kacing mrata nii. Ana yaa saw bqru ka elug, hnang tntukan qngqaya ttgjiyal mrata Girisiya ga nbuyas kacing mrata, ida ini pspara ka seejiq Theruyi, ini pstuq mqaras ka dhiya. Ana yaa niqan seejiq ka mkla qtaan na saw smiisug, pnbaraw bi quwaq na mjiras hmtur kacing mrata ttmay alang , ida wada tbnuun pnhulis ni hnang snngahan dha.
六年前,我在撒哈拉沙漠發生了意外。飛機故障了,我只能想辦法自己修理。 晚上我睡在沙漠裡,沒想到,第二天早上,竟然有人把我叫醒。有個小朋友對我說:「幫我畫隻羊。」 他們兩人不顧家族是世仇,卻是愛上了彼此… 「該回屋裡囉!」茱麗葉被母親的呼叫聲叫走了。「我是羅密歐,請記住我的名字。」羅密歐快速的補上最後一句話。 曾經有一段時間,我的族人可以覆蓋整個土地,就像被風吹起的浪花覆蓋了鋪滿貝殼的沙灘一樣。 於是兩人就在神父見證之下完成了婚禮。 但那段時間已經過去,現在幾乎忘記了部落的偉大。 如今,我不會為你的要求而感到哀痛,因為你的神讓你的人民每天變得強大,很快地就會填滿所有土地, 而我的族人,我的孩子們曾目睹了部落的戰敗,戰爭的無情,將會讓我們失去一切,沒有任何好處。 如果我們按了你的意願去做,我們就會得到保護。 不過羅密歐的忍氣吞聲,看在朋友眼裡是懦弱的。 迷了路的森林裡 於是她開始漫無目的地走著走著… 樹幹上掛著好多種方向的路標,這搞得已經迷路的愛麗絲暈頭轉向,不知如何是好。 忽然眼前遇見一隻大貓,愛麗絲便詢問牠要走哪一條路好呢?結果大貓指引一條通往瘋子村的路,說畢立刻就消失不見了。 愛麗絲果然闖入了瘋子村,村裡的所有人說話、動作都是顛三倒四的,讓愛麗絲根本無法和他們好好說話。此時,兔子剛好經過這裡,被愛麗絲看見了,於是又追了過去,但終究還是追不上。 走著走著,走進了另一片森林,裡面的動物都長著奇怪的模樣,有長著喇叭嘴的鴨子、也有小鼓形狀的青蛙等等。 但她發現了一條小徑,正以為可以通往回家的路時,遠遠地看見一隻長著掃把嘴的狗,緩緩地走了過來,將這一條路掃不見了。 這讓愛麗絲更不知所措,覺得自己將永遠被困在森林裡,於是難過地坐在原地哭了起來。 第三段:刺激又豐收的歷險 特洛伊的鬆懈與西農的演技 「要不要去印地安喬藏匿的岩洞裡瞧一瞧,也許他有藏著不為人知的寶藏。」兩人異口同聲說。 後來神父手持一瓶藥水,告訴她:「回去後就順著父親的安排,但你就在婚禮的前一晚將這一瓶藥水喝下。這只是暫時讓你昏迷,經過42小時之後你就會再清醒過來了。在你清醒之前羅密歐就會把你救出來,你們就可以一起逃離維洛那城。」 果然,特洛伊人遠遠的注意到了竄升到天空中的大火及濃煙,紛紛往外窺探,發現希臘軍隊已經退到海上逐漸撤離了, 於是,兩個人便一起出發往岩洞的方向去。 岩洞非常的狹窄,只容許半個人身的高度,於是他們小心翼翼地往裡面爬行,越深就越窄。突然間,岩洞的深處發出微微的金色光芒,便更好奇地往裡面爬… 於是放下戒備,放心地將城門開啟,湧出城外的同時,他們發現一具龐然大物高聳地佇立在門的正前方,是用木頭作成的又高又大的一匹馬, 正當眾人開始議論紛紛的當下,有一個人從馬腹下走了出來。 他們發現有一個發著微光的袋子,夾在兩根石柱間的夾縫中,爬在前方的湯姆就用一隻手將那袋發著微光的袋子奮力地拖了出來,兩人正猜想會不會是珠寶的同時,一邊準備打開袋子。 西農即按照原定的計畫,準備演好這場戲。 果然,一道金黃光芒,閃耀地瞬間直射他們的臉頰,原本漆黑一片不見五指的岩洞裡,頓時也整個被照亮了起來,他們幾乎不敢相信眼前所見到的一切,「天啊!好多的金銀財寶啊!從今以後我們就是富翁了。」興奮地又叫又跳地說。 眾戰士看見西農身上沒有武器,一副受到驚嚇,哭泣而顫抖著身體表現出非常恐慌的神情,從馬腹下走了出來, 後來,湯姆回想起曾躲藏在岩洞裡的印地安喬,跟哈克說:「會不會就是印地安喬當時一起帶進岩洞裡的寶藏?」哈克仍在興奮的氣氛當中根本沒理會湯姆在說什麼… 便問他你是誰?怎麼只有你一個人?西農回答:「我是希臘軍隊的俘虜,他們為了祈求歸途平安,便製作了這匹木馬要獻祭給海神,並且要殺了我當作祭品。 「湯姆,有錢之後你想做什麼?」:哈克說「我想跟姵琪結婚。」「你還是個小孩子耶,這樣想也太早了吧!」「那你呢?哈克。」「我不想再流浪了。我要改變我髒兮兮的模樣,成為一個乾乾淨淨且彬彬有禮的小紳士。」 人在絕望之際,容易做些傻事,悲傷的羅密歐,路途中向一個藥劑師賣給他一瓶毒藥,打算在愛妻墓前服下毒藥,躺在她身旁陪伴她長眠。 幸好我死命脫逃,藏匿在沼澤草叢裡不被發現,直到他們航行走遠了,我才爬了出來並躲在這匹木馬下面。」 於是兩個人一口同聲地說:「那我們先把寶藏收好。」 戰士說,我怎麼能相信你,西農又說:「我在被俘虜的當時,所見希臘軍隊確實已精疲力竭,武器殘缺用盡,也沒了糧食,徹底無法再作戰了。 兩人把寶藏藏好之後,便一起開心地走下山。 特洛伊人,你們已無禍患了,如果你們不相信我,就把我給殺了吧!」 「湯姆,還想再探險嗎?」:哈克說「當然!還有什麼比探險更有趣好玩的呢!」「好,那我們想想下一次要去哪裡探險…」 西農的一番話,引起特洛伊人的憐憫,並且也鬆懈了下來,在國王的引領下進入了城裡。 不過國王仍有一個要求就是要西農說明木馬的緣由。 西農繼續說:「希臘人的撤退,其實是因為要重新補充軍備及糧食,他們在這裡建造木馬,是為了祈求雅典娜女神的保佑,保護他們將要回來重新佔領的基地。 但是如果你們把木馬拉進城裡,你們就會代替希臘軍隊獲得雅典娜女神的保護,而要希臘軍隊永遠得不到勝利。」 此時,便有兩派人馬對於是否該將木馬拖進城裡,持不一樣的態度, 輕信西農的一方認為要盡快將木馬拖進城裡,以能獲得女神的保護; 而也有大部分的人不相信這是可以保護特洛伊的祭品,認為實在太愚蠢了,這一定是一種敵人的詭計,此刻必須就要將木馬燒毀,連同處置西農。 正想追問神父,就看見她心愛的丈夫躺在身邊已沒了氣息,且他手中還握著毒藥瓶,她猜想計畫似乎是失敗了,於是她不顧一切的隨手抽取一旁的佩刀往自己身上刺,就倒臥在羅密歐身旁了。 持反對的一方才剛說畢,忽然從他們眼前出現兩條巨蟒,蜿蜒纏繞穿梭在眾人之間將人咬死,大家嚇得到處逃竄。 大家開始懷疑是不是因為不相信,才遭受了女神雅典娜的懲罰,便匆忙又迅速的將木馬拖進了城裡。 之後,大家更是歡欣鼓舞,又唱又跳的歡迎這匹木馬。 即使因為路面顛簸,使馬腹中希臘軍隊的兵器碰撞而發出了聲響,特洛伊人卻絲毫不起疑,繼續歡樂。 也即使有人看出了危險,大聲疾呼阻止木馬拖進城裡,仍被譏笑與嘲弄的聲浪所覆蓋。
aji ku rmnisuh matas ka mirit, asi ku nanak risuh matas tgkingal rnisuh mu matas, kiya ni rmngaw ka hiya: ini tduwa, aji ku ka quyu qbibing niqan kingal kacing wiwil muhing nbuyas na, mirit ka mkmngalun mu. wada ku mnpiya rmisuh matas o ida na aji kuxul. mtbiyax ku bi smmalu asu skaya, kiya do hmut ku rmisuh matas kulu mgay hyaan, rngagan mu ga ska hiya ka mirit sun mu, ana yaa saw kiya tayal qaras na. Babaw na siida Curiyi o musa ruwan sapah, bi sdahar bling sapah pmbilaq rmngaw, “Tradaw bi qtaan ka Rumiow, gaga su inu, kuxul misu balay.” Siida tnegliing truma bling sapah ini latat ka Rumiow o ini kla ka hiya. Saw kiya ni emprngaw ku saw mquri yami o utux rudan ka spruun nami balay qmita ni dxgal sngayan niqan utux rudan nami o spruun nami bi balay qmita uri. Utux drudan o aji dha shngiyun ka nniqan dha suyang balay kndsan. Ini qbahang kari Rmiow ka lupung na musa duri smrajing Tpusan, wada hmut mrrawa pnqeuqan dha siida, wada phqilun Tipus ka tgkingal lupung na. Ida dha paah qsahur lnglungan smkuxul alang nniqan utux dgiyaq. Pkeudus qhuni spriq, dowras yayung, bbaraw mriqi qluli ayug, tadus dgiyaq rnaaw, bungbung qsiya ni gsilung…… Utux drudan o ida miyah psqaras mnan paah dupan samat ni bitaq alang nami kndsan miyah qmita yami ni psbiyax mnan. Nhdaan bi snpi na Ini bsiyaq do sriyu duri ka paru ngiyaw ni rmngaw,”Ida su maha hmraw sbirat ni na hug?”. Smiyuk ka Alis,”Aji ku da, maha ku sapah ni ida ku ini hlay elug.”msa.Kiya do pgkla kingal elug ka paru ngiyaw nii kla sa mgmgriq ni dhiyaq bi ka elug nii o mmowsa rowan nniqan pppeydang. Mniq rowan siida ni smtrung kuyuh thowlang paru mkpaya ka hnigan na.”Asi su ka psdka mnan mrawa quru Kowrhu(高爾夫,無此詞), kiya ni maki(外來語,輸) ka seejiq o pslaqun ka tunux na”msa.Yasa mqnuqu kjiyax ka Alis ni msaang bi ka kuyuh thowlang paru ni pqaylung na ka Alis da. Miisug bi ka Alis ni hmjiyal ngiraw nngari mniq kukul na. Kiya ni uqan na do wada nhari mdakil ka hiyi na ni ini kiisug pshgan kuyuh thowlang paru da. Bowda na siida do wada malbu duri ka Alis, yasa wada na uqun kana ka ngiraw mniq iril ni naraq, kika wada mdakil ni wada mlbu duri. Keeman siida, murug kari simpu ka Curiyi, wada na asi mahi ka kingal lungaw sapuh… Mhraw bukuy ka mrata kuyuh thowlang paru ni qduriq nhari ka Alis. Ini bsiyaq do strung rhngun niqan paru muhing ka Alis, mbiyax ni mrawah rhngun ni miing qdriqan hiya. Rmngaw ka rhngun “Jima su wada mnlatat da.” Qmita paah bling ka Alis ni qtaan na ka hiya nanaq gaga mtaqi ngangut, kiya ni mjiras mdawa hangan na ni pktutuy hiyaan. Mtaqi truma qhuni ka Alis o asi tutuy ni ida rmngaw kari ka qowwaq na ni mdka gaga smpi ni na.Kiya ni tutuy ka Alis da. Dhuq bqrus ka Rumiow, tgeaguh bi rmhnaw bqrus, qmqita bi kuyuh na. Ini psiyaq, wada qrapun seejiq kmlawa ka simpu, kari nii o ini biyaw wada mkgarang kana alang… tnegjyalan gmaliq phuqil ni krmuxan mangal alang Theruyi ida ga tgbruq mqaras lnglungan dha ka Theruyi , rmgrig nmahan dha sinaw ini tndu bsiyaq bi, bitaq bi ska rabi meuwit kana do kika hana gmlux da. saw nii, Sinung o paah kska nbaraw bi seejiq mlatat musa ngangut alang , phiyugun na baraw ka tutu ranaq tahut pgkla pnskraya, sknbiyax na bi gmkuwak , klaun thowlang mrata Awtesyus ga mniq ska nbuyas kacing mrata ka saw nii pnegkla, pcingun na ka hakaw glang, kana mrata o asi negeaguh mssnegul mlatat paah nbuyas kacing mrata. hbraw bi mrata o prajing gmkuwat pucing ga baga dha ,mquri ida ki ga msseiyax mtaqi ka seejiq Theruyi gmaliq phuqil , qmada tahut psqama kana sapah, muda saw nii saw smtali gmaliq phuqil, bukuy na do mrata pnaah dxgal kska gsilung Thenitu o dhuq uri, mntaril ni prajing teumal muda gmaliq phuqil kana seejiq. alang Theruyi o dara kana ana inu , msyayung ka dara, qtaan saw bi enlaxan hmut mkatay mrudaw kana.. ida kiya niya na ka muda saw nii gmaliq phuqil, paru bi ranaq tahut o bsiyaq bi ini kphing mk3 jiyax ni mk3 rabi , ini qtai ka jiyan gaga bungun qrngul, saw nii o pgkla wada krmuxan mangal ka alang Theruyi da.
我從來沒有畫過羊,只好又畫了我的第一幅畫,結果他說:「不行!我不要肚子裡有一頭大象的蟒蛇,我要一隻羊。」 我畫了幾次,他都不滿意。 我急著修飛機,所以亂畫了個箱子給他,跟他說羊就在裡面,沒想到他很滿意。 後來茱麗葉回到房裡,倚靠在窗口輕輕說著「英俊的羅密歐啊!你在哪裡?我好喜歡你。」此時她不知道羅密歐躲在窗下並沒有離去。 所以,我現在想說,對我們來說,我們祖先的骨灰是神聖的,他們休息的地方是神聖的。 他們永遠不會忘記給他們存在的美麗世界, 於是朋友索性不理羅密歐,又再度和提伯特挑釁起來了,就在一陣混亂中,其中一位朋友不幸被提伯特痛擊而死。 他們依然愛著這裡的青翠山谷、蜿蜒的河流、雄偉的山脈、湖泊、海灣…, 會經常從快樂的獵場回來探望與安慰我們。 夢醒前的最後時刻 不久,那隻大貓又再度出現,說:「你還想追那隻兔子嗎?」 愛麗絲說:「不想追了,我只想要回家,可是我找不到回家的路了。」 於是大貓給了愛麗絲一條回家的捷徑,但其實是一條曲折又漫長的迷宮。 在裡面遇到了撲克牌皇后,皇后要她配合玩一場高爾夫球比賽,輸的人就要被砍頭。就在遊戲過程中,愛麗絲一直出錯,這讓皇后非常不開心,氣得皇后下令要處決她。 愛麗絲緊張地將雙手插入口袋裡,結果摸到先前吃剩的香菇,於是快速的塞進嘴裡吞掉,身體突然就變大了,因為變大了就不怕皇后的審判,開始要準備對付皇后。 不料,才準備要對付皇后時,卻又瞬間變小了,原來,她剛剛是將左右兩邊的香菇都一起吞了下去,所以才會瞬間變大又變小。 當天晚上,茱麗葉就照著神父的計畫喝下那瓶藥水… 愛麗絲開始奮力的逃跑,皇后和他的侍衛就緊追在後。 不久,愛麗絲又遇見了先前那扇會說話的大鼻子門把,她奮力的想打開,好逃離這裡,門把便張大了鑰匙孔說:「妳已經逃離了!」 愛麗絲往洞孔一看,結果看見了外面的自己在睡覺,於是她放聲大喊自己的名字,想要叫醒自己。 睡臥在大樹下的愛麗絲突然驚醒了起來,醒來後還不自覺的念念有詞,像是還在做夢似的。 愛麗絲夢醒了。 羅密歐到達墓地,正迫不急待地要把墓敲開,想見她親愛的妻子。 不久,神父被看守的人抓住,消息也瞬間傳遍了整個城鎮… 特洛伊城的殺戮與陷落 特洛伊一直在沉溺於歡樂慶祝、飲酒作樂之中,久久未停,直到夜深大家都倦了才慢慢靜了下來。 這時,西農便從人群中走出城外,高舉已燃起火焰的火把暗號,用力揮舞著, 處在馬腹中的奧德修斯將領得知了訊息後,便放下梯子,所有戰士迅速地魚貫而出。 大批軍隊開始揮舞手上的刀劍,向熟睡的特洛伊人砍去,丟擲火把將住宅燒毀,展開恐怖的一片殺戮景象, 隨後從特尼多島的軍隊也趕到了,上了岸就開始屠殺肆虐。 特洛伊城到處血跡斑斑,血流成河,已經呈現殘破不勘的景象。 一場殺戮仍持續進行著,大火三天三夜久久未熄滅,天空被濃煙壟罩不見天日,這已經宣告特洛伊的淪陷。
laqi nii o saw pnseanak balay, kiya do pthnganan mu laqi thowlang bilaq sun mu. “Ququ rmngaw wah! Curiyi. Qmita saw nii ka Rumiow do ini dhuq mrut lnglungan na ni dha Tipus mqqrak mkeekan da, wada na asi phqili ka Tipus. Psaun mu lnglungan ka kari su. Nasi niqan ka ssruwa sunan, iya bi htri ka seejiq nami mowsa qmita nniqan utux drudan ni llupung. Cisai bi ka lqlaqi namu uri. Pusu dxgal nii o mdka saw tama ta ni bubu ta. Nnita kana ni aji mquri saw nknkingal seejiq ka dxgal nii. Saw kiya do kika mha snparu qmita dxgal ka lqlaqi ta. Dxgal nii o ana inu mquri saw seejiqun nami ida nami paah lnglungan spruun nami qmita. Ana inu dgiyaq, dowras, yayung, mmaku spriq ni qhuni o ida mowda saw kndsan alang seejiq niqan suyang endaan ni niqan hnqilan babaw dxgal. Yaasa qnqahan namu dxgal, tasil, slaq nii o mdka saw ungat hnang ni saw mnhuqil. Ana saw kiya ka kiya ni ida gaga hiya ka qbulit rudan nami ni utux dha. Pslapin ta qmqah dxgal siida o malu bi ka kuxul ta ni saw ta gaga mniq brah drudan ta muxul ni mtalux kana ka qsahul ta. Asi lu niqan ka seejiq aji na gnkla mqquri hyaan msaang “Baka da! seejiq ungat lhbun, nniqan qnnaqih, nasi su mtmay alang o phqilun ka isu nii, ska rabi miyah su hini o mhuya su” Pklug bi miyah bqrus ka Paris uri. Utux kneudus mrata Girisiya babaw dmgiyal Mkngari alang Theruyi hiya o wana rdrudan ni mangal luqih seejiq, madas mnegbasi naqih kuxul wada dha skuun ka seejiq mnhuqil, saw qlaway mnegbasi bi lnglungan dha. Babaw wada sdgiyal mrata Girisiya ka Theruyi, mkleelug embrinah musa ka dhiya siida, rahuq na muda gmeeluk gmeeguy mangal lala bi xiluy liqa ni pusu dnuuy , duri o muda rmingat duma seeijq uri. saw ka rningat dha o kmgaaw lqlaqi ni kykuyuh kana. Wada dha rngatan ka kykuyuh o ini pstuq psbrinah tunux naqih bi kuxul dha ni krwahun dha balay, psbrinah qmita saw enlaxan tatdus breenus knkatay mrudaw ka alang Theruyi. Ga kska rningat seejiq hiya o niqan kingal seejiq qmnita saw bi smiisug siida, paru bi quwaq na mjiras hhtur ttmay alang kacing mrata qhuni, hiya o ini tucing rusuq dowriq na ni wana pgdowriq qmita kana saw nii endaan mgmlux tluung hiya. Mrata Grisiya o ini dha ngali ka knshiya lnglungan wada ptkuun ka dmgiyal, yaasa smmalu kacing mrata siida o wada smeeliq lnglungan utux kuyuh Atina ka nuda dha, kiya do wada tna msaang balay lnglungan na ka utux kuyuh Atina. kiya ni peiyah paru bi quyux, ini bi biyaw tmayan qsiya ka asu thjil bi da ni wada asi tgbruq gsilung tuma gaing da ; empska kana ka ququy dgiyaq mtucing kska gsilung kana, peiyah paru bi ruhaw gsilung, ini pnduwa muda gsilung ka asu do wada bungun gsilung da;. duri o sbgihur paru bi bgihur, mgrung nyupan bgihur ka asu, wada bungun gsilung tuma gaing da. Saw nii , ana yaa wada bungun gsilung kana ka asu, kiya ka kiya ni ida na kiya na ka sbgihur paru ni msbbowraw paru bi ka gsilung. Rahuq wada mkatay mrudaw ka alang Theruyi, saw enlaxan tatus breenux kana, kiya ka kiya ni asu mrata Girisya o wada mnduwa bi enbrinah musa o yaa piyi piya bi ni ungat bi da .
這小孩是個很特別的人,後來我都稱呼他為小王子。 「再多說一些吧!茱麗葉 羅密歐見狀再也按耐不住性子,便和提伯特扭打了起來,狠狠的把他打死了。 我會考慮你的提議,但有個條件是,你們不會剝奪我們探望祖先和朋友墳墓的權力。 也要教導你們的孩子,土地是我們的父親母親,土地不是專屬於任何一個人的,這樣孩子才會尊敬土地。 這個土地的每個部分對我的族人來說都是神聖的,每個山坡、山谷、平原和小樹木,都和平的經歷著部落美好的回憶與悲傷。 而你們腳下的岩石、塵埃,似乎是啞巴或死亡的, 但因為它富含我們祖先的灰燼,當我們赤腳時可以意識到祖先的觸摸,溫暖了族人的生命。 突然有個陌生的謾罵聲音朝向他嚇阻,「住手!你這個卑鄙無恥的傢伙,被判了刑的罪犯,如果進了城裡就要被處死的,你深夜來這裡究竟想幹嘛?」巴里思伯爵剛好也來到墓地。 希臘軍隊戰勝後的命運 遺留在特洛伊城的只剩老人跟傷者,他們拖著悲傷的心情將死者埋葬,癱軟而哀戚。 希臘軍隊打敗特洛伊後,回程途中除了竊取城裡大量的金銀財寶,也押走一列俘虜,這些被俘虜的,幾乎都是小孩以及婦女。 被俘虜的婦女們不捨又難過地頻頻回頭,向著殘破不勘已成廢墟的特洛伊城看去。 當中也有一位當時看出危險,大聲疾呼禁止將木馬拖進城裡的婦人,她沒有掉下眼淚,僅直視眼前所發生的一切,癡呆的坐著。 希臘軍隊並沒有因此獲得全勝的滋味,因為在建造木馬時褻瀆雅典娜女神精神的行為,已讓雅典娜女神感到非常憤怒, 於是祂降下超大豪雨,使船隻很快承載不了雨水的重量而沉沒; 將山峰劈裂掉進大海,來造成巨大海嘯,使船隻無法順利向前行而沉沒; 又吹起暴風,將船隻吹毀,使沉沒海底。 就這樣,雖然大批船隻都已沉沒,但狂風巨浪仍持續著。 除了特洛伊城已瓦解,一切都已化為灰燼,然而,希臘軍隊能順利歸途的船隻卻已寥寥無幾。
babaw niya hana ku mkla, laqi thowlang nii o pnaah thiyaq balay pngrah, pngrah ki o mgkala cicih hiyi na kmpraan. kiya ni spgkla mu rudan siida, ungat ana kingal ka smnhiyi kari mu. manu saw kiya ni babaw niya srngaw mu kana sjiqun, laqi thowlang nii o pnaah bilaq balay pngrah B612, bilaq pngrah nii o hnjyalan 1909(maxal mngari kbkuy mngari )hngkawas. rdrudan o wana nanak paah sspug ka kkla dha pusu babaw dxgal. Qngqbahang ku kari paah quwaq su bi rmngaw msa smkuxul su bi knan” Aji hmut qaras na psmiyah malu kari paah Curiyi ka Rumiow. Babaw na siida, ini biyaw wada gmarang kana alang ka kari, mseupu ka dha pusu ltlutut sapah, bitaq lmglug Bukung pusu mklawa alang uuda na ppsgaaw ni ppsahug. Hngak karat o spruun bi qmita seejiq nami uri, yaasa kana kneudus o ida pshngak kana ni meudus babaw dxgal hini.Ana saw kana samat, qhuni, dseejiq, mdka balay kana. Nasi ku smruwa smbarig dxgal munan do, asi namu ka mkla balay hngak karat o kika pkeudus kana kndsan babaw dxgal ni ungat klaan pseasu ni suyang balay hngak. Mdka saw smknux namu bgihur suyang knux phpah. Sida aji bi hmut qnaqih kuxul na rmngaw hyaan ka Rumiow “Nasi su ini latat paah hini sayang, empdka su nirih qbsuran na snaw” Asi pddui baga mkeekan ni wada asi phqili Rumiow ka Paris da.
我後來才知道,小王子是從一個很遠的小星球來的,那個星球比他的身體大不了多少。 但是當我這樣跟大人介紹他的時候,沒人相信我說的話。所以我後來都告訴別人,小王子是來自B612小行星,這個小行星是在1909年被觀測到的。 大人們只能從數字來瞭解世界的意義。 我也希望聽到你傾吐對我的愛意。」羅密歐開心地期待她能再多說些什麼甜言蜜語。 事發後,很快地就傳遍了整個城鎮,即刻引來兩家族的人聚集,甚至驚動了國王要親自查辦並嚴加懲處。 空氣對我們族人來說是寶貴的,因為所有的生命都呼吸著相同的空氣—野獸、樹木、人類,都是一樣的。 如果我把土地賣給你們,你們必須記住空氣是供養大地萬物,是彼此共享的寶物, 就像你們可以嚐到被風吹拂而來的花朵芬芳。 此時羅密歐絕望氣憤的對他說:「如果你不走開,你的下場就會跟她表哥一樣」,結果巴里思就在爭吵扭打中被羅密歐給殺死了。
laqi thowlang o qlhangun na balay ka kngkingal klgan mneudus ini klglug babaw pngrah hiya. niqan pxal, rahuq na hiya ka pngrah baraw, niqan kingal seejiq empdawi smnguhi kmaraw buut mntucing qhuni paru, wada maaparu balay saw smtali: Babaw mkla kana endaan saw nii ka Bukung mklawa alang do “Pltadi paah alang Weyruna ka Rumiow” msa powsa kari rmngaw. Mquri saw qsiya uri o ida qluli phnang ka yayung qsiya ini sangay, ini pghuwaw mnan dseejiq ni skiya qbhni ni dmbowyak mksa kana samat. Yaasa qsiya o mdka saw dara rdrudan nami. Qluli phnang knhuway saw gaga rmngaw endaan rdrudan sbiyaw ni pcisa saw kari uuda babaw dxgal. Endaan na knkingal dxgal ka qliyaan qsiya qluli o meudus kana ka bbuyu spriq ni qhuni dgiyaq, mdka saw mnswayi pddayaw ni kmbiyax meudus babaw dxgal. Nasi ku smruwa snbarig dxgal munan do endwai bi balay qmlahang ka kana qsiya ni qluli yayung kana meudus babaw dxgal. Mdka saw qmlahang ni gmealu mnswayi ta nanak. Nasi namu smruwa saw nii ka euda o mha ku mqaras balay lmnglung ka rnngagan namu kari saw nii. Kiya do negeaguh hari rmhnaw bqrus ka Rumiow “Curiyi, Ida seejiq bi qtaan dqras su, ini bi kmpriyux. Ini ku bi dhuq lmnglung, qmita ku sunan o nii su mniq hini, naqih bi kuxul mu o mkla su hug!” Rumiow o tnglingis rmngaw kyuhan niya.
小王子對他行星上的各種植物很小心。有一次,別的星球上,有個懶惰的人忘了清理掉大樹的種子,造成了可怕的後果: 當國王了解了整個來龍去脈之後,即宣判:「羅密歐必須被逐出維洛那城。」 潺潺河流不止,解了我們的乾渴,解了飛鳥、走獸的乾渴, 它是祖先的血液,涓涓低語的聲響就像是他們對族人訴說過往與教誨, 流經的每一片土地,沿途茂密了每一片森林,與大地結為兄弟。 如果我把土地賣給你們,請你們必須善待這片土地的每一條河流,如同友善自己的兄弟一般。 假如你們願意這麼做,我會很放心地考慮你們的提議。 後來羅密歐儘管著想快點撬開墓穴,「親愛的,你的容貌看起來依然美麗動人,一點都沒有改變。沒想到再看見你,卻是在這裡,你知道我有都多傷心啊!」羅密歐邊哭邊對她的愛妻說。
dnayaw mu hyaan rmisuh matas ka mirit o mtduwa mkan buut qhuni, nii o wada pqaras balay lnglungan na. kiya ka kiya ni slbhnun na balay ka eekan mirit quri phpah Meykuy. smiling knan ka hiya, pakaw phpah Meykuy o mtduwa kmlawa hyaan nanak aji eekan mirit hug? mtbiyax ku smmalu asu skaya ni smiyuk hyaan:ungat lama brihan ka pakaw phpah Meykuy, gisu ku mtbiyax, iya ku ngali saw nii ungat brihan euda miyah prrawa. Ini biyaw dhuq birat Curiyi ka kari, tnglingis rmngaw ka hiya “Maa ku kingal kuyuh ungat snaw da!” Nasi ku smruwa smbarig dxgal mu sunan do endwai bi balay qmlahang ka kana mneudus samat ni psdka qmita saw mnswayi ta nanak ni gluyi bi balay. Nasi ungat ka mneudus kana samat tghuy seejiq do mdka saw mnhuqil buut kara seejiq ni ungat utux hnigan niya. Ida mha msdunguq mhuqil ni ngalun utux babaw. Nasi ta saw miing kndusan nanak ni msrqsu ta kmeekan o kmhmut ta snbu phuqil meudus samat, saw nii o manu bi ka knsejiqun ta seejiq balay dhug? Saw kiya da o utux samat ida mha ini biyaw embrinah mquri smiyuk seejiqun ni prqilun kndsan dseejiq. Yaasa utux baraw o pkudus kana mneudus babaw dxgal ni psluban na kana mneudus kndsan. Babaw rmnngaw do tnguhan na quwaq ka Curiyi ni smwayay hyaan, mangal sapuh bnarig na ni wada na asi rqni mkan, mtaqi kiig kyuhan niya.
我幫他畫的羊,可以吃掉大樹種子,這讓他很開心。但是他也擔心,羊會不會吃掉玫瑰花。 他問我,玫瑰花的刺能不能保護它不被羊吃掉。我忙著修飛機,就跟他說:「玫瑰花的刺一點用都沒有,我有正事要忙,不要拿這種不重要的事來煩我。」 消息隨即傳到了茱麗葉耳裡,她痛哭的說:「我就要做沒有丈夫的妻子啊!」 如果我把土地賣給你們,你們必須善待土地上的走獸如同自己的夥伴一般, 假如人類沒有走獸相伴就如同失去靈魂的軀殼,將孤寂而死。 假如我們只為了生存或滿足口慾而任意射殺走獸,那麼人類又算什麼呢? 否則走獸的死亡很快地就會降臨到人類的身上,因為大地萬物是相互依存的。 說完他就親了茱麗葉的唇跟他訣別,隨後就將先前買好的毒藥一口吞下,躺在妻子身旁。
naqih kuxul na ni rmngwa: nasi niqan seejiq kska kmbkiyan pngrah o smkuxul burux bi phpah Meykuy, kiya ni wana nak qmita ppngrah do tayal balay qnsbliqan kida. kiya ka kiya ni nasi wada uqun mirit ka phpah do quri hiya ga mdka saw wada asi kphing kana ka ppngrah, saw nii o aji paru euda msa su. naqih kuxul mu smran mu ni sbyaxun mu ka laqi thowlang, srisuh mu hyaan matas rawa quwaq ka mirit na. Embahang pnowsa kari do aji hmut qnnaqih kuxul na rmngaw quri Spuan ka Rumiow “Ungat ka Curiyi dga aji ku bi dhuq meudus uri da!” msa. Nasi saw wada mhuqil babaw dxgal hini kana ka dseejiq nami da o. Kana qhuni dgiyaq, kana yayung ayug qsiya, ida mha tmhabuk qmraq mnan ni mseupu. Kana skiya qbhni, meudus samat o ida mha mjiras lmingis ni qmlahang kana utux nami. Yaasa gmealu nami balay dxgal nniqan hini. Mseupu nami kana kneudus kndsan ni pggealu nami balay kana. Nasi ku smruwa smbarig dxgal bbrigun mu munan do psdka saw yami kmlawa qmlahang ni sprui qmita ka kana qhuni dgiyaq, yayung ayug qsiya, btunux tasil, skiya qbhni, mksa mneudus ssamat. Cisai bi ka lqlaqi namu uri. Glui balay qmlahang ka nii namu qtaan dowriq suyang balay kndsan babaw dxgal.
他難過地說:「如果有人在千萬顆星星中,愛上了一朵獨一無二的玫瑰花,他光是看著那些星星,就會感到無比幸福。但是如果羊跑去把那朵花吃了,對他來說,就好像所有的星星一下子全部熄滅了,你竟然覺得這不重要!!」 我難過地抱著小王子安慰他,幫他的羊畫了一個嘴罩。 聽到宣判結果痛不欲生的羅密歐對著神父說:「沒有茱麗葉,我根本活不下去啊!」 當我們最後一個族人在這土地上死亡, 山林、河流會將我們的軀體懷抱,飛鳥、走獸都會為我們哭泣而守護我們的靈魂, 因為我們是如此愛護這片土地,與大地萬物彼此相愛著。 如果我將土地賣給你們,請像我們一樣照顧與尊敬這片土地上的山林、河流、岩石、飛鳥、走獸, 也要教導你們的孩子,永遠愛護現在你所看見的土地樣貌。
pusu nniqan laqi thowlang o ga niqan phpah Meykuy. sksikan na ka pusu nniqan na, gmabal hru qhuni paru ni kmaraw dgiyaq mspruq. bilaq bi ka dgiyaq mspruq na, mtduwa puyan balung. dhuq keeman do seubung na lihaw kmlawa ka phpah Meykuy. “Ini su na phqili ka Bukung mklawa, pltadun su na nanak, paru bi gnealu na sunan ka kida. Usa nhari smwayay Crian! emplnglung ku kingal malu uuda, saw mha pkngatun Bukung mklawa ka ruciq su” msa rmngaw Rmian ka simpu.
小王子的星球上,住著一朵玫瑰花。他每天幫打掃星球,拔掉大樹的種子,清理火山。 他的火山很小,可以用來煎蛋。 到了晚上他會用玻璃罩保護玫瑰花。 「國王沒定你死罪,只是把你放逐,應該是夠仁慈了。快去跟茱麗葉好好道別吧!我會想出一個兩全其美的辦法來說服大家,並求得國王的赦免。」神父這樣說。
mlatat pusu nniqan na siida, plaqan na qsiya ka phpah meykuy, gmukan na lihaw ni hcian na rmngaw: swayay ta han. smiyuk hyaan ka phpah: swayay ta han. psaan na isil ka gumuk lihaw, aji ku mduuy hyaan da. nasi ku mkmkla klaway o asi ku ka knrmun bi mkaraw hiyi mu ka pngayus. ini ku kiisug samat uri, niqan kukuh mu. ptbyaxun na smkagul powsa ka laqi thowlang, kiya ni balay bi aji na ppqita hbuy rusuq dowriq na. Kiya do embahang kari rnngaw simpu ka Rumiow, ida saw nkari simpu musa da.
要離開星球時,他幫玫瑰花澆水,罩上玻璃罩,跟她說:「珍重再見。」 花兒跟他說:「再見了。把罩子放一邊吧,我不想用它了。如果我想認識蝴蝶,就得忍受毛毛蟲爬在身上。我也不怕野獸,我可是有爪子呢。」 她催促小王子離開,其實是害怕他看到她流眼淚的樣子。 於是羅密歐接受了神父的勸告,照著神父的話去做了。
snhiyun mu laqi thowlang o stguhuy tthjil dqbhni mtneuda ni mlatat. mtneuda lala balay pngrah nniqan ka endaan na, smtrung lala balay seejiq saw smhulis uri.
我相信小王子是利用一群侯鳥遷徙的機會跑出來的。他路過很多個小星球,遇見各種有趣的人。
tgkingal pngrah nniqan o ga niqan kingal thowlang paru. babaw na dhuq hika laqi thowlang do powsa kari hyaan ka thowlang paru eeniq na hiya. ini thiyi hyaan ka laqi thowlang, ppsramal na latat hiya, kiya ni powsa kari hyaan ka thowlang paru llatat na hiya.
第一個星球上住著一個國王。小王子到了以後,國王就命令他留在星球上。小王子不理他,準備離開那裡,於是國王就命令他離開。
tgdha pngrah nniqan o ga niqan seejiq smkuxul bi qtaan lipax. gmspung laqi thowlang duuy na iril baga ttlung na narat baga. muda ka laqi thowlang do rmngaw ka hiya: mhuway su balay tnapaq su baga, balay bi thmuku su knan.
第二個星球上住著一個愛慕虛榮的人。他請小王子用左邊的手碰一下右邊的手。小王子照做以後,他就說:「謝謝你的掌聲,你真的很崇拜我。」
tgtru pngrah nniqan o ga niqan kingal emptsinaw, gmrung jiyax mimah sinaw. seimah na sinaw o yaasa mkmsnguhi. mkmsnguhi saw sqaun endaan na, yaasa saw smsiqa ka gmrung jiyax mimah sinaw.
第三個星球住著一個酒鬼,整天喝酒。他喝酒是因為想要遺忘。他想遺忘他的羞恥,因為他覺得整天喝酒很可恥。
tgspat pngrah nniqan o ga niqan kingal seejiq empsmbarig. gmrung jiyax smpug ni rmisuh matas snbrigan. ini pstuq pspug pngrah karat baraw ni nnaku ka kana pngrah msa.
第四個星球住著一個生意人。他整天在數數和計帳。他不停地算著天上的星星,說那些星星都是他的。
tgrima pngrah nniqan o ga niqan kingal seejiq empsamaw. kngkingal kngkmanan smamaw samaw elug ni mgrbu do phngun na duri. yaasa bilaq balay ka pngrah nniqan ni mslikaw balay mspgriq uri, kiya ni hiya ga kingal jiyax o kingal spngan tuki kmbragan na. seejiq empsamaw o mkrbuk balay smamaw ni mhing samaw.
第五個星球住著一個點燈的人。每天晚上他把路燈點上,早上再熄滅它。由於星球很小,又轉得很快,所以那裡的一天只有一分鐘這麼長。點燈人就辛苦地不斷點燈、熄燈。
tgmataru pngrah nniqan o ga niqan empthnigan dxgal. ga na srisuh patas na hika lala balay hangan nniqan, kiya o hangan dgiyaq ni yayung. empthnigan dxgal o ini risuh matas llbu snryuan euda, wana ini kmpriyux saw dgiyaq ni gsilung paru ka srisuh matas msa ka hiya. embahang rnngaw na ka laqi thowlang do llbu balay snryuan ka phpah do slhbun balay ka hiya.
第六個星球住著一個地理學家。他的書裡記錄了很多地方的名稱,包括山和河流的名字。他說:「地理學家不記錄短暫出現的事物,只記錄不會改變的山和海洋。」小王子聽到他說,花是短暫出現的事物,感到很擔心。
tgempitu pngrah nniqan dhqan laqi thowlang o babaw dxgal. kiya o paru balay nniqan, babaw dxgal gaga o niqan kbkuy maxal kingal hiyi thowlang paru, empitu kmxalan kbkuy hiyi emptdxgal, mngari kmxalan kbuhug hiyi empsmbarig, empitu kbkuy kbuhug hiyi emptsinaw, tru hpucing hiyi smkuxul lipax skbrhuan, spuun do yaa bi empusal hpucing hiyi seejiq. brah wada smmalu samaw ka seejiq, babaw dxgal asi ka mspatul mataru kbuhug hiyi seejiq ka smamaw o kika tduwa smamaw keeman.
小王子到的第七個星球是地球。那是一個很大的星球,在那個星球上住著一百一十一位國王,七千個地理學家,九十萬個生意人,七百萬個酒鬼,三億個愛慕虛榮的人,一共大約有二十億個大人。 在人們發明電力之前,地球需要有四十六萬個點燈人才能維持夜晚的照明。
hana dhuq babaw dxgal siida ka laqi thowlang, smtrung kingal quyu saw xiluy liqa lhang na tadus bnaqig. rmngaw hyaan ka quyu: nasi niqan kingal jiyax lmnglung su balay pngrah nniqan su o tduwa ku dmayaw sunan.
小王子剛到地球時,在沙漠裡遇到一條金色的蛇。那條蛇對他說:「如果有一天你非常想念你的星球,我可以幫你。」
mrakaw kana tadus bnaqig ka hiya ni hana dhuq ga niqan seejiq. qmita kingal hmaan phpah ka laqi thowlang, mnqhnga ni ini dhuq rmngaw. ga hiya o niqan mrimal kbkuy(5000)phpah Meykuy, mndka balay kndkilan dha kana. asaw mu sa kingal bi naku nak ka phpah meykuy, kla su ha hmut kana ka hiya, niqan phpah mu ni tru ka dgiyaq mnspruq mu o kana nii ga wada ini dhuq paakingal pkparu knan laqi thowlang. lmnglung ni kiya do tgtapaq babaw spriq ka hiya ni lmingis da.
他穿越了整個沙漠,才終於到了有人居住的地方。 小王子看到一個花園,嚇得說不出話來。那裡竟然有五千朵玫瑰花,全都長得一樣。 小王子想:「我以為我的玫瑰花是獨一無二的,沒想到她很平凡,我擁有那朵花,和三座火山,但是這一切並沒辦法讓我成為一個偉大的王子。」 想著想著,他就趴在草地上哭了起來。
nii siida sriyu ka rqbux da. nii ku naqih kuxul, iyah tuhuy knan hmrapas msa ka laqi thowlang. rmngaw ka rqbux:aji ku tduwa supu sunan hmrapas, ini ku pkngahi niya na. quwri knan, isu o kingal hmut laqi snaw, quri sunan, yaku uri o kingal hmut saw rqbux. nasi saku pkngahun, kika empddayaw ta da. quri knan, isu do empwana taxa bi ungat hi duri, quri sunan, yaku uri o empwana taxa bi ungat hi duri.
這時候狐狸出現了。 小王子說:「來陪我玩吧,我現在好傷心。」 狐狸說:「我不能跟你玩,我還沒有被馴服。對我來說,你只是一個普通的小男孩,對你來說,我也只是一隻普通的狐狸。如果你馴服了我,我們就會互相需要。對我來說,你將會成為獨一無二的,對你來說,我也會成為獨一無二的。」
rmngaw ka laqi thowlang: mkmusa ku cih mkla lupung, kiya ni ini tuku ka jiyax mu. rmngaw ka rqbux: seejiq sayang do ungat jiyax dha usa mkla ana manu euda. saw skeusa sbrigan marig qngqaya saw ida nniqan. kiya ka kiya ni sbrigan babaw dxgal o ungat ka smbarig lupung, manu saw kiya ni seejiq o ungat lupung dha. laqi thowlang o kngkingal jiyax ida saw jiyax niya musa qmita rqbux, saw nii, wada na pkngahun ka rqbux da.
小王子說:「我沒有足夠的時間,我想要去多認識一些朋友」 狐狸說:「現在的人不再有時間去瞭解任何事情。他們總是到商店去買一些現成的東西。可是世界上沒有商店是在賣朋友的,所以人們就不再擁有朋友。」 小王子每天在固定的時間去看狐狸,就這樣,他馴服了狐狸。
dhuq ka jiyax sswayay dha da, rqbux o smulu hyaan eusa na pxal duri phmaan phpah qmita phpah meykuy. babaw niya pxal duri musa qmita phpah meykuy ka laqi thowlang do ini pndka ka llnglung lnglungan na da. rmngaw dhyaan ka hiya: yamu o ana bilaq ini namu pndka phpah meykuy mu, ungat seejiq pnkngangah munan, ungat seejiq qmneepah munan. phpah meykuy mu yaku o ana kingal bi, kiya kana namu knshjilan na. sbliqan mu bi murus qsiya, gmukan mu gumuk lihaw, seangal pngasuy hiyi na, tgseesu ku embahang kari na, hiya o phpah meykuy mu.
離別的時候到了,狐狸要他去花園裡再看一次玫瑰花。 小王子再次看到玫瑰花以後,心裡有了完全不同的感覺。 他對他們說:「妳們一點也不像我的玫瑰花,沒有人馴服過妳們,沒有人為妳們付出。我的玫瑰花,雖然只是一朵,就比妳們全部更重要。我為她細心灌溉,為她蓋上玻璃罩,為她除去身上的毛蟲,靜靜聽她說話,她是我的玫瑰花。」
mswayay ka laqi thowlang paru ni rqbux, rmngaw hyaan ka rqbux: swayay ta han, pusu balay ka qngqaya o aji qtaan dowriq, wana dmuuy lnglungan ka mtduwa qmita. yaasa wada su sdungus qmita phpah meykuy ka jiyax su, kiya do wada saw nii maamshjil ka hiya.
小王子跟狐狸道別,狐狸對他說:「再見了,真正重要的東西,用眼睛是看不到的,只有用心才能看到。正因為你把時間投注在你的玫瑰花上,所以她才變得如此重要。」
mkleelug ku embahang endaan laqi thowlang siida, tgmaspat jiyax sntrngan mu mqraqil, siida mnsngari bilaq bi ka qsiya mu do wada qhduun mimah uri da. mseupu nami mksa tadus bnaqig ka laqi thowlang, mowsa nami miying hghgan qsiya. ki nksa nami, prajing mkuung ka karat, sriyu ka pngrah.
當我聽小王子說完這一路上的故事時,是我發生意外的第八天,那時我的最後一滴水也喝完了。 小王子和我一起走在沙漠裡,我們要去尋找一口井。 走著走著,天色漸暗,星星出來了。
mquri karat baraw qmita ka laqi thowlang, kiya ni rmngaw knan: suyang bi ka pngrah, yaasa babaw niya o niqan kingal phpah ini qtai dowriq. duri pntruma qmita tadus bnaqig lnhang idas ni rmngaw: suyang bi ka tadus bnaqig, yaasa ga tgliing mgmuhing hika hghgan qsiya. lmutut nami mksa, nhdaan balay rmdax siida hmlay nami ka hghgan qsiya da.
小王子抬頭看天空,然後對我說:「星星是很美的,因為上面有一朵我們看不見的花。」 他又低下頭看著月光照著的沙漠,說:「沙漠是很美的,因為某個角落裡,藏著一口井。」 我們繼續走著,終於在天亮時發現了水井。
keeman siida o kingal hngkawas dnhqan laqi thowlang babaw dxgal. kiya ni pklug balay jiyax nii psramal na eusa, pskiyig ku qmita ga empprngaw dha quyu saw xiluy liqa lhang na. dhuq ka keeman, klaun mu wada musa saw pnrngagan dha ka laqi thowlang.
那天晚上,是小王子到達地球滿一年的時候。他準備利用這個特別的時間回去,我隱約看見他和那條金黃色的蛇在講話。 夜晚來臨,我知道小王子赴約去了。
mataru hngkawas da, ini mu tai duri ka laqi thowlang. ini mu shngii ka nhdaan bi kari na knan o saw nii: keeman, qmita ku karat baraw siida, yaasa gaga ku mniq tgkingal pngrah hiya, yaasa gaga ku mhulis babaw pngrah hiya, quri isu o mdka saw gaga mhulis kana ka pngrah. pngrah su o kika pngrah mkla mhulis.
六年的時間過去了,我再也沒有看見過小王子。 我記得他最後跟我說的話是這樣:「夜裡,當你望著天空時,因為我住在其中一顆星星上,因為我在那顆星星上笑著,那麼對你來說,彷彿所有的星星都在笑。你所擁有的星星,就是會笑的星星。」
pxal duri qmita knan ka lupung mu ni dhuq ku meudus miyah duri o mqaras balay kana, kiya ka kiya ni balay bi o naqih bi ka kuxul mu. wada ku dmayaw rmisuh matas gumuk quwaq mirit laqi thowlang, kiya ka kiya ni shngian ha rmisuh ka ngul na da. ana asi huya msa do ungat na klaan ha gmumuk gumuk ka quwaq mirit na da. lmnglung ku kdjiyax, mirit gaga ga aji na uqun ka phpah muda hug? mnsuul ku lmnglung, laqi thowlang o sbubung na gumuk lihaw mnduwa kmlawa kngkingal kngkmanan ka phpah, ida na endwaun qmlahang ka mirit uri. mshaya ku lmnglung do tgseesu mquri knan mhulis ka kana pngrah da. niqan duma ka lmnglung ku duri, nasi niqan kingal jiyax wada na ini qlhangi, smnguhi gmumuk gumuk lihaw do ma pasi saw smtali kida. lmnglung ku hini do pngrah karat baraw do wada maarowsuq dowriq kana da.
我的朋友們再次看到我,都對我能活著回來感到幸運,然而我的內心其實很悲傷。 我曾經幫小王子的羊畫過嘴罩,但是我忘了幫他畫上皮帶。他怎樣也無法幫羊戴上嘴罩。 我心裡常常想,那隻羊會不會把花吃掉了呢? 有時候我會想,小王子每天晚上都會用玻璃罩把花保護好,他也一定會把羊管好。這麼一想,所有星星就對我溫柔地笑了。 有時候我又會覺得,萬一他哪天疏忽了,忘了蓋玻璃罩,那可就慘了。想到這裡,天上的星星全部都化成了淚珠。
quri kana yamu nii mndka smkuxul laqi thowlang o ga thiyaq balay pngrah nniqan ga, niqan kingal mirit ini ta klai, aji na yaa wada uqun ni ini na uqi ka phpah meykuy o kiya ni kana ana manu knlangan do asaw kiya empaaaji pndka da. pquri karat baraw kana qmita, lnglung, wada uqun mirit ka phpah hug? aji uri o ini uqi, nii siida klaun namu, empaaaji pndka kana da.
對你們這些同樣喜歡小王子的人來說,在某個遙遠的星球上,有一隻我們並不認識的小羊,牠或許吃了玫瑰花,或許沒有,世界的一切都會因此變得完全不同。 請大家抬頭看著天空,心裡想著,小羊究竟吃了花,還是沒有吃了花?這時候你們就會發現,一切都變得不同了。
-完-