Yo ^nem ho ko mihcan i mamang, sahto o kilakilangan ato 'oner fa^o ko miharatengan. onini a renaf i, o sa'ayaway a mirenafan ako i 'orip no mako: U suwal nu mikawicay Madahefek no sanoefaan a kilang ko niyaro' (o kawakawasan ho a kongko no Sila) U nipisulap ni Tangmu. O piholol ni Aylise i lemed i makapahay a pihololan O limo’ot ni Si-ya-to a kakitaan. U nu Yencumin a kungku kinian, u kungku aca nu cacay a yencumincu. Ira ko tusa ta’anga:yay a laluma’an i Wirona hananay a niyaro’, onini a tusa laluma’an, na ira’ay to ko lala’is nangra, ano malalitemoh malacungisay malapu’iyay, orato, rarid sanay a macawnik ko sakanga’ayaw no niyaro’. Itiya ho itira i Aycin hananay a riyar, ira ko cecay a kanatal itira, o wawa ni Cose tatosa ko mikowanay. I kungkuay a tamedaw O haliharatengay to maamaan a demakan a wawa ci Aylise, i ’orip niira i, awaay ko caay ka fangcal ko kalodemak a ma^min. Tinako sa, mitoor to ciriko’ay a kodiwis, talakilakilangan a mitatoor, talofahalan tahakefeng i kilang, itiya litapangto ci Aylise i lemed a misalama i makapahay a pihololan… Mato o cecay no ciwarakay a cirek ko pitenak no kalotamdamdaw, dokdok saan a mingocngoc to ka’oripan no niyam a sera. Tulu a emang ira ku pitu a malebut a emang(370,000,000) ku nipi’sa’usian nu lien-he-kuo(聯合國) a kaput tu tamedaw nu yen-cu-min-cu i tina hekalay a kalukitakid, enem a pasint(6%) ku nipicalap tu hemin nu tamedaw itina hekalay a kalukitakid, itila i pitu a pulu' ira ku tusa(72) a kitakidan a ma’urip ku heni, lumlum han lima a malebut(5,000) hakiya ku nikasarumaruma nu binacadan. Ya wawa nira to cecay i, sairairay sanay ko pinangan, pakomikowanay ko tireng sa a mipaparawraw to finawlan, saka patay han ni Cose. Oya roma a wawa ni Cose i, mararom to nikapatay no salikaka, mansa milaliw miliyas ko mira tayra i sakafiyaw a kitakit. Tangmu, Caayay pinuneng a babainayan a wawa, sani mikuliniw tu a milaliw, naay saan katayra i cacudadan a micudad, halipaculi aca tu bayi nira. Kafahka’an a tata’angay a ngoso’ pifawahan to fawahan Mapateras a mapamatang mafariw a makari’ang ko tokotokos, cowa to ko kanga’ayan, karihadayan a kamaro’an no pinanowang pinalengaw koya tokotokos. Awaay ‘amin ku surit atu a’asipen nu alumanay a yencumincu , pakayraen ‘amin i nguyus, i radiw, i nitenun, nipituktuk i balaku a kulit atu nipikulit i cabeng a pasebana’ tu bana’ atu kakawaw nu heni. Hake, Marepirepi’ ku nikasibuduy, pasaripa’ saan tu remiremiad a talacuwacuwa a mirakarakatay a babainay a wawaan. Tahira i sakafiyaw a kitakit i, tangsol paterongen noya tapang ko mira to sera, pararamoden haca nona tapang ko wawa nira to miranan, ikor to i, o wawa ato sona nangra ko mikowanay tona kitakit, o Telot hananay ko ngangan nona kitakit, ira ko ta’angayay a niyaro’ itira, o Teroy hananay ko ngangan. Na’on sa ci Aylise a makefeng i tono’ no tata’angay a masangoso’ay a pifawahan to fawahan, ma’araw niira ko matomesay to nanom a talid i, namon han niira, fahal sato a malami:ming to ko tireng, kaen sa to i hakoay a piyang i, malata’angay ko tereng, kita’angan haca ko yanan a tireng, mahaenay aca kona ta’angay a matongoso’ay a pifawahan to fawahan, mafana’ a caciyaw, caay ka patot a masasiromaroma ko kafahka’an. O sapicowataw to faeloelohay a fana’, a mipateras a misakakahad to sera, mansa ma’afas ko kaitiraan no tamdamdaw, pinanowang ato pinalengaw a sera. I ayaw nu tusa a patekenan a miheca, inian a nisuwalan a yencumin, na’itiya tu a ma’urip i Amilika hananay a kitakid. Bayi, I likul nu nikapatay nu ina ni Tangmu, tutuyen nira a pahabay ci Tangmu atu babainay a sabaan. Yo o sona ci Lawet ko mikowanay tona kitakit i, miharateng misongila’ to ’adipel no paniyaro’an, hay caka kari’ang no mari’angay ko finawlan no Teroy, mansa ocolen ni Cose koya ci Apolo ato ci Posayte a mipatado to Teroy. Rarom sato a tomangic ci Aylise, sano ’alo^ sato ko tera’ no losa’, nanom han niira ko mafawfaway i ’alo a talid, malamamangay to ko tereng niira, tepong sato a mahtik i talid, nanoy doydoy sato a malikid no ’alo^ a ma’alol. Ya sinari no maomahay a niyaroaro’ malalemed to no tamdaw, ya makapahay a sinari, cowa to ko mama’araw. Maan han to no mita ko serayan a malacafay a ma’orip? A cima ku tataduan nu tamedaw, sisa u nisakilemel nira a patireng tu nu tirengay a lekakawa, a sasuritan. U nikasaan nira, mangalayay a mibelin tu awaay ku surit nu yencumincu hananay a sakadiyahan a suwal. Saan kiya a malalecad ku nika‘urip nu tirengay a binacadan atu namakayraay i Europa(Europ) a mabulaway a binacadan a tamedaw. Pici, U babahian a kaput ni Tangmu i cacudadan. Maherek misanga’ to ’adipel i, cowa palifonen no kitakit to nakasasowalan a lifon kona tatosaay, malaplap haca, mansa keter sa kona tatosaay, tanamen patatikol kami a midahefek tona Teroy sato. Yo ma’alol ciira i ’alo^ i, ma’araw haca niira kora kodiwis. Tangsol sa ci Aylise a milaliw tona talid mitoor toya kodiwis, nikawrira, mafater noya mato ma’apiay a tasalamaan a wawa ciira, malecad ko wayway, caciyaw, mikilimay kako to kodiwis ano haenenen ni Aylise i, caay pitengil caira. Anini satu, yaan satarakaway a kilang nu bahedil i Kalifornia(California) atu nipaterengan a Kuo-ciya-senglin-kungyien(國家森林公園) i cacay a malebut walu a patekenan ira ku siwa a pulu' (1890) a miheca, sipangangan han nu Amilika tu ngangan nira. . Maherek satu a makero’, cikarafas sa ci Lomi’o pasayra ci Culiye’an a lumakat, metmet han ko kamay ningra a pasuwal: “Kangudu’an tu, o kawas ci Ciwpite ko pakakitingay to kamay no mita, nga’ay hanguteng aku haw.” Caycil ta-hua-kuan, U kaka nu miliclicay, mariangay a miliclicay a ama ni Pici. O kawas to ci Elis, ka o mari’angay a kawas ko mira, mapilipili’ay ko roma a kawas to miranan, mansa miparawraw ko nga’ay sa ko harateng ni Elis. Toya kasa’opoan, painien nira ko ’alomanay to ekim a lingko, ira ko tilid tora lingko, “O papafelien ko samakapahay a kawas.” sanay a tilid. Saka sowal sa ci Aylise, “nga’ay kako a minengneng to pisasifay namo, nika pasifana’en kako pasacowaay ko rakat noya kodiwis.” O yato i sato malasangay sa a malipahak misasifay. Yo salipahak saan caira a misasifay i, itiya dokdokan ni Aylise a milaliw. I lalabu nu kuo-huy-tu-su-kuan(國會圖書館), naira ku nipatirengan tu nituktukan a tireng nira. Indian Cio, Makataray mipacukay a tamedaw, katalawan nu binawlan. Itiya tatoloay kora o samakapahay kako sanay ko harateng a kawas, sapialaaw tora lingko. Kaorira, o sona no Teroy ci Palis ko sitatodongay misayfang tonini a demak. I cacay a malebut siwa a patekenan ira ku walu a pulu' (1980) a mihecaan, ira ku nipasadak nu yiw-ceng-cung-ci(郵政總局) nu Amilika tu sabaw tu siwa(19) a karibuwa’an a aca nu yiw-piaw(郵票), paruhepiten tu sasing nira i kudul. Robesen ising, Sinipatireng tu paisingan i niyaru’, cira a cacay ku malaising i tini. Ci Afoloti a kawas ko nipafelian nira tora lingko, hay mihaydaan to ni Afoloti kawas ko mira to paparamoden ko mira to samakapahay a fafahiyan kira! Hatiraay kora demak, mansa maketer to ca Sila aci Yatina, tana:men paco’ayen niyam ko Teroy, sato. Itilaay i satipay nu Afirika( Africa), ira ku Laypiruiya(西賴比瑞亞) a kitakid Yamande(亞曼德) hananay a binacadan, u Wayi hananay a sasurit nu heni, mapaniyur nira ku sasangit nu sasuritan. Sisa, mangaleb ku nikapaniyur nu suwal nu i biyaway a Keli(克里) hananay a binacadan. Ocolen ni Poliyamos tapang ci Palis a mikerid to cecay sofitay pakatamina tayra i Sepata o niyaro’ no ’ada a kitakit o Sila, misela panokay toya papaterongen i ci Meynilawsean a kaka. Cimaay hakiya cira? Nika mahadakay ko tapang noya kitakit itiya, o cecay mato coyoh ko kakapah a fafahiyan ci Haylon ko mihamhamay to nika tayni ni Palis, o samakapahay a fafahiyan ko mira itiya. **I cacay a malebut pitu a patekenan enem a pulu’ira ku lima(1765) a miheca u kasubucan nira, tangasa i cacay a malebut pitu a patekenan pitu a pulu’(1770) naitila i Tienasi a kanatalan(State of Tennessee田納西州) a maru’. **I cacay a malebut pitu a patekenan siwa a pulu(1790) a miheca, hakulungen nu ina a mabulaw tayraen i Ciyociya a kanatal(State of Georgia喬治亞州) , minanam a maanen a misanga’ tu behecalay a ekim a demakan. **I cacay a malebut walu a patekenan(1800) a miheca, mapatay ku ina nira. **I cacay a meleput walu a patekenan ira ku siwa(1809) a miheca, malingatu a mikadkad pacakat tu ninanaman. ** I cacay a maleput walu a patekenan cacay a pulu’ ira ku tusa tangasa i cacay a maleput walu a patekenan cacay a pulu’ ira ku sepat (1812-1814) a miheca, malahitay nu Amilika cira. ** I cacay a maleput walu a patekenan cacay a pulu’ ira ku lima( 1815) a miheca, maramud tuwa siwawa, ** I cacay a maleput walu a patekenan cacay a pulu’ ira ku siwa (1819) a miheca, malinah a tayraen i Alapama a kanatal(State of Alabama阿拉巴馬州). ** I cacay a maleput walu a patekenan tusa a pulu’ ira ku cacay (1821) a miheca, malaheci ku nipikadkad tu ninanaman. ** I cacay a maleput walu a patekenan tusa a pulu’ ira ku tusa (1822) a miheca, hakulungen nira ku wawa tu babahian a malimad tayraen a maru’ i Akensas a kanatal(State of Arkansas阿肯色州). **I cacay a maleput walu a patekenan tusa a pulu’ ira ku sepat (1824) a miheca, makaala tu silaheciay tu demak a kungpai(勳章). **I cacay a maleput walu a patekenan tusa a pulu’ ira ku walu (1828) a mihecan, pasadak tu sakacacay nu sakay binacadan a sinbung. ** I cacay a maleput walu a patekenan tusa a pulu’ ira ku siwa (1829) a mihecan, mabulaw a tayraen i sawalian nu Okelahoma a kanatal(State of Oklahoma奧克拉荷馬州). **I cacay a maleput walu a patekenan tusa a pulu’ (1830) a miheca, misepaw ku Cung-tung(總統) nu Amilika a patireng tu “Sarekec tu sakabulaw nu Indian a tamedaw印地安人遷移法案”. ** I cacay a maleput walu a patekenan tulu a pulu’ ira ku walu tangasa i cacay a maleput walu a patekenan tulu a pulu’ ira ku siwa (1838-1839) a miheca, macacengacengang ku binalawan atu u nalusa'an a lalan hananay a kaput. ** I cacay a maleput walu a patekenan sepat a pulu’ (1840) a miheca, mipadang a patireng tu malalakepay a kitakid. ** I cacay a maleput walu a patekenan sepat a pulu’ ira ku tusa 1842 a miheca, tayraen i Musiko(Mexico墨西哥州) mikilim tu namaburasakay a tamedaw nu niyaru’, mikilim aca tuya nasuwalanay a suwal nu tuas. **I cacay a maleput walu a patekenan sepat a pulu’ ira ku tulu (1843) a miheca, mapatay ci Seykoya i Musiko, walu a pulu'(80) a mihecaan ku nisatukur nu urip nira. Yo ma’araw ni Palis ko mira i, sapa sa. O mira ko makapahay ci Afolotian san to ko piharateng nira, latek i, oya sapaterong no kawas kona fafahiyan i takowanan sa ko harateng nira. Ya niocolaan no Tapang a tatayalen i, tawal han to nira. Ci Seykoya han ku ngangan nira, i amisay a Cieroki hanay a binacadan ku tapang nu tu’as nira, turinaw nu mita a pasalanu a mi’asip….. Ci Haylon han to i, tanoolah sa tona tomirengay i ka’ayaw nira a sanengsengay a kapah, tawal han to nira ko nika o sifa’inayay to ko tireng nira. Ikor to i, tahidangen to ni Palis ci Haylon a miliyas. U mabanaay a semuwal a papah. Mafana’ to ko tapang ci Meynilawse tona demak i, keter sa, longocen to nira ko i Silaay a wawa no tapang a maemin a milood to Teroy. U nikasakumudan a kamaru'an nu kalubinacadan a kanatal "Amilika". I tini’ay ho ko faluco’ ni Lomi’o tuna kasasi’alaw nangra a tatusa, salafi’i sa cuwa ka ’ara ko fafuti’en, tayra sa i kiyukay a mikilim to sinpu: “Sinpu’aw, ma’olahay kaku ci Culiye’an, safafahi han to aku cingra, nanay o sinpu ko mamisausi to lalamud niyam.” matengil ko suwal ni Lomi’o, safaheka’ saan ko faluco’ no sinpu. Saka, misatapang to a malalood ko Teroy ato Sila. I cacay a malebut pitu a patekenan ira ku pitu a pulu' ( 1770) a miheca, iraan maru’ay i sawalian a sasidapan nu liyal nu Amilika, ira kiya Indian hananay a binacadan, I ayaw nu cacay a patekenan a miheca, masasuliaytu ku heni tu yaan u namaka Europaay a mabulaw a tayraen i Amilika a tamedaw. Sisa, awaay ku nikatakahan nu heni. U nipimelaw nira maru'ay i wali-timul a limaay nu binacadan : Cikasaw(Chickasaw), Cieroki(Cherokee), Ciuketaw(Choctaw), kerik(Creek) atu Seyminul(Seminole), salabang hantu a sungayen niya Indian a binacadan kiya mabulaway a tamedaw. Indian hananay a binacadan, masinamut misangaay aca tu biyaw ku heni, inian a kakawaw u nidutucan tu namaka tu’as a rayray. Asiruma anu namakacuwaan a Indian a binacadan, anu u Ikilis(Birtish), Furans(France), Sipanya(Spain) a tamedawan, awaay ku kinih a palecad tu nikasasungaay atu nikacacelul a pabatis tu tamedaw. Sasera hananay nanu nipaini nu namakakudulay a kawas, u tamedaw hananay u miwananay a cacay tu demak ku heni. Ira ko cecay a rumi’ad, mihalama’ay ko tatusa a widang ni Lomi’o tara i maci a mihalama, malitemohay nangra ko ka’intex han a tamdaw ci Tipote, o salikaka ni Culiye cingra, halifilangay ko pinangan. U paayaway tu sakacaay kacacengang kalalais nu paybinabinacadan a makumud a ma’urip, i nikasaan, a maanen tu a caay pitutuc tu nipabatis tu sasaseraan. Sisa, inian taangay a limaay nu Indian a binacadan atu namakayraay i Europa a mabulaw a binawlan, kumud satu ku heni a mikilim tu kaka’uripan i Amilika a kanatalan. Tayraen nu heni a mabulaw i tepar nu Indian a saseraan, mimelaw tu demak nu makayraay i Europa a mabulaway a tamedaw, minanam tu sakay sehui(社會), cingci(經濟), cengce(政治), sapasuelin nu balucu'. Milingata aca tu patenakay maanen a patireng tu papasebanaan nu cacudadan. U nu tireng tu ku sasuwalen nu binawlan, duduen tu ku namaka tatu'asan a rayray tu sapibuting sapi’adup, minanam aca tu nu Ingkulis(English) a sasuwalen, iri mababalic tu maan a paliwal, yu ruma siramud tu namaka Europaay a binacadan. Masasungaay malalakep, ma’aada malalais, sasumasumad saan ku nikararawis nu heni. Inian hantu i, u kakasubucan ni Seykoya a mihecaan. U binacadan nira Cieroki, u misisipi(Missippi) a tarawadawan ku sakalaed, i sawaliay a Cieroki atu i satipay a Cieroki han ku nisakilac. Namatenes ku nikalaliyas, kasicah, malecad ku suwal, nika masasiteked ku nipikuwang, ira aca ku nu tireng a saka’urip. U nipisausi nu Ikilis(British), cacay a emang ira ku enem a malebut(16,000) hakiya a makumud ku tamedaw nu i amisay a Cieroki. U tapang nu nikasubuc atu nikacekil nu nisimsiman. U tapang nu nikasubucan ni Seykoya a niyaru’, iraan i amisay a Cieroki hanay a binacadan, itila i aniniay a Tienasi a kanatal nu Amilika. Ci Ciyoci Kayse han ku nipangangan tu nu Ikilis i ciraan, u ngangan tu nu Cieroki ci Seykoya han. U Cieroki a binacadan atu namaka Europa a mabulaway ku wama ni Seykoya, singangan sa ci Danier Kayse, u wina hantu u tadapiras nu Cieroki a binacadan, singangan sa ci Utehe. Maratar a miliyas tu luma’ ku wama ni Seykoya, ci Utehe u ina nu heni ku pahabayay i tuhenian. Miliyas ci Lomi’o nai Wirona a niyaro’ to pina a rumi’ad, mikilimay to ko wama ni Culiye to halalamud, o tanestesay cihafayay a kapah ci Palise. U sarepet tu sakadademak atu sapilalais ku sabalic nira tu balaku atu tamedaw nu niyaru’, iri, balicen nira ku balaku a pacakay tu makayraay i Europa a mabulaway a tamedaw. Naw kale’ala’alawan nu tamedaw ku papaliwal nira kiyami, sisa, kapah ku nipacakay. Yu wawa hen ci Seykoya, caay kau kaka’ulahan a wawa, masamamaanay kiya ku wayway nira, u maamaan ku nipisimsim nira. Naira ku nibahalan a demak i pi’adupan kiyami, sisa maduka ku cacay a kuku’an , caay satu kahadeng kira malebawaay a tusur. Nanutiya, sapikipikih satu ku rakat nira, caay tu pisahuluhulul atu rumaan a adiwawa. Tunamahaen, yu i luma’ ku wina, pacabay cira a paliwal tu maan; yu tahekal ku wina, midiput tu luma’ cira. Halingudungudu cira, caay ka’alasuwal, caay pisengar cira a misatanetaneng a misimsim tu nikamelawan tu tuud. To cira a papapcem, mapacekukay ko alumanay a finawlan a tamdaw tonini saki’etec sanay mapatayay a tireng, mapatayay to ci Culiye sa’an ko alumanay. Ikul to i, tadem hananay to i patademan no laluma’an cingra. I tusa a pulu’(20) ku mihecan ni Seykoya, hakulungen nu wina nira a tayraen i Ciyociya(Georgia) a kanatalan a mabulaw, malingatu cira itila a minanam a misanga’ tu buhecalay a ekim. Caay katenes, mapatay ku wina nira, satadu hantu ni Seykoya ku nikalawkaw nu kamay a misanga’ tu masacidekay a kariyas, budawan, u pacunekan tu baru a puduk, ka'ulahen niya mabulaway nu Europa a tamedaw ku nisangaan nira. Kahemekan nu labang ku nisangaan ni Seykoya, sisa iyaan u nisangaan tu tuud, milecad cira tu rumaan a misangaay, panganganen i kudal nu nisangaan nira. Mangalay ci Seykoya a pangangan i nisangaan nira, nika, mabukil a misurit tu ngangan nu tireng, sisa, a maanen a pangangan hakiya? Nanu wawa, u nu Cieroki ku sasasuwalen a malewina, nahacuwa saw a micudad? Awaay aca ku pasebanaay a maanen a misurit tu suwal nu Cieroki. Kanahatu, silamlam tu remes nu Europa cira, mabana’ aca a misurit tu nu Ikilis(English) a ngangan ci Ciyoci kaysis (George gatsis) hanay i nisangaan nira. Nika, anu panganganen tu nu tirengay a ngangan ci Seykoya, a hacuwa hakiya ku nikariang saan a misimsim cira. Tanuulah saan cira a pabatis tu nisimsim nira tu cabay, nika, awaay ku paririday nu cabay i ciraan, sawadi tu ku matilaay a nisimsim saan. A maanen a madayum, mabana’ haw a misurit ku Indian a tamedaw? Nika, caay kapawani ni Seykoya. Nanu wawa hen cira, mamelaw tu nira ku wina a mapapaliwal atu mabulaway nu Europa(Europ) a tamedaw, iri, mamelaw ku nipicalap niya mabulaway tu sasera nu heni. Iraan u namakademecay tu rumaan a Indian a binacadan a babainayan, anu hacuhacuwa ku nikakilemel nu heni imatiya. Nika, anini caay tu pakademec tu sikuwangay nu mabulaway a tamedaw. Matengil no sinpu kuya palihafay a tamdaw, cuwa ka itira toya masaosi’ay a rumi’ad mapafeli ci Lomi’o kuya tilid, mangata’ay to ko katalipa’elalan a tuki ni Culiye, halateng han cuwa ka nga’ay, oratu, tayra sanay to cingra i patademan a sapaluwadaw ci Culiye’an. Simsim sa ci Seykoya, inian namaka Europaay a mabulaw a tamedaw, caay kanca ira ku tadamaanay a bana' nu heni, anu caay kahaen, kiya mabana’ kira masacacayay a papah a paratuh tu demak atu bana'. A nanamen nira, a papinanamen tu ku tamedaw nu heni. “Anu mahaen ku nikabana’, a sasasingteb satu ku nikaurip nu heni atu tiya mabulaway a binacadan” sa ku nisimsim nira. Caay hen kasapinang ku nisimsim ni Seykoya, araw, malalais tuaca kiya i amisay a kanatalan a tamedaw. Nanu seraay a demak, makakadep ku Keli a binacadan atu subitay nu Ikilis, madadademec a mamalais atu Cieroki a binacadan atu subitay nu Amilika, mikihatiya ci Seykoya a mala misamamaway a subitay. Itiya a remiadan, mamelaw nira ku sakakaay niya subitay, sacacacay han a belih nu papah a pasunuk tu saratuhan a suwal, yu mabelec ku paratuhay sinikeridtu tu malecaday a'asipen a papah, matiya tu mararuungay a masasuwal. Sisa, mangaleb ku nipabalucu’ a milaheci tu nisimsiman nira. Oya kasasi’alaw kasasi’olah ni Lomi’o aci Culiye, atu o malalamuday to cangra, patadu’an ho cangra a misilsil to tateseken, sungila:an no sinpu a mitawcikel kona tatusay a laluma’an... Hacuwa hakiya ku nipihalhal nira tu nikasaterep nu nikalala'is, anu i luma’ tu cira, caay kanca turinen nira a mikadkad a mitaneng. Sulinay, likul nu cacay a miheca, ya masakaputay nu Cieroki atu nu Amilika a subitay demecen nu heni ku keli hananay a binacadan atu nu Ikilis a subitay, saan herek satu kiya la'is. Karawrawan kabaliwan a nisakadkad. I herek nu nikalala'is, taluma’ ci Seykoya i Ciyociya a kanatalan, katangasaan tu ku kakaramudan a miheca nira. Mararamud cira aci Sali Wates, sinipahabay tu babahian a wawa ci Ayuka(Ahyuka) han ku ngangan. Caay kaw nipidiput tu luma’ cacay, paremiad salabilabi sa ci Seykoya a dademak a mikadkad tu nipisimsim nira. I pilingatuan, sacacacacay han nira a misametek a mitengil tu nikatengilan a suwal nu cieroki a binacadan. Anu ira tu ku nikatengilan nira, u nisakalamkam tu a misurit i pudac nu kilang. Sulinay, makamalebut tuway ku nisupedan nira tu sisuritay a pudac nu kilang. “Kapah hakiya a haenen ku nipidemak?” saan ku nisimsim nira. Adihay henay ku kakulitan a surit, awaaytu ku sasaupuan tu pudac nu kilang i tepar nira, caay kakapah iri, caay aca pakareheten tu nisuritan nu tireng. A parumaen ku nipidemak sa ku nisimsim nira. Kirami, macekuk ku kalas atu binawlan a makamelaw tu nikadupuh tu demak ni Seykoya. Sisa, sadak satu ku mikadiyahay, parawacuay pabaliway a suwal. Ma'apatu adadatu ci Seykoya, matima’ nu namaka adaay a sikawasay sa ku nipalaklak tu suwal nu alumanay, nikasaan, u mitakusay tu makataray a kawas a mangalay a mitekup tu niyaru’ saan. Imatiya, mangaleb ku nika’aluman nu tayniay a mabulaw nu Europaay a tamedaw. Mahekademecay a Cen-fu nu Amilika, pacici sa a milunguc tu sawaliay a Cieroki a binacadan, taraen a mabulaw i Akensas a kanatalan saan, pangeluli ku sasera namu a pakamaru’ tu namaka Europaay a mabulaw a tamedaw saan. Yu tahesuwal tina demakan, nacaay paririd ci Seykoya, nika, anu sasungaayen atu pakakumuden a mapabatis ku sasera nu heni, a silaluutan tu sananay ku nisimsim. Sisa, paririd hantu i nalikulan a mikeda ni Seykoya atu rumarumaan a tamedaw nu niyaru’. Pakatusa a miheca ku nipirasur nu binawlan, kiya mabulaw ku heni a tayraen i Alabama a kanatalan. Iyaan u caayay kapacici a mabulaw a binawlan, neknek satu i Ciyociya a kanatalan a maru’ i naluma'an. Pabaliw ku heni ci Seykoyaan, u nikabulaw nira caay kanca u malalakepay malacacay atu namaka Europaay a tamedaw a misawacu tu henian sa ku nisimsim . Maan ku pinang kayhaw u misungaayay tiya mabulaway nu Europa a tamedaw, tiku saan a misawacu tu nu tirengay a tamedaw. Iraan nisakulikulitan i pudac nu kilang, kayhaw u sapilisapen tu binawlan saan ku nipabaliw i ciraan. Saculaculal satu ku caayay kaw tatatengilan maamaanay a misaraecusay parawacuay mipuelacay nu suwal i niyaru’. U matiyaay a niparakarak a suwal, caay tu pakadungdung ku babahi nira a mitengil tu matilaay a suwal. Lihalaw ku balucu’ nu babahi ni Seykoya, matalaw aca a maapa ku babainay nira, caay kiyami pakadungdung tu ringes nira, sisa, hemin hantu a iluhen kira nikulitananay a pudac nu kilang. Iluhen amin kiya nisadakadakayen a nisuritan i pudac nu kilang, matuled ku balucu’ ni Seykoya a makamelaw. Imatiya, ci Ayuka tu a cacay ku pacabayay i tepar nira. Awaay tu ku suwasuwal ni Seykoya, sisa, terep satu cira. Nu cilaan a dabak, hakulungen nira ku babahian a wawa a midakaw tu sebayu a miliyas tu luma’. Dungdung han nu heni ku Akensas a sauwac a pasaira i amis, tayraen nu heni i Akensas a kanatalan a mikiaru' atu sawaliay a Cierokian a binacadan. Araw iraaytu ku nikadkadan nikalahecian i punu’ ni Seykoya. Caay tu haeni i’ayaway ku nipidemak ni Seykoya, sapu’upu’u’ han nira a mitedal ku sangihaan nu suwal nu Cieroki, herek saan pababa hantu i kalunisangaan a sasangitan. U rumaan a sasangit sinicaliwan namaka surit nu Ikilis, nu rumaan a sasangit, ira:tu ku namak ciraay a nipatadas. Sadimel han i nalikulan, walu a pulu' ira ku enem(86) ku nidimelan nira tu sasangit nu pangihaan nu suwal nu Cieroki. I batad nu nikalinah i lalan, pasebana’en ni Seykoya ci Ayuka a pakay tangalen kiya nikasangihangiha nu sasangitan nu nisuritan a suwal. Amelik ku nipinanam ni Ayuka, caay kaw sasangit a cacay ku nikabana'an nira , mabana’ aca a mi’asip tu nisuritan ni ama nira tu papangihaan a surit nu Cieroki. Ya nirepetan niya malewamaay a pudac nu kilang, mabana’tu a pangiha tu nisuritan. Malaheci matatudung ku nidemakan nu heni! Tanu’ulah saan ci Seykoya a mihakulung ci Ayukaan a pakakerur tayraen i Akensas a kanatalan. Mihalhal ku balucu’ nira, paririday hakiya kira maru’ay i satipay a Cieroki a binacadan tu nipatadas a surit nira. Nika, tengil saan ku itilaay a binawlan tu nidemakan nira, awaay ku pasuelinay ciraan, u mirawraway u pacebaay saan. Hakulungen nu bilawlan kira malewamaay a patayraen i a’ayaw nu Ceng-cang(鎮長) ci Ciyoci Lorey hanany ku ngangan, pa’ucuren nira ku kalas nu niyaru’ atu babainay palecapuen a masakaput a mala tiaw-ca-wiyen-huy(調查委員會). Anu matapal ku nipaceba ku nipitima' ni Seykoya, a caay pisatalatala a kakerur han a patayen cira. U pabana’ay tu sulinay nu nipikadkad nipatadas nira, kinatusa ci Seykoya a pamelaw tiya tiaw-ca-wiyen-huyan(調查委員會) tu nidemakan. Sakinacacay, i putalen nira ku babahian a wawa ci Ayuka, iri, papiasipen nira kiya wiyen tu suwal nu Cieroki, liyaw sa, suriten ni Seykoya i pudac nu kilang tuwa liyas sa a taputal , u babahian tu a wawa nira ku pacumuden. Cumud sa ci Ayuka, melaw sahen tu nisuritan nu wama nira, salucsuc saan ku ni’asipan nira tiya nisuritan a cudad. Mapaa’paaw kiya wi-yen amin a mamamelamelaw, maekek tu nikabana’ a mi’asip tu nisuritan. Nika, caay hen pasuelin ku heni, kayhaw u nipisakemut niya malawamaay sa ku misimsim nira wi-yen. Namahaen, suwal satu ci Seykoya tiya wi-yenan, kaamu ku nipiliay tu pinaay a masakapahay, a pasebana’en nu maku ku heni saan. I likul nu sakapina a bulad, miliyaw aca tu sakinatusa a pamelaw tu nilahcian nu heni. I katangasaan a remiad, ci Seykoya atu micudaday nira, pasasitekeden a temireng i kalutatirengan. Iri, a caay kakatengil a caay kasuwasuwal ku heni, caay aca pakamelaw tu cimacimaan, iraan u nisuritan a cacay ku sakacacaluk nu heni. Kinapinapina ku nisatikitiku a pacudad, pasueling amin kiya makamelaway a Tiaw-ca-wi-yen-huy atu tamedaw nu Cieroki, u sulinayay matatudungay a sakasasuwal sakararawis kira surit satu ku nipitapal. Tunamahaen, u nalikulan nina demak, pasuelin tu ku tamedaw tu nidemakan ni Seykoya, caay kaw mirawraway, caay aca kaw sapitima’ay, u nananamen nu cimacimaay nu Cieroki a tamedawan. U nipatadas ni Seykoya a sangihaan a sasangit, mahaen u nikailuh nu lamal a malalad i niyaru’ nu Cieroki. Narikay saan, malingatu tu ku niyaru’ay a binawlan a minanam a misurit a miasip tu nu tirengay a sasuritan；matutuc ci Seykoya a mala Min-cu-yihuy-iyen(民族議會議員) nu sawalian a Cieroki a binacadan. Pakawlahen aca nu yi-huy tu silaheciay tu demak hanay a kungpay(獎章) i ciraan. Matengil ni Samuwil Urcistu(Samuel A. Worcester), u patenakay nu kiristo cira, pataduen nira a papisanga’ tu cacay a pirina’ a kikay(印刷機), ta mangaay a pasadak tu nisumadan tu suwal nu Cieroki a 《bangcalay a cudad聖經》. Patekal tu sakacacay a sinbung tu suwal nu Cieroki a binacadan. Simibalicay nu tamedaw nu Cieroki tu sinbung nu mabulaway a tamedaw, sumaden nu mibalicay kiya suwal nu Europa a palasuwalen nu Cieroki. U nikasaan, u mangalayay a pabana’ tu sabaluhayay a ratuh atu bana’ tu niyaru'ay a tamedaw. Adihay ku suwal tu a malaheci hakiya ku matiniay a demak nasananay ku nipabaliw iayaw. Melaw han anini, araw, saculaculal satu aca a masadak ku caayay kasimsim a demak. Masatu Ci Seykoya ? Mahaen tu ku nikaengeng nira, sacacay satu ku balucu’ a mitadas tu sasangit nu sasuritan nu Cieroki. Mirakarak cira a pasebana’, misimsim aca a maanen a misurit tu sakay usina’(數學), tu sakaiumah(農業), tu lalahecian tu demak nu Ceng-hu(政府功能), tu sakay lalitemuhan nu cilacila a nikaurip nu binacadan. U nalusaan a lalan atu nikacacengang a malala'is nu binacadan. Asip han ku nisuritan nu namaka Europa a mabulaway a sinbung, matapal nu heni, araw caaytu aca kaw labang nu luma’ ku heni. Macuis tuaca ku demak anini, pasuwal sa ci Seykoyaan atu i satipay a Cierokian a binacadan, kabulaw aca kamu a tayraen i Okelahoma a kanatalan saan a pacici. Pakaketem han ni Seykoya ku balucu’, u nikasasungaay ku masatudungay a kakawaw sa ku nipitapal nira. Sisa, hayi hantu nira a paririd. Sulinay, pasuluma' nira, sabeleng satu ku patekenan a luma'an a maruyaruy a pasatip tayraen i Okelahoma a kanatalan a mabulaw. Nika, ira hen ku maruay i Akensas a kanatalan, ira ku maruay i karaayay a Tienasi, amisay a Kalolayna atu Ciyociya a kanatalan. Hacuwaay hakiya ku nikacudah nu balucu’ nu heni, i ayaw nu cacay a miheca, namasakaput hen a mapapadang a mila'is. Araw sapungingil han ku nipaherud nu heni anini. Iri, papainaen aca tu "Sarekec tu sakabulaw nu Indian a tamedaw印地安人遷移法案" hananay a cadad. Anini satu, pacici aca i tuhenian atu sepatay a binacadan a bulawen i Okelahoma a kanatalan. Iraan u painaay tu "Sarekec tu sakabulaw nu Indian a tamedaw", u cung-tung(總統) nu Amilika ci Siaudor Rosehut (Theodore Roosevelt ), suwal saan: Kanahatu, caay pasuelin cira tu Indian a tamedawan, anu hacuwacuwa ku nikangaay nira Indian a tamedaw. I nipimelaw nira, awaay ku masatamedaway nu heni. Anu masamasa ku nikakapah nira Indian, a makatibac aca haw tu maumahay nu Amilika a tamedaw saan. Anu hacuhacuwa ku nipitangic i sinbung nu Cieroki min-cu-paw(民族報), iraan maruay i sawali-timulay a limaay a binacadan, pacicien nu hitay(軍隊) a pasawalien ku rakat a mabulaw, cacay a malebut ira ku enem a patekenan(1600) a kilometa ku nikaraay nu kabulawan a lalan. Caay pisulul anu adihayen ku nipikerid tu buduy, tu lusid nu luma’, tu kakaenen, tu habalak ; anu hacuwacuwa ku nikasienaw ku nikaraecus nu remiad, ku nika'awaay nu lusid tu sapaisingan, pungingil han a misakabukil. I laed nu cacay a mihemihecaan, pasitekeden ku nipalingad a mabulaw ku Ciyuktaw(Choctaw), Seminul(Seminole), Kerik(Creek), Cikasaw(Chickasaw), Cieroki(Cherokee) a binacadan. Itina nikabulaw a lalanan, simapatayay nu tamedaw, sa'usi han i, nu Cikasaw(Chickasaw) a binacadan i, lima a malebut tangasa i enem a malebut(5,000 – 6,000) ku nika'adihay, nu Cieroki(Cherokee) a binacadan i, sepat a malebut(4,000) a tamedawan ku mapatayay. U suwal niya malemeday a maurip a tamedawan, u rakat nu heni i lalan, hadeng u mamitekupay tu binacadan ku nikakatar nu balucu’ i tuhenian. U sulinayay a tinaku nu suwal tu “ U nalusaan a lalan”. Nisadakadakayan a remakat, araw tangasa i rumaan a batad. Saan, malecapu malalumaluma’ kira sawaliay atu satipay a Cieroki. I nikasalecapuan pasuluma’ ni Seykoya, u sa’ayaway ku heni a tayni a mabulaw. Nika, awaay ku nipaherek tu tangic. Malingatu a macacengang kiya masatusaay a Cieroki a tamedaw tu sakay ceng-ce(政治) a demakan, male’ala’alaw ku heni tu kilemel nu sapikuwan atu tataduan tu ma:anan nu hekal. Simapatayay nu Cieroki a tamedaw i nikacacengangan, u mapatayay a tamedaw paluwawa ni Seykoya tu babainayan atu sa’ayaway a sakakaay nu midimelay tu nisuritan nu Min-cu-paw(民族報). U nikapatay nu wawa ni Seykoya, pihaceng ku nika’ada:da nu balucu’, milunguc cira hamanay tu ku nikacacengang, milunguc a patireng tu malalakepay a ceng-hu, caay pisengar a malali’aliay, mangaleb ku nikangalay nira a palalakep a palacacay tu balucu' niya malecaday ku suwal a Cieroki a tamedawan. Nalikulan nu pinaay a bulad, masasuwal kira tusaay a kaput. Mala’a’isidan nu satipay a Cieroki a binacadan ci Seykoya, malacelul cira a mapapaina a misurit tu sarekec nu lien-he-ceng-hu(聯合政府), iri. Papialaen ku heni tiya maheka micumuday nu mabulaway a tamedaw, papisululen aca tu nikadukaan itiya i nikacacengang a remiad. Mangaleb ku nipakaketem nu balucu’ ni Seykoya tu laluut nu rayray nu Cieroki, u kahirahiraan atu sasera, u kakumudan u pabatisan nu hemin nu binacadan, u nikalalakep nu binacadan kiya u tadamaanay a lemed nu binawlan. U misawaday tu nirepetan a sasera, mahaen u pabatisay tu kakaenan tu pakuyucay, u sulinayay a ngasaw nu Cieroki a tamedawan, caay katarahad a pabatis tu nikaira nu tireng Sulinay, caay isaw kaw hemin nu Cieroki a tamedaw a paririd tu nipasuwal ni Seykoya tu sakay laluut nu demak. Sulinay, mangaleb ku nika'anub nira mabulaway nu Europa a tamedaw, mangaleb aca ku nipiepec tu tamedaw nu Cieroki, pacici han a patayraen i adidikay makedakedalay a palaan. I tatalaan a remiad, mamelaw tu ku nikaluwad a makakalat. Matuas tu ci Seykoya, a caay tu kaw mamabilu mamaurung ni Seykoya ku matiniay a demak. U salikulay a nipidemak tu kalihalawen a demak. I katuasan nira, ira ku nikatengilan ni Seykoya tu suwal, I aya’ayaw naira ku masabelengay a Cieroki a tamedawan, namaka Ciyocia(Georgia) a kanatal tayraen i Musiko(Mixico) a mabulaw, iri, makatengil aca ira kiya malasawaday a suwal saan. Mangalay ci Seykoya a makatepa tiya tamedaw nu heni, mangalay aca a makatepa tiya malasawaday a suwal nu tuas. Maan ku pinang, anu matepa nu heni kiya suwal, kiyahaw mangaay a patadas tu masatudungay a sasangitan nu surit tu sakay Indian a binacadan. A u salikalay tu a rakat kinian, u sapilikul tu nika'urip nira. Matu’as tu ku mihecaan ni Seykoya i matiya, mihakulung cira atu masakapaay a wawaan a malingad, i batad nu lalan muraraw ku rakat nu heni. Papikilimen ni Seykoya ku masakapay tu lalan, nikasaan kiya a caay kaputun ku kakaenan nu alumanay. Pakamaru'en nu masakapahay cira i malicangay a buhang nu lutuk a mitala tu nikabelec nu heni, sabaw tu tusa a remiadan ku nipaterek tu kakaenan nira. Kirami, liyas sa kiya masakapahay, pakatulu a lalipayan ku nikatatiku nu rakat nu heni. Kasicah, matepa nu heni kiya maru’ay i Musiko a tamedaw nu heni, nika, yu mabelec a tayraen i nikamaru’an ni Seykoya, awaay a mamelaw cira. Dungdungen nu masakapahay ku lalan a pasatimul a mikilim, tumian, matakup nu heni ci Seykoya i lalan, kana'un han nina matuasay ku nikarakat. Araw, mili’ayaw ci Seykoya a miliyas tiya buhang nu lutuk. Tumian, simipadangay nu maru’ay itila a tamedaw tu kaen nira, sisa, tangasa anini ku rakat nira. Tangasa ca Seykoya i Musiko, matepa kiya maru’ay itila a tamedaw nu heni. Nika, awaay a matepa kiya nu tuasay a suwal, mangalay a papihakulungen kiya i Musikoay a tamedaw nu heni, nika, awaay ku paririday, naay sa pihakulung a tayraen i Amilika a maru’. I batad nu nikataluma’, u mingataay tu haw tu walu a pulu’ a mihecaan, mabelec cira i lalan, sisa,baleng hantu ku kidu nira i Musiko. Mitadas a misanga’ ci Seykoya tu sangit nu sasuritan nu Cieroki a binacadan, anu mabana’ a miasip ku tamdaw nu heni, kiya mangaay ku tamedaw a masasuwal tiya papahanan. U heni tu ku misuritay tu ru’it tu nikaurip nu tireng, minanam tu bana’ nu namakay Europaay, sanay anu ira ku surit nu tireng, saan sisuritay a binacadan kami sa a mairay, iri, a masasingteb ku nikasasuwasuwal atu namaka Europaay a mabulaway a tamedaw. Palalalu’uten nira ku tapang nu nikaurip nu Cieroki a binacadan, inian hantu u ulah tu sakasasu'ulah, sakapabatis, sakasida’it atu misababainay tu demak. Pangiha tu a semuwal ku “ papah” nu Cieroki a binacadan, u patenakay a paratuh tu kasasungaayan a demak, caay kaw nipicalap ; u nipabatis, caay kaw nipi’alaw ; u nikakumud, caay kaw macacengangay ; u nikangudu, caay kaw misakinihay. Nipatungal a suwal : U suwal nu Ikulis, papah (nu cudad) atu cacayay a cebar nu tatipeluk, papah han amin a pasuwal. Sisa, “mabanaay a semuwal a papah” sananay i, inian u sisuritay cacebacebar sananay a tatibeluk ku sasuwalen.

panengneng han ako ko mato'asay to nini a renaf a milicay matalaw kamo haw. paca'of sa cangra i takowanan, o maan ko katalawan to kafong? orasaka renafen ako ko faco^ no nini a renaf: Ira’ay ko cecay a rumi’ad, misaopu’an no cecay a laluma’an ko ta’angayay a kakero’an, anu cuwa ko la’is a tamdaw, nga’ayay tayra a mili’enang, nikawlira, tadanga’ay macumud ni Lomi’o ato widang ningra a mili’enan tuna kakero’an. O nikimadan no kakitaan ci Si-ya-to i cay-fa-ma-pat(1854) a miheca konini a kimad. 這篇故事是取自西雅圖酋長(Chief Seattle)於西元1854年的演說， O so’elinay a demak konini, o nano sapicowatw pasayra i ka’amis no kaetip a misakakahad to sera ko seyfu no Amirika, ni’acaan nangra ko sera no In-ti-an o maro’ay itira a niyaro’. “O kawas ci Ciwpite, tadamafana’ay kisu a paka’olah to sasuwalen!” paca’of han ni Culiye. Macicih ko loma’ no kodiwis Ikor to i, mikimad ci Si-ya-to o kakitaan no Su-kwa-mi-sen a finacadan, mansa masiday kona mipalalay to faloco’ no tamdamdaw a sakakaay a kimad. Ma’araw ni Aylise ko cecay a makapahay a loma’. Ngaliwngiw sa a romakat, “cima ko maro’ay itini tona loma’ hakini!? ” saan. Cowa ko mamalacinowas ko kakafit no In-ti-an, sera ato pinaira, saan ko pikitoh. Sakacacay a benis : I batad nu saka talacacudadan a lalan, malitemuh ni Tangmu ci Hake. O mamasadak koya kodiwis i fawahan, milicay ci Aylise toya kodiwisan, nika maki’ayaw noya kodiwis a milicay, picomod padangen kako a mitatoy tona kafang, o tatalomah kako a matayal saan, do^do^ han ni Aylise ko piocor noya kodiwis a talaloma’, awaay toko ca’oca’of ni Aylise. ’Araw han i, o nano pikitoh aca a kilok konini, cowa ko so’elinay a loko ano eca o nitilidan a kimad. I tiya a dabak, mabuti’ hen ci Tangmu i kakabuti’an, kalatukatukaan naay saan kalemuwad a misabulibulit i kakabuti’an, a maanen ku sapacaub tu nikacaay kangalay a taira i cacudadan hakiya saan a misimsim. Yo micomod i, ma’araw niira ko piyang matomes i hako, cefes han niira ko cecay a komaen, toyaan i malatata’a:ngay to ko tireng, makeco^ no tireng ma:cicih aca ko loma’ no kodiwis. Itiya i maharateng niira, ano komaen haca to maan i, mananokas a miming ko tireng, orasaka, soo’ han niira ko kamay a mifotfot to nipalomaan no kodiwis a nincin i padatengan, lalangen noya kodiwis, nikawrira, halo kodiwis a matengteng a talaloma’. Mansa, ikor to, kahirahira sa ko pikawic ato pikitoh a lekad no tilid. Cowa kalalecalecad ko pitapal no mikawicay ato mikitohay toninian a kimad, mansa ira ko mamamamang o miraayay tona kimad ano eca o mararaway a sowal. Manay, pateng satu a misa’adada tu wadis a taira i ayaw ni bayi nira, suwal saan, “Caay kadungdung ku adada nina wadis nu maku, pataduen kaku a mihibang, a caay hen kaku kataira i cacudadan.” tengil sahen paketun hantu ni bayi a pacaub, “Adada haw ku wadis nu misu? hakulungay nu maku a tala’ising anusani, papipecu’en ku ising tuya adadaay a wadis nu misu.” Pasowalen ni Aylise koya kodiwis, “maanen aca haw, o mamamaen aca kako to kakaenen ta mananokas kako” han niira. So’linay yo komaen ciira i, malamama:ngay to ko tireng, hato ofang no ’edo^ ko pisacolicolilan i semosemotan. Kaorira, saheto o sapisolotaw to faloco’ no tamdamdaw a misafaeloh a misi’ayaw tona pa’oripay to pinaira ato pakadofahay to ’orip a sera. Herek saan a makatengil, simsim satu ci Tangmu, naay kaku pecu’i ku wadis, herek saan a pecu’en ku wadis, a taira tu i cacudadan, caay kaw matatudungay kina demak. Sisa, pacaub satu ci bayian nira, “caay tu ka’adada ku wadis nu maku” saan. Kidkid hantu nira ku rakat a malaluup, sakalamkam satu a tahekal. Nanengneng sato to toki koya kodiwis sowal sa, “o mamaapac to kako a matayal!” tiya i pedok sato comikay talacowa to. I batad nu lalan, malitemuh nira ci Hake, u cabay nira a mihulul tu remiremiad, si’ama saan u halilasangay tu remiremiad, caay aca pihining i ciraan. Itiya i, malamimi:ngay to ci Aylise, o ’adipangpang ko ta’angay, caay pakatoor, mato mimingay a fa^o a misatiwatiwal i semosemotan, caay pakatama to lalan. Aka pingata kalecabay aci Hakean saan amin ku matuasay nu wawawawa. Nika, pungingil saan amin a caay pitengil tu nasuwalan nu matuasay, mangaleb aca ku nikalehulul aci Hake’an. Mabana’ kiyami ci Hake a mikilim tu saka’uripan i uma’umahan, pacemut, a mikilim tu mamaanan a kakaenan, miteker tu kuliyul, mahemek amin i ciraan. Pakayni kuna tatusa a laluma’an manunu’ay ko sinpu, ira’ay ko halateng sapisaysayaw tu lala’is nangra, nikawrira cuwa ka la’osi. “Mimaan saw kiya awiten tu nu misu kina mapatayay a nani?” saan ci Tangmu. “Pihakulungi i takuwan anu labii, pasebana’aw nu maku kisu tu nisimedan a suwal”, saan ku nipacaub ni Hake. Sa’ayaw no kalalood ato pisanga’ to ta’angayay a sanoefaan a kilang O sofitay no Teroy ano si’ice’icel a milood to Sila han i, kaorira ’alomanay ko maptayay ato madoka’ay nangra. Herek saan a masasuwal, sasasulikul satu a remakat tu lalan nu tireng ku heni. Cowa pakatapi’ ko Sila to Teroy, mapidah ma’isa’isang ko sofitay. Itiya ira ko cecay mipa’ayaway to demak a tamdaw, sowal sa, sawad han ho ita ko pilood to Teroy, cowa kanga’ay paci^ci sa to ’icel no tireng a milood, ka o pono' a miharateng to sakanga’ayaw ko sa’ayawen ita, saan. Mansa caciyaw to ci Awtesiwse, “misanga’ kita to ta’angayay a efa! Sakacecay nona demak i, ona sasanga’en a efa i, maparo a maemin ko sofitay i laloma’ nga, matatodong. Su’elinay cuwa ka pi’emet to sasuwalen, tulo’ sa tamiyanan a pasuwal: “Anu sawida:ngeng ho namu ci Lomi’o, halu kamukamu to ko mamapalo aku.” Oratu i, malapu’i to cangra i lalan no maci. Sakatosa, papidakawen i tamina ko papina a tamdaw patikol tayra i Tenito a kanatal, mitala itira to tahapinangan a patatikol a milood, toya piliyas i, aka to ka tawalen a mitodoh koya talo’an, losid ato lalong a maemin, hay nga’ay pakomilaliway to saan ko Teroy kitaanan to nika kakita ita tora namal ato ’acefel, nga awa ko pina’onay a faloco’ nangra a mahadak nani laloma’ no niyaro’ no mira. Sakatolo, ocolen ko cecay a tamdaw a misakaniw to Teroy, papipasowalen ko mira to Teroy, o papatayen no Sila ko mira, hay hasapatafang to kawas to sakarihadayaw no Sila i lalan a minokay. O mamitala haca ko mira to pisini’ada no Teroy a micomod i laloma’ no niyaro’, roma sato o sasawi’en haca nira ko finawlan no Teroy a pacomod toya sanoefaan a kilang, ano micomod i, itiya to ko kalolood ita to Teroy, nga ira to ko pakayraan ita a midahefek to Teroy.” Herek sa ho a somowal ko mira i, mihayi to ko sofitay a maemin to sowal nira. Ocolen to nira ko sofitay a misanga’ to sanoefaan a kilang. Talatokos ko sofitay a mifariw to kilang patayra i niyaro’ a misana’ to sasanga’en, misaromi’ad, misalafii ko pisanga’ a mafangafang, mansa kaliki a masanga’ koya sasanga’en. Ya tangila no sanoefaan a kilang, macediay a mata ato mafiwfiway no fali a ngisngis, ira ho koya kakahaday a tiyad nga’ay maparo ko ’alomanay a sofitay, ato oo’ ato pakocoan nira, mahecad to so’elinay a efa a maemin, alawatawata sa ko sofitay maemin a minengneng tona nisana’an nangra. Kaula’an, i faluco’ ni Culiye o fafahi to ni Lomi’o kaku saan cingra a mafana’, cuwa ka kahi’ tuya misa’usi’an no wama, oratu i, samaamaanen a pasuwal, cuwa ka pisikul ko wama, tu’ul han ningra a misa’osi. Tu’ulan no sinpu kuya tatesekan, culculan ningra ko tamdaw a mifana’ ci Lomi’o... Tahira sa i patademan, su’elin manengneng no sinpu mapatayay to ci Lomi’o aci Palise. Oratu, kapu’i han no Hunti kuna tusa a laluma’an, o wawa to namu ko mitamulungay to kihecud a raraw, fala’ hen to kuna tati’ihay a lala’is!

aka pirenaf tonini awaay ko poc a faco^ sa ko mato'asay i takowanan, kao ingelis, 'osina' ato no sofal ko sasa'icelen a minanam saan. orasaka caayto ko mirenafay ko tayal ako, malaminanamay a parakat to hikoki, saka o parakatayto to hikoki ko tayal ako. Ya makero’ satu i, mangengengay ningra ko cecay makapahay a kay^ing, melet sa a masulut ningra, halafing cakapatatikul ko faluco’. Araw han, o kalala’isan a tamdaw kura kay^ing ci Culiye. “Cadaen ko sa’osi no kawas ci Ciwpite, naca masiyor kisu, wa ma’iwl kaku.” suwal han ni Lomi’o. O kakitaan no Hwa-sen-ton, o ka’aloman no finawlan no miso, mato ya rengos no kakahaday a dafdaf, o finawlan ako i, hato ya nanori’angan no ta’angayay a faliyos a malaslasay i dafdaf a kilang. Mansa, mami’aca kamo to sera niyam saan kiso, mipatesek haca to sowal o papainien namo kami to nga’ayay a ’orip. Tada adihay ko kasasiromaroma i semosemotan Tengil han hato cowa kakinih, cowa ka’idi kona kafafalic, kaorira, o kalomaamaan no serayan i, saheto o kakalimlaan no finawlan no mako. I hanahanaan, ma’araw ni Aylise ko matatooray a ’adipangpang, mato nipela’an a manto. Saka, ona pipatalahekal no faloco’ iso i, samaan han niyam mihayi. Halateng han no sinpu: “Anu pakayni’en to kasasi’olah ni Lomi’o atu ci Culiye, halatek nga’ay malasawad ko intex nangra, tadanga’ayay konini a demak.” Oratu, pasuwal han ci Lomi’o: “Hai, kaku satu ko misa’osi to lalamud namo.” Matengil haca ko macaciyaway a kalohana, nitatoy ko mikuy a hana to sapiparadiw a ’alapit, malapiyano ko yuli a hana, malatayko ko lingtang a hana, masatisil ko lapa^ a hana a romadiw. Makapah ko radiw naira, mato rimorak no romadiway anini. Sakatusa a benis : Itilaay i masapueneray a lutukan a paruneman. Mikapot ci Aylise a romadiw, nika caay kalipahak ciira, nawhani, mapawan a mitoor toya kodiwis. Itiya labii, makakaletu kira tatusaay a taira i masapueneray a lutukan a paruneman, masasuwal ku heni i nikaremakatan…“Kiya mi’awit tu saw kisu tina mapatayay a nani?” saan ci Tangmu. Caay kahalafin ma’araw ni Aylise ko ningitiday to tamako a onih i pafaniwan, onini nitamakoay a onih, mato nirenafan ko masadakay a ’acefel i ngoyos niira, safahka’ sa ci Aylise, tona pasayra i ciiraan ko ’acefel no tamako saka sapiliyasan saan ciira. “Nasemuwal ci ama nu maku i takuwan, Yu tahekal ku kawas anusani i parumeman, anu sadak saan kira kawas, a bahekul han kira mapatayay a nani i lalikul nira kawas. Iri a sakalamkam satu a mitues, herek saan, iraan u makuriay a tamedaw lasawad satu ku kuri nira.” saan ci Hake a pacaub. Nikawrira, sowal sa koya onih, “ira ko paparatohen ako i tisowa a tadamaanay a demak!” itiya i, sangasefal sa ci Aylise a hinatala, saka patatiko^ sato ciira. “Tanukuri saan ku tireng nu misu, tanengay nu mita ku nasuwalan nu misu anusani.” saan ci Tangmu a mimelaw tu tireng ni Hake. Onini a onih yo powapowar sa a mitamako i fahal mala’adipangpang, pasowal sa ci Aylisean, “ itini i nga’ay malatakaraway kiso, itiraw i nga’ay a malapo^neray kiso” saan, cahocaho ka hapinang ni Aylise ko sowal i maefer to. Tadamatatudun ira’ay mita’elif ci Lomi’o, macapiday cingra, samaamaanen ni Tipote a pasayra cingra’anan ko intex, ’em’em hananay nigra , samaanen , sakanga’ayaw ni Culiye. Nga’a:yay i aka’a tungal ko lacungis nuna tusa a laluma’an . Tangasa kira tatusaay i paruneman, limek satu i sasa nu kilang a mitala. Tunamahaen, araw makatengil ku heni tu suni, yah! ini tu haw kira kawas? matatakec kiya tatusaay, caay tu pangihangiha. Toyanan peco’ han ni Aylise ko faniw i kalofari’ingan to cecay, tongihen niira ko kawiliay a mitatoyan a faniw, o yaan i, patatiko ko nika tata:’ang no tireng, sedak sa nani kilakilangan a ma^fer, mapacekok ciira: to, itiya i tongih han niira ko kawananay a a mitatoyan a faniw, malamimi:ngay to a onih i sera. Yu mangata mangata ku suni, mamelaw nu heni ku tatuluay a tamedaw… ci Robosen ising mi’awit tu lakelaw, ci Indian Cio atu rumaan a tamedaw sinikapet tu pitaw i kamay nu heni. Safaloco’ sa ci Aylise, “ano rihenac han ko i kawili^ay i, matatodong ko patatiko no tireng no niyah kiya” saan ciira. A mimaan kira tatuluay nasahen ku nisimsim, araw malingatu kira tatusaay a mikali tu runem. So’linay, mananokas ko yanan a laleko no tireng. “Aya! mitakaw a mikali tu runem ku heni.” Si’angi ca Tangmu aci Hake a malalihud. Namangalay a sakalamkam saan a kabekacen a talanu nu lutuk, a miratuh tu i niyaru’ay a tamedaw tu nikamelawen nu heni. Nika, matalaw ku heni anu mamelaw nira tatuluay, maan ku pinang, kayhaw a patayen ku heni saan a lihalaw ku balucu’. Manay, henaba satu ku heni, caay tu kananuwanuwang a mitala tu lalaliwen. Caay katenes, namamaan hakiya, makatengil ku heni tu nikacacihi nira tatuluay, iri, mamelaw nu heni miala ci Indian Cio tu puut, benek han a pasabaruwangen ni Robesen isingan a micucuk. Malingad to a misafana’ Si’angi a makamelaw ca Tangmu aci Hake, manay u belut tu a pasalanu nu lutuk a milaliw, mapawantu tu talaw ku heni. “Maharek to ko pisnga’ toya sanoefaan a kilang i, micomod i laloma’ nira ko micomoday, midakaw to tamina ko midakaway a tayra i Tenito a kanatal. roma sato i, o aira ho ko cecay mamisafana’ a tamdaw. To matini, cima ko mihayiay, tala’ayaw.” san ci Awtesiwse o tapang no sofitay. Pabesbes a mabekac tairaen nu heni i luma’ na Pici… “Namimaan saw kamu kiya tanutangan saan ku tireng?” saan ci Pici a mipalita. “A mikilim kaku ci amaan nu misu, ira ku katalawanay a demak, a miratuh kaku a pabana’ ci Caycil ta-hua-kuanan.” Cacacaay tu ku hanhan ni Tangmu a pacaub. Yo samisimisi ho ko harateng no ’alomanay i, mahadak to ci Sinong, sowal sa, “Ano mapatay sa kako tona piloodan to Teroy i, makahi to kako, cowa katalaw kako.” Nalikulan, matepa malepel aca ci Indian Cio i nilimekan a buhang nu lutuk, kidkid hantu nu binawlan a patayraen i parubuan nu pakincalan. Herek saho ko sowal nira i, waho sato ko sofitay to kasi’icel nira a mapa’icel ko faloco’ nangra. I sakucila a remaid, malingatu ku demak nu hua-yen, mitadihang ci Caycil ta-hua-kuan ici Tangmuan a malamakamelaway, saheci hantu ni Tangmu a miliyaw a semuwal tu nikamelawan, tu nipipacuk ni Indian Cio tu tamedaw, pabana’ tu alumanay, ci Indian Cio ku sulinayay mipackay tu tamedaw. Do^do sato, milikakawa to maemin ko sofitay to sakadademak, micomod to i tiyad no efa, saikoray a micomod i, ci Awtesiwse halo ya tokal a mapana’ang i laloma’ no efa. Herek saan a semuwal ci Tangmu, mahemek amin ku alumanay tu nikamecel, tu nikasakilmel nu balucu’. Itira tora laloma’ no efa i, cowa kanga’ay ira ko honi, to nano cowa ka’araw ko papotalay, marawraw ko faloco’ nangra. Tunamahaen, malatadamaanay a wawa ci Tangmu i niyaru’, kahemekan ka’ulahan nu alumanay, mariang ci bayi nira tu nikahaen ni Tangmu. Ya roma a tamdaw i, mitodoh toya nipatirengan a talo’an, ya losid ato lalong, nga midakaw to tamina tayra i Tenito a kanatal, mitala to katatelekan a tahapinangan to salood. Kesem sa ko faluco’ ni Culiye a tumangic mikilim to sinpu a pasuwal: “Singpu’aw cuwa ka nga’ay kaku a mikadafu cingra’anan, padamaen ho kaku!” Nikawrira, o tatihay a lihaf i ka’ayaway tu no nga’ayay a lihaf a matenak, ca’ay ho ka tahira kuya miculculan no sinpu a tamdaw, matengilay to ni Lomi’o mapatayay to ci Culiye sanay, romasatu, tangsu sa ci Lomi’o a pakaci’efa tayra i Wirona a niyaro’. Cuwa ho ka talipa’elar ko cekuk no sinpu, talipa’elaray to ci Culiye nai peher, ma’alaw ningra ko sinpu awa’ay a ma’alaw ci Lomi’o, “Ci Lomi’o i?” sa milicay cingra. Naikulan to no nini a kasapasapa’an a lalais, falah hananay to nuna tusa a laluma’an koya na niti:ya’ay ho a lala’is, malanga’ayay to cangra.

'ayaw no ^enem a mihcaan, macicih ko hikoki matefad i Sahala a tafotafokan a pala^, sakimokimol sato kako a misanga' itiya. lafii sato foti' sa kako i tafotafokan, dafak sato caay kafanafana' i fahal ira ko mipalalay i takowanan a ka^mangay sowal sa: padangen kako a mirenaf to siri saan. Cuwa ka sikuleng nangra a tatusa, o malala’isay a laluma’an, masasi’olah sa’an... “Minukay to” han no wina a miuwaw ci Culiye. “Ci Lomi’o kaku, aka’a ka walawalen ko ngangan no mako.” han ni Lomi’o patu’ol a pasuwal. Itiya ho, ’alomanay ko finawlan niyam, tahepo hananay no ka’aloman kona sera, mato ya mafiwfiway no fali a tapelik a mitahepo toya tomes hananay no cekiw a salawacan no riyar. Oratu, itini’ay i pisawacay no sinpu a malaheci ko lalamud nangra a tatusu. Kaorira, o no ’aya:way to a demak korira, anini i, matawa:lay to no niyam koya tadamaan no niyaro’. Anini i, cowa ko mamasemer ko faloco’ ako to pilongoc no miso, o Kawas iso a pa’icelay to finawlan iso to romi’ami’ad, mansa narikay a matomes ko finawlan iso to sera a maemin. O finawlan no mako i, nama’araway to no wawawawa niyam ko katapi’ no niyaro’ i kalalood. O nika ri’ang no lood, mipapalahedaway to kinaira niyam, awaay ko kanga’anga’a:yan nira. Ano tooren niyam ko harateng namo i, o mamadipot kami. Nikawlira, oni pisudud ni Lomi’o, o pinengneng no widang o awaay ko kapu saan. Molalek i kilakilangan Litapang sato ciira a misarakarakat awaay ko patosokan… Adihayay a mapasiket i kilang ko sakafana’ to lalan, rawraw sato ci Aylise tono moraraw to lalan, samaanen ta nga’ay hakini Fahal ira i kaya’aw ko cecay a lokdaw, licayen ni Aylise pasacowa ko rakat iso? Paca’of sa koya lokdaw pasamafolaay a niyaro’ saanay, ta tangsowl sa a malahadap. So’linay micomod ci Aylise toya mafolaay a niyaro’ i, o sowal ato wakawak nona niyaro’ i awaay ko pinang, caay kanga’ay ci Aylise a malalicay i cairaan. Itiya i, maltodong mita’lif koya kosiwis itini, ma’araw ni Aylise, saka tooraw ako sa ci Aylise i, caay ko mamatoor. Rakat sato i roma a kilakilangan, ilaloma’ay nonini a kilakilangan a pina’orip i kakafahka’an ko laleko no ’orip, o roma i masalapa^ ko ngoyos no howak, roma i, masatayko^ay ko laleko a takora’. Nikawrira, matepa^ niira ko cecay mamangay a lalan, o sakataloma’ a lalan nasa ciira, nengneng han ira:ay i cecay a waco^, matiya o saasik ko ngoyos, na’on sa a miraod, asiken niira konini a lalan ta malahdaw koni a lalan. Itiya i, rawraw sato ci Aylise, o moraraway to kako i kilakilangan caay to ko mamasadak saan ciira, saka hacinar sato ciira i sera a tomangic. Sakatulu a benis : Macirek marahiday a nisasulap. O karahekar no faloco’ no Teroy ato pisafana’ ni Sinong “Mangalay haw a taira a misamelamelaw tu nilimekan ni Indian Cio a buhangan? Maan ku pinang, kayhaw ira ku nisimedan tu maanay a budawan i lalabu?” saan a masalecad a semuwal. Ikur to, tatiw han no sinpu ko cecay a tarid a sapaiyu, pasuwal han cingra, “Minukay i, tu’ul han ku misa’usian no wama isu, kawrira, ’ayaw no paka’etiman a dadaya, nanum han kunini a sapaiyu. Cecayay a liyad mapeher, mata’elif to ko sepat polo ira ko tusa a tatuki’an, talipaeral to kisu. ’ayaw no katalipaeralan isu wa ira to ci Lomi’o a mipa’orip tisuwanan, nga’nga’ay to kamu a miliyas nai Wirona a niyaro’.” So’elinay, ma’araw to no finawlan no Teroy ko yamayam no namal ato ’acefel pasayra i kakarayan, alamihinenghineng cangra, itiya mahapinang to nangra ko piliyas no sofitay no Sila i:raw to i riyar. Sulinay, mahakulung ku heni a taira i tiya buhangan nu lutuk. Saraheker sato ko faloco’ nangra, fawahen to nangra ko fawahan. Toya kahadak nangra i, ma’araw nangra ko ta’akayay a efa tomireng i ka’ayaw nangra, o kilang ko sapisanga’ tora ’akawangay ta’angayay a efa. Likecu kira buhang nu lutuk, a kunukunuen kiya madengay a micumud. Sisa, kanaun hantu nu heni a mimumuk a minabuy, mangaleb mangaleb ku nikalikecu nu buhang. Araw, sitangkad sabelabelat saan i lalabu nu buhang, sakalamkam satu ku heni a minabuy. Makamelaw ku heni tu belabelat sanay a kuwiti, mitaed i terung nu bekeluh, i aayaw ci Tangmu a manabuy, pakamay han nira a mitengteng kira kuwiti, u maanay hakiya a budawan ku pinaruan i lalabu saan a misimsim, nasaan pakamay satu a mangalay a mibuhat. Toya kalalicalicay nangra tona ma’araway i, ira ko cecay a tamdaw maepod nani tiyad nora efa. Cedengen ni Sinong koya nisahalakaan, malingad a misafana’. Araw, belat saan ku likat a mapatedi ku pising nu heni, natuetumanay a buhang tangelal saca, mapaaw ku heni tu nikahaen, “Hubaw! U nika’adihay nu budawan, a malakakitaan tu kita!” saan a milekal a misacakucaku. Ma’araw no sofitay ci Sinang awa ko nialaan nira a sapilood, ya pising sa i, macekok matalaw, milmil sa, tomangic, si’angi sa kora papisingan nira, maepod nani tiyad no efa. I nalikulan, simsim saan ci Tangmu, hay! Naitini ci Indian Cio a milimek i tina buhangan, suwal satu ci Hake’an, “Yu milimek ci Indian Cio i tina buhangan, kayhaw sinikerid tu budawan simed han nira itini?” saan. Nika, tadama’ulah ci Hake, caay tu paengil ku suwal ni Tangmu. Licayen to no sofitay, cima kiso? Mana cecay kiso? Pacako sa ci Sinong, “o malofoay no sofitay no Sila kako, o sapilongocaw ko mira to sakarihaday no pinokay no mira, mansa misanga’ to ta’angayay a efa, hasapafeli to riyar a kawas, roma sato o papatayen kako hasapatafang to kawas. “Tangmu! anu sipida kisu, a mimaan saw kisu?” saan ci Hake a mipalita, “a sababahian nu maku ci Pici.” Saan ci Tangmu, “U wawa hen kisu, maratar hen a siramud ira!” “ Isu i? Hake!” “ Naay tu kaku pisarakarakat, a sadimelen tu nu maku ku nikasibuduy, a sumaden a palatamedawen ku tireng nu maku.” saan ci Hake a pacaub. Anu masemer ko tamdaw, simaan sanay to ko pakayla’an, malalum ko faluco’ ni Lomi’o, miaca’ cingra i fatad no lalan to cecay a tarid sapaiyu, o ha tata’owaken ningra i ka’ayaw no tadem no fafahi, ti’enang sai tatihi ningra malacafay a mafuti’. Kawas i, mitakaway kako a milaliw, milimekay kako i semosemotan, cowa ka’araw no mira, maraay to ko pilaliw no mira i, mahadakay kako, tayniay kako i kaeno nona efa a milimek.” Sulinay, salecad satu a semuwal kira tatusaay, “Ta ! sakapahaw nu mita a misimed kina budawan” saan. Ya sofitay sowal sa, mimaan a pakaso’elin kako to sowal iso? Pacako sa ci Sinong, “ya mapalit kako i, ma’araw ako ko nika efi’ no sofitay, awa to ko ’ice’icel no mira, ma’iko’ikong haca ko sapilood, awa to ko kakaenen, cowa to kanga’ay a milood. Herek saan ku heni a misimed tu budawan, tanu’ulah satu a maeput a makalutuk. Kamo o Teroy, awaay to ko mamiri’ang tamowanan, ano cowa pakaso’elin kamo takowanan i, patay han kako.” “Tangmu! A mangalay hen haw kisu a misulap?” pacaub saan ci Hake, “aca sahaw! U karimurakan nu maku kina demak!” “Anu saan, simsimaw nu mita a talacuwanen nu mita ku sakiruma a rarakatan…” Sini’ada sa ko sofitay no Teroy a mitengil tona sowal ni Sinong, saraheker sato ko faloco’ nangra, pacomoden to no tapang ci Sinong i niyaro’. Ya tapang i, ira ko cecay a nilongocan nira, pakafana’en ho kako to sakaira nora efa, sa. Pado^do ci Sinong a somowal, “Ona pilaliw no Sila i, o mamisongila to sakalalood ato mitongal to kakaenen, o pisanga’ no mira to efa i, o sapilongocaw no mira to pidipotaw ni Yatingna a kawas, hay malemaed ko mira patatikol tona kaitiraan nangra. Ano pacomoden namo kona efa i laloma’ no niyaro’ i, o kamo to ko pakaalaay to lemed ni Yatingna, nga cowa to ko mamatapi’ no Sila kamo.” saan. Itiya, ira ko makahiay pacomod tora efa, ira ko cowa kakahi. Ya pakaso’elinay ci Sinongan i, halikien pacomoden kora efa, hay maala ita ko nipalemed no kawas, saan. Kaorira ’alomanay ko cowa pakaso’elin tona pakadipotay to Teroy a sapatafang a efa, o maapaay ko hatiniay a demak, o pisasafana’ kona demak sanay, o pitodoh tona efa ato pipatay ci Sinongan ko nga’ay, saan. Sapilicayaw cingra to sinpu, manengnengay ningra koya ka’olahan a fa’inay mati’enangay i tatihi awa’ay to ko sasela’an, hanaca, mimetmetan ho ningra i kamay ko sawalak, halateng han ningra mapasukiyaway to kunini a tateseken, itiyatu i, cuwa to pisikul tangsu sa mi’ara to po’ot cucuk han ningra i tiring, talimukud satu i tatihi’ ni Lomi’o. Maherek a somowal koya miliyangay to sowal ni Sinong i, safana’ sa masadak ko tosa ta’angayay a ’oner i ka’ayaw no mira, mitaliyok kora ’oner a mikarat to tamdaw, cekok sa koya ’alomanay, lalalilaiw sato. Ma’ohot to ca mira to cowa pakaso’elin to kawas, mansa malitefoc no kawas, itiya sakaliki han no mira pacomod kora efa i laloma’ no niyaro’. Ikor to, makero a miraradiw a mihamham tora picomod no efa. Sakefakefa sa ko karomakat no efa, mahoni ko sapilood i laloma’ no tiyad noya efa, cowa piharateng to maan ko Teroy a misasakero ato miraradiw. Ira ko milalangay to pipacomod nangra toya efa a micaceli, kaorira awaay ko milingwaay to miranan, awa ko pakayraan nira a mifo’ot to kahemek no ’alomanay to picomod no efa a makero ato romadiw.

hatiniay a lafin caay ho pirenaf kako to siri, maanen o longoc noya kamangay renaf han ako, nikawrira "na'ay kako to iraay ko cu i tiyad a 'oner, o siri" ko han ako saan kora wawa. kinapinapi:na kako a mirenaf, caay katama i faloco' ningra. makalah kako a misasanga' to hikoki ako, saka pacefa^ hana ako a mirenaf to hako a pafeli cingra, ya ini i lalafo ko siri han ako, oyanan i salipahak sa cingra. Ninukay satu tahaloma’ ci Culiye, cinglay sa i sasingalan sama:dah a sumuwal: “Tane’tesay a Lomi’oaw! Icuwa’ay to kisu no hatini? Maula:hay kaku tisuwanan.” I tiyatu i, cuwa kafana cingra to milime:kay i kala’enu no sasingalan ci Lomi’o, cuwa ho ka piliyas. Mansa, miharateng kako no hatini, itini i faloco’ niyam i, o tadamaanay ko ’afo no kodih no liteng niyam, o tadamaanay ko pipahanhanan nangra a sera. Cowa ko mamatawal nangra kona patadaay to kaitiraan nangra a makapahay a hekal. Oratu, cuwa to ka pisikul no widang ci Lomi’o, kamayan ho a malacungis cangra, ya malacungis cangra i, ira ko cecay a widang, mapatayay ni Tipote. Oyanan to ko olah nangra to nini o kangdaway a cakerep, masapikopikoay a ’alo, kasefaan a tokotokos, fanaw ato ma’iko’ikongay a pariyar. Mararidday nani kalipahakan a pi’adopan minokay a miliso’ ato mihinom i tamiyanan ko liteng niyam. I’ayaw no nikapalal to sarikoray a toki Caay kahalafin, sedak sa koya tata’angay a posi, sowal sa, “mangalay ho kiso a mitoor toya kodiwis?” Paca’of sa ci Aylise, “na’ay to, mangalay kako a taloma’, nika caay katepa^ ako ko lalan a taloma’.” Orasaka, pasifana’en noya tata’angay a posi ci Aylise to saka taloma’ a lalan, nika onini a lalan i salopikopiko sa caay karahoday a rakaten. I laloma’ i malitemoh ko fafahi no Hongti, onini a fafahi no Hongti i, milongoc ciiraan a malalifet a misalama^ to kawarfu a mali^, malowiday a tamdaw i mamafitangal ko fongoh. I pisalama^an i moraraw ko demak ni Aylise, saka maketer koya fafahi no Hongti, ocor hanto niira ko mamipatay a mipatay ciiraan. O talaw ni Aylise saka paki’alofo^ han niira ko kamay, makapkap niira ko ’osaw a faniw i ’alofo^, ta’mod hanto niira, malotata’angay ko tireng, caay to ka talaw to pisawkit noya fafahi no Hongti, mihalaka ciira to sapipaco’ayaw to fafahi no Hongti. O mamipaco’ay to fafahi no Hongti i, fahal malamama:ngay aca ciira, hilam hani, mahatosa^ niira a mimero^ koya i kawiliay kawananay a faniw, saka malata’angay malamimingay ko tireng niira. Tuya a dadaya, tu’ul han ni Culiye ka suwal no sinpu a minanum kuya sapaiyu... Itiya i, cikay sato ci Aylise a milaliw, mitatoor koya fafahi no Hongti ato sofitay i rarikor. Caay ka halafin, ma’araw ni Aylise koya caciyaway a tata’angay a ngoso’ a pifawahan no fawahan, pacedi^ han niira a mifawah, to sapilaliwaw itini, pasowal sa koya tafawahan, “milaliway to kiso kiya saw!” sanay. Dipdip han ni Aylise a minengneng i fohang i, manengneng niira ko nika foti’ niira i papotal, orasaka, celi’ hato niira ko ngangan no niyah, to saka palalaw niira. Talipa’la sato ci Aylise nai tapangan no kilang a mafoti’, yo mapalal ciira i mato ma’apaparay i lemeday ho. Mapalalay to ci Aylise. Tahira sa i patademan ci Lomi’o, tangsul han ningra a mi’owal kaya pakenip, sapinengnengngaw to fafahi ningra. Cakahalafing, lepet han to no milawcay ko sinpu, tangsul saan a matenak kuna lihaf i niyaro’... O kalalood ato kadahefek no Teroy Tanoolah sa ko Teroy a maacang, komaen to epah, mahemek, cowa pahanhan, tahira i lafii marorayen to nga, pahanhanay. Itiya mahadak ci Sinong tayra i papotal no niyaro’, tatoyen nira ko sinamalay a kasoy a miwatawat. Itiya mahadak ci Sinong tayra i papotal no niyaro’, tatoyen nira ko sinamalay a kasoy a miwatawat. Mafana’ to koya i laloma’ay no efa ci Awtesiwse i, tefad han to nira ko tatokalan, comikay to mahadak ko sofitay nai laloma’ no efa. Mitatoy ko sofitay no Sila to po’ot ato sapilood a mitapa’ toya saledo’ sanay ko foti’ a tamdamdaw no Teroy, feleten haca na mira ko sinamalay a kasoy pasayra i loma’ no Teroy. Ya itiraay i Tenito a kanatal a sofitay i, tahini to mikapot a milood to Teroy. Saheto o ’irang ko Teroy, sa’alo sa ko ’irang i taliyok no niyaro'. Tolo romi’ad dadaya ko namal to naikoran a mitodoh, matahepo no ’acefel ko Teroy, awa to ma’araw ko kakarayan, o kadahefek to no Teroy konini.

siroma koni a wawa, oyanan saka wawa no hongto han ako a mitahidang cingra. “Tungatunglen ho ko suwal! Culiye. Manengneng ni Lomi’o cuwa to pakaemet ko faluco’, malapalu to aci Tipote, pekpek han a mipatay cingra. O sasaharatengen ako ko pilongoc no miso, kaorira, ira ko saali no mako to pihayi no namo, cowa ko mamilalang kamo to ’imar niyam a miliso’ to patademan no liteng ato widang. Roma sa to, pakafana’en to ko wawa namo haw, o wama wina niyam ko sera, cowa ko no nimanima ko sera, hatini nga, mafana’ ko wawa a mingodo to sera. O itiniay ho nona sera a maemin i, saheto o tadamaanay i finawlan no mako. O ’apilipilis, cakerekerep no sa’owac, dafdaf ato kilakilang, saheto o rihadayay ko pipatihi to makapahay a lemed ato kararom no niyaro’. Ala han, o niripa’an no oo’ namo a fakeloh, tahefod, hato o maapaay ano eca o mapatayay. Kaorira, iraay ko afo no liteng niyam itini tona tahefod, mansa ano hatasi sa kami i, mafana’ ho kami to pipohpoh no liteng, a mapalemed ko ’orip no finawlan. Paceku sa matengil ko kafahalan a ngiha mapu’i a micunged, “Aka’a, awa’ay ko ngudu a tamdaw kisu, masayfangay to kisu , anu micumud ho tonini a niyaro, wa patayen, salafi’i sa tayni kisu wamimaan?” Matatudu:ngay ira’ tayni i patademan ci Palise. O unmi no Sila to nanoikoran no kalalood O malitengay to ato madokadoka’ay ko ’osaw i Teroy, rarom sa cangra a mitaroh toya mapatayay a mitadem, mararima ko tireng tona katati’ih. Matapi’ to no Sila ko Teroy i, toya pinokay no mira i, takawen no mira ko dafong ekim a maemin, paliten no mira ko wawa ato fafahiyan no Teroy. Ya wawa ato fafahiyan i, rarom sa mihikor minengneng toya madahefekay a niyaro’ no mira. Ya milalangay to pipacomod to efa a fafahiyan i, cowa ka silosa’ ko mata nira, apa sanay mitapal tora niyaro’ no mira. Ona sofitay no Sila i, cowa kahemek to nika ka^ta no mira, hay misanga’ tora efa i, masamsamay no mira ko ’icel no kawas, mansa maketer ko kawas ci Yatingna. Orasaka, sakero han nira ko ’orad, cowa paka’orong ko tamina toya ’orad, mansa matekeng. Yaan to i, peraen haca nira ko tokos matefad i riyar, marenren, cowa kanga’ay ko tamina a romakat a matekeng, pafaliyosen nira ko romi’ad, masapi’ a mawakang ko tamina a matekeng. Hatira, adihay to ko matekengay a tamina, awa ko patolasan no fali ato tapelik a mikari’ang. Madahefek ko niyaro’ no Teroy, awa to ko pinang a ma’orip, ora han to i, ya maminokay i Sila a tamina i, cowa ka papina ko rihadayay a minokayay.

oya to i mafana'ay to kako, onini a wawa i nai mara:ayay a mimingay a 'oriraw a tayni, onini a 'oriraw i kaka no tireng nira ka tata'ang. nikawrira, yo siwkayen ako a paratoh i mato'asay to demak nonini a wawa i, awa ko pakaso'linay to sowal ako. saka ikorto i pasowal han ako ko tao, onini a wawa no hongti i napakayniay i B612 a mamangay a 'oriraw a tayni han ako, onini a 'oriraw i itini i 1909 a mihca a mahapinang a ma'araw. pakayni i sa'osi a mihapinang ko mato'asay to saka cipoc no hekal. Manunuay kaku a mitengil to ’olah no faluco’ isu i takuwanan.” Lipahak sa ku faluco’ ni Lomio’, nanay adihay matengil ko fangcalay a ngiha ningra. Mafekad to kunini a demak, kaleki:yay mafana’ ko i niyaro’ay, tangsul sanay a masa’opu ko tamdaw nuna tusa a laloma’an. Halu Hongti malekalay sakafana’aw tunini a demak, sa ’alete:ngen ko pisayfan sanay. O tadakalimlaan ko fali i finawlan niyam, malecaday ko nihedopan no pina’orip to fali a maemin, ano o ’a’adopen to, o kilang to, o tamdaw to, saheto malecaday. Ano paliwalen ako kamo tona sera i, aka a tawalen ko fali, o tadamaanay a mipa’oripay to pinaira cingra, o tadamaanay a sakalainiini no ma’oripay cingra. Mato o nihedopan namo a nifiwfiwan no fali a fangsis no hana cingra. Itiyasatu i, masemeray ko faluco’ ni Lomi’o keter sa a pasuwal cingraanan, “Anu caka piliyas kisu, wa mahecad kisu to salikaka ningra,” Orato i, malacungis cangra, pekpek han ni Lomi’o a mipatay ci Palise.

mana'on koni a wawa no hongti to pinalengaw no 'oriraw ningra. ira ko cecay matokaay a tamdaw i roma^ a 'oriraw, mapawan cingra a milosimet to materakay a kakot no ta'ngay a kilan, onini saka malakatalawan to i ikor ko demak: Mafana’ sato ko Hongti tuna demak i, tangsul sa a pasetek: “Laplapeng a paliyas ci Lomi’o i Wirona a niyaro’.” O ciyasciyas no ’alo cowa ka tomerep, mapaadah ko so’aw niyam, mapaadah haca ko so’aw no maeferay ato romakatay a pinanowang. O ’irang no liteng cira, ya dodihang ningra i, malecad to pikitoh nangra to narakatan ato nilimo’otan i finawlan. Ya nitaelifan ho nira a sera i, makapakapah ko lengaw no kilakilang, kalosalikaka han nira ko serayan. Ano paliwalen no mako kamo tona sera i, aka a tawalen haw a misongila’ to ’alo’alo nona sera, mato o salikaka to han a misi’ayaw a manganga’ay. Ano makahi kamo tona sowal ako i, raheker ko faloco’ ako a misimsim to pilongoc namo. Ikul to, sakaleki han ni Lomi’o a mi’owal koya pakenip, “Culiye’aw, nengnengen han ko pising isu oya a makapah , cuwa ka falic. Araw hani, itini ma’araw aku kisu, mafana’ay kisu ma’iwil ko faluco’ ako haw?” tangic sa ci Lomi’o a pasuwal to fafahi ningra.

oya mipadangan ako a mirenaf a siri i, sanga'ay sarahkir sa kaenen niira ko kakot noya ta'angay a kilang. nikawrira pa'ayaw sa ko faloco' a marawraw, kaenen no siri koya mikoy a hana hokini sa cingra a marawraw. milicay cingra i takowanan, oya cika^ noya mikoy a hana i mana'ay a pakapidipot ciiran a caay ka kaen no siri hakiya saan a milicay. oya kako i misanga' to hikoki, paca'of han ako: " o cika^ no mikoy a hana i awaay ko epoepoc, awaay ko limaw ako, aka picara^ i takowanan". Matengi ni Culiye kuna lihaf, ong’ong sa a tumangic: “ Wa awa’ to ko fa’inay no maku.” Ano paliwalen no mako kamo tona sera i, aka ka eca a dipoten ko pinanowang palecaden to niyah to a kapot a midipot. Ano awa ko pinanowang a patihi to tamdaw i, mato o awaay ko salo’afang a kodih, o mamato’ol a mapatay. Ano o saki’orip ano eca o sakico’os a mipateras a mipatay to pinanowang kita i, o manan a tamdaw ko hatiniay saw? Ano mapatay ko pinanowang narikay a mapatay ko tamdaw, hay o makakafitay a ma’orip ko kinaira no serayan. Mahalek sa a pasuwal hangut han ningra ko filfil ni Culiye, oratu ta’uwak han to ningra kaya mi’acaan a sawalak, ti’enang sa i tatihi no fafahi.

rarom sa cingra a pasowal: " ano ira ko cima a tamdaw i nikalopet no fo'is, olahen ningra ko dengan a cecay a mikoy a hana, o pinengneng ningra toya malopetay a fo'is i o malemedayto. nikawrira ano kaenen no siri koya mikoy a hana i, o mamapadeng koya polong no fo'is, caay ka samaanay konini a demak sa kiso!" 'afofo han ako a mihinom kora wawa no hongti to rarom ako, ta padangen ako cingra a mirenaf to cakar no ngoyos no siri niira. Matengil ni Lomi’o kuna sapasetek, mararum ko faluco’ a pasuwal to sinpu: “Anu ’awa ci Culiye, cuwa to ka saka’oripaw kaku!” Ano mapatay to itini tona sera ko saikoray a finawlan no niyam i, o tatakecen no tokos, no ’alu ko kodih no niyam a maemin, o tatangicen haca no ma^feray, no romakatay a pinanowang a midipot to ’adingo no niyam. O tadaolah no niyam ato pihadidi a midipot toninian a sera ko sakahatini, masasiolahay kami ato pinaira nona sera. Ano paliwalen no mako kamo tona sera i, palecaden ko pidipot ato pingodo no niyam to tokos, ’alo, fakeloh, maeferay ato romakatay a pinanowang nona sera. Pakafana’en ko wawa namo, tahada’ocen ko piolah, pidipot tona ma’araway iso no hatini a taliyok no sera a maemin.

i 'oriraw noya wawa no hongti i, ira ko cecay a mikoy a hana. saromi'ami'ad sa cingra a miasik toya 'oriraw, fotfoten ningra ko ma'itay a kakot no ta'angay a kilang, losimeten haca ningra ko kacang. mamang koya kacang ningra, madeng pitangtangan to fita'ol. katangasaan to i lafii i o kalas ko sapitahpo^ ningra toya mikoy a hana. “Cuwa paseteken no Hongti to patay kisu, o milaplapan a paliyas kisu, tada ira’ay ko sida’it. Sungilaen a pasuwal ci Culiye! Halatengen aku ko nga’ayay a pakayla’an a pasuwal to alumanay a tamdaw, lungucen aku ko Hongti ami sulur to lalaw isu.” paca’of han no sinpu.

tona mamiliyas toya 'oriraw i, solinga'en ningra a mipananom kora mikoy a hana ta tahpo^en ningra to kalas, ta sowal han ningra:" 'arayom" hana ningra a palicay. paca'of sa kora hana: " 'arayom. pateli^ han i fari'ingan kora satahpo^, caay ka olah kako a tahpo^en. ano mangalay kako a masasifana' to 'adipangpang i hadidi han ako ko pikayakay no kakloy i tatirengan ako. caay ka talaw kako to ’adipangpang, iraay ko sakorahos ako. " roharohen ningra koya wawa no hongti a papiliyas, onini i o talaw ningra a ma'araw ko nika ci losa’ ningra. Oratu, miha’iyay ci Lomi’o to suwal no sinpu, tuul han ningra ko sapakafana’ no sinpu.

paso'lin kako to nini a wawa no hongti nikidiyadiya' to nika fer no 'ayam a malalinah a masadak. mita'lif cingra to adihayay a 'oriraw, malitemoh ningra ko masamaamaanay kakahemekan a tamdaw.

ira ko cecay a hongti maro'ay i cecay a 'oriraw. tahira konini a wawa no hongti i, palimo'oten no hongti cingra to sapitengedaw a maro' tonini a 'oriraw. caay tengitengilen noya wawa no hongti cingra, misinanot to sapiliyasan, saka olilito piliyas han no hongti cingra.

tayra cingra i sakatosa a 'oriraw i sahto o pa'irayay a tamdaw ko maro'ay itira. longocen ningra koya wawa no hongti papitefengen ko kawili to kawanan a kamay han ningra. do^do^ han noya wawa no hongti a mihaen ko demak, sowal sa cingra: " aray ko pitepatepa' iso, wata: ko pita'ong iso i takowanan" sanay.

tayra cingra i saka tolo^ a 'oriraw i sahto o malasangay ko itiraay, saromi'ad sa a mali^poh. o saka lasang ningra i o sapipawanaw ningra to kakangodo^an a demak, nawhani mafana' cingra o kakangodo^an ko saromi'ad sanay a malasang.

tayra cingra i saka spat a 'oriraw i sahto o pali'acaay a tamdaw ko maro'ay itira. saromi'ad sa cingra misa'osi ato misorit to li'aca. caka patot a misa'osi cingra to fo'is i kakarayan, sowal sa cingra ningraay a ma'min kora fo'is.

tayra cingra i saka lima a 'oriraw i ira itira ko milongoday to dawdaw a tamdaw. to dadayadaya longoden ningra ko dawdaw i lalan, o dafak i padengen ningra. tona miming konini a 'oriraw saka narikay a maringer, orasaka cecay a romi'ad i mato cecay a hon no tatokian ko kako'daw no romi'ad. saka roray sa cingra a milongod ato mipaneng to romi'ami'ad.

saka enem a 'oriraw i ira itira ko cecay tada o mafana'ay tono serana' a tamdaw. sahto o ngangan no sera lotok sa'owac ko masoritay i codad ningra. sowal sa cingra: "o serana' a tamdaw i caay pisorit to kalodemak no aniniay, deng o caayay kafalic a lotok ato riyar ko misoritan". mitengil konini a wawa no hongti i sowal sa, o hana i caay ka tahiraw ko nika ira, saka marawraw ko faloco' ningra.

tangasa konini a wawa no hongti i saka pito a 'oriraw i. o ta'angay konini a 'oriraw, ira itira ko cecay noli' safaw cecay a hongti to maro'ay, pito a patek ko mafana'ay to serana' a tamdaw, siwa a polo' a memang ko mipatiyamay a tamdaw, pito li'an a memang ko malasangay a tamdaw, tolo^ a 'ok ko pa'irayay a tamdaw, polong no tamdaw noya 'oriraw i tosa polo' a 'ok a tatamdawan. i'ayaw no pikingkiw no tamdaw to dingki i, madeng spat polo' ira ko enem a memang no tamdaw to mamilongod to dawdaw i lafiifii ta ta^ngad ko dadaya.

yo tahira i 'oriraw koya wawa no hongti i, malitemoh ningra ko cecay mato kimay a 'oner. licay sa kora 'oner i cingraan: " ano hakowa:ay a romi'ad ma'ilol kiso to 'oriraw iso i, nga'ay padangen ako kiso " sanay.

ma^min ningra a makicaw koya tafotafokan, ta tahira cingra i ciloma'ay a pala^. itiya i ma'araw ningra ko pahanaan, sapahka' sa cingra. nawhani ira itira ko limaay a patek a hahanaan no mikoy, malecad ko lengaw naira. rihateng sa koya wawa no hongti: " cecayay koni a hana no mikoy nasa kako, eneng hanaca malo mako to a ma^min konini a hana ato toloay a kacang a lotok, nikawrira onini i caay ko saka tadamaan no mako o wawa no hongti." saharaharateng sa i, tihfa^ sato cingra i cisemotay a sera a tomangic.

itiya i ira a masadak ko koyo^. pasowal sa koya wawa no hongti: "mararomay kako, pacafayen kako a misalama^". paca'of sa koya koyo^: " na'ay kako a malacafay tisowanan a misalama, nawhani caay ho pananamen papihakelong kako. nengneng sa kako i tisowanan o cecay no kalowawa kiso, minengneng kiso i takowanan i o cecay no kalokoyo^ kako. ano papinanamen iso kako a mihakelong i wa masasiti'er kita. ano kako to i, dengan kiso awaayto ko roma^ to saka nga'ay, ano kiso to i mahaenayto dengan kako awaayto ko roma^ to saka nga'ay iso".

pasowal sa koya wawa nohongti: " awaay ko limaw no mako, mangalay kako a mafana' to 'alomanay a widang". paca'of sa koya koyo^: "awaayto ko limaw no aniniay a tamdaw a mihapinang to kalodemak. tadek sato a mi'aca i patiyamay to mama'aca a maamaan. nikawrira itini tona hekal i awaay ko pa'acaay to widang a patiyamay. saka awaayto ko widang no tamdaw ". toromi'ami'ad i palimaw han noya wawa no hongti a minengneng koya koyo^, saka nanam sato koya koyo^ i cingraan.

yo mamiliyas to i, ocoren no koyo^ cingra a talapahanaan a mirikor a minengneng toya mikoy a hana. yo ma'a raw noya wawa no hongti koya mikoy a hana i, ira ko siromaay a cinais no faloco' ningra. pasowal han ningra cangra: " caay ka matiya o mikoy a hana ako kamo, awaay ko cecacecay a tamdaw to papinanamay tamowanan, awaay ko cecacecay a tamdaw kinafalahay to saki tamowanan. ano cecacecay ko mikoy a hana ako i, i kaka namo ko nika tadamaan. solinga'en ako a mifosfos to nanom, tahpo^en ako to kalase, alaen ako ko mikafitay i tireng ningra a kakeloy, tengi:l han ako ko sowal niira, o mikoy a hana ako ciira".

liyasen no wawa no hongti koya koyo^, pasowal sa ko koyo^ i cingraan: " arayom, tadamaanay a demak i, caay ka 'araw no mata a nengnengen, deng o faloco' ko paka'araway. tona masarocod ko emin no romi'ad iso i mikoy a hana no miso, saka malatadamaanay ciira ".

yo ma^minto ako a mitengil ko kitoh noya wawa no hongti i fatad no lalan i, o saka falo^to a romi'adan kako na matefad, itiya i ma^minto ako ko sarikoray a tera' a nanom a nanomen. malacafay kako ato wawa no hongti i tafotafokan a pala^, mikilim kami to cecay a tefon. yo romakat i, fahal masefad ko to'man, masadak ko fo'is.

ca'ngaw sa pasikakarayan koya wawa no hongti a minengneng, pasowal i takowanan: " makapahay ko fo'is, nawhani ira itira ko caayay ka 'araw no mita a hana " saan. co'koy sa cingra a minengneng to nika tedi no folad i tafok, sowal sa: " kapahay ko tafok, nawhani masimed i cowa ko tefon ". raka:t yo saan kami i, fahal kaniharanto matama niyam ko cecay a tefon.

toya dadaya, saka cecayto a mihca koya wawa no hongti a tahini i 'oriraw. mipatala^ to cingra ao nini a romi'ad ko pinokayan, dokdok han ako minengneng i malalicay cingra ato ya matokimay a 'oner. kalifoti'anto, mafana'ay kako o mamasadak koya wawa no hongti.

mata'lifayto ko enem no mihcaan, caayto ka 'araw ako koya wawa no hongti. ini i faloco' ako ko sarikorayto a sowal ningra i takowanan sowal sa: " lafii, yo mica'ngaw kiso a pasikakarayan i, ira kako a maro' i cecay noya fo'isan, itira kako toya fo'isan a matawa, ano miso a harateng i mato matawaay a ma^min kora fo'is. oya malomisoay a fo'is i, sahto o matawaay".

o idang ako a ma^min ma'araw haca namo kako, tona ma'orip ho a minokay i tada o malemeday, nikawrira o mararomay ko faloco' ako. na padangan ako a mirenaf ko cakal no siri noya wawa no hongti, nikawrira mapawan kako a mirenaf to safaket. saka samaamaanen ningra i caay kanga'ay a mapacakal ko ngoyos nora siri. harateng sa kako, makaenay nora siri koya hana hokini? o roma i miharateng kako, to dadayadaya tahpo^en noya wawa no hongti to kalase koya hana, anoca i solinga'en ningra ko siri. yo saan kako a miharateng i, sedi sa a matawa ko ^min no fo'is. roma i sacinais sa kako, ano hakowaay mapawan ningra a mitahpo^ to kalase i awato kiya. maharateng konini i, mato o losa'to a ma^min ko fo'is i kakarayan.

kamo tono namo i malecaday a maolahay toya wawa no hongti, ira toya maraayay a 'oriraw, ira koya kafokilan ita a siri, a latek kaenen niira kora mikoy a hana, ano ca i caayto ka kaen niira, kalomaamaan itini i hekal i mafalicay caayto ka lecad. ca'ngawen ita ko fongoh pasikakarayan, haratengen makaenay noya siri koya hana, ano ca caay ka kaen? itiya i mahaping namo, kalomaamaan i caayto ka licad.