語言:
語發中心 - 原住民族語言研究發展中心
編譯族語讀本
104年讀本翻譯
繪本模式
Syaw-wangc
小王子
泰雅語
翻譯者:里慕伊.阿紀老師
sa mtzyu’ kawas maku na ga, cingay balay innglung maku sa lhlahuy ru lmqu’. pyang balay te ringan na pinnatas innrwan mu ga, yan sqani ktan. baq kmayal ke na abaw qhuneq rma tmakuy qalang qa llnglung (Iwa Utux Kayan qa Sila) puing na ke’; insa’ ni Tangmu Alis mosa mtisan mnanak na snpyalan pinlamohan raxal na Tomok Siyatu qani hiya ga qutux pinqzwan ke na Tayal ,qutux pinqzwan ke na Tayal uzi . maki’ sa qalang na wiruna’ ga kya sazing gluw na ini’ ptnaq nbkis na gluw. ru sazing gluw qasa ga yasa aring sraral lga msparis la, nanu’ mstnaq lga, baliy zyahuq mks’ang ruw mtciriq la, nanu’ yasa naha krayryax ruw niwan laha quw cyuw tmzyaqih sa psblayqan na qalang qasa. Bsyaq bsyaq iwa raran, Aicin Bhci Llyung kyan qutux rhyan, klhangan sain laqi Zosu, pakuba’ ci ralu’ Alis ga la’i nerin, kba’ ci mspi’, maki cinbwanan nya nanak ga yani calay ci kwara yaw nya. yani hayi mosa hmeyaw utux waya mlukus nku pyongpyong ga ini kusa ma mnanak yaw hani, trang cyu hmeyaw ga waya siy shotaw miyuk bling khoni’, nanu aring kya t’aring mosa mtisan mnanak na snpyalan ku Alis haca…… amol ka sun kinnanuxan micuw hiya ga. nel yona kakuhal sunbabilak sunbabilak untang cika nel ta kelan hani. Lpgan na regokoku ga,maki cyugan o’ku pitu seng mang squliq na Tayal.yana tzyu pasento kwara squliq na cinbuwanan .cyux mgayang sa pitu pgan ko’kka .ana balay cikuy ga maki magal seng bkgan squliq . qutux laqi nya mtsaw baley, mhmuz zqiri gaga mrhuw, zqryan ni kwora squleq, muci sqani, wan si phogi phuqin Chosu; te sain laqi nya lngisan ni baley mhuqin mtswe ni, malah pinchogan, wan mgyey qutux naq qalang. Tangmu; mapuri’ na ule’ malikuṟ, muṟuw ini’ sakisli’ musa’ gako’, ba' caṟung suncapṟang yatan ni. mnanak ci hopa nguhuw bbengan na blihun samatun naha kumut ka kahuni’ kinlalayan minki’ sani, ini naha si paktatu’u’i kunga’u ka ragex, maku nak mahiri’ lu utux nak taxan ka ragex la, ini patarari’ maki sani kora’ ka npalaka、npakakiy laha ci kahuni’, Khmay squ squliq na ita Tayal ga, skahun nha pinqzwan lmuhuw qwas, qaya lbit kyahin、mtasan、sinmbil qu pinqbaqan ki inbuyan hzi’an nha, ungat Gaga na minatas ki innrwan. Hako; malaleley la lukus ni, mata’apaṟ ṟumigaw tunayuw na ule’ malikuṟ. Mrhuw qalang qa biqan nya qutux rhyan, psqunan nya laqi ni knerin, bsyaq wan hminas kawas, llaqi ru mmago nya ssigan na mlahang rhyan qa, lalu rhyan ga Toloto, topa bey qalang maki ska ni ga Toloyi. thway ci mshotaw miyuk uruw rgyax Alis haca, cyu kya utux hopa nguhuw bbengan na blihun beh kya, mita utux spun ci ’sya syupan ga nbun nya, micu ci waya m’cikuy he’ nya, mani’ pang mnaki iyik kuluw lga, waya m’hopa he’ nya loyi, hnasun nya hopa he’ nya nanak, kba’ ka nyu ba’ kmayan ke’ nku utux hopa nguhuw bbengan na blihun haca ga, ini hngi’ phtuw ana nanu mnanak na y’aya. mpasabele’ ci marariy ramas na kinanuxan,umul ci kakelan na minki sani na ciuli’ npakayanux lu kahuni’, Squliq na Tayal qani ga, mqyanux sraral sa sazing kbhun kawas bih rhzyal na Amerika . yata’; mahu’il ka yaya’ ni Tangmu laga rangon ni yata naha’ hani ka Tangmu lu suse’ ni malikuṟ la. Metaq mago na Lauweto mrhuw mlahang sqani lga, t’aring kbaley qqlangan, blequn na klahang Toloyi qa. Apolo ru Posaito sain Utux Kayan qa splawa Zosu, pposan nya rmaw kbaley Toloyi. ya’eh ci sli’ Alis ru mngilis la, wa mshotaw bu’ royi’ nya ga memaw siy mkllyung, nanu yaca gubun nya ’sya syupan cyu mlyut babaw llyung ga , micu ci wa m’cikuy he’ nya loyi, “put-tong” ma hngiyang, wa siy shotaw miyuk iyik syupan, waya siy pgluw ’sya llyung mlyut. ungat tataxan ka kinramas na ragex lu,as ki ka halan malahan linlungan ṟik.payotana’inu’ tababale’ magagaluw mayanux ci ka babuw na raxal hani? Skahun qpzing nya nanak mtzyaw ru phinas 「kinsraral qu ungat biru ki bnrwan lpgan 」son nha , sintrahu ubuy na mtnaqan pinsrxan nha ki squliq kahul Yuropa. Peyci; ule’ kanel, intana’an ni Tangmu. Suqun na kwora pincyogan lga, mrhuw qa ini beq anananu bbeq pinkyalan nya sain Utux Kayan, pengan ni pposa tetanux loi. Baqun qa sain Utux Kayan, cikey bey pintrexan na, llnglun muci maki qutux ryah muwah myan tmakuy Toloyi. trang nyu mlyut ga, texan nya pyongpyong haca loyi. helaw ci mhtuw tanux syupan ku Alis ru, mosa hmeyaw pyongpyong haca. tu’i nya ga waya langan sa’ing omocya, sli’ ci mluw myugiy, yani ci sa’ing la’i utux ktu yaya, mtna’ ci kwara miyiy naha ru kmayan ke' naha, ana siy lokah kmayan Alis maha nyu caku hmeyaw utux pyongpyong ga, ini ci pung papak naha. misu ga, kinwagiq na parung utux beh Amerika kcyacow ki pinsrxan nha koyeng kokka kawas1890 ga yasa syan nha lalu la. tmasuq pzyugi’ lga, smi’ sa qqiway rqyas qu Romiyo ru musa tay ki Curia, ru bingun niya’ qba’ ni Curia ru kyalun niya’ maha “nway kiy! pincbing na Cyupitu’ qbaq su’ ru qba’ maku’ qani, musa’ blaq ’man maku’ cikay qba’ su’?” Cayciaṟ hwakwan yotas; masasu’ na hwakawan, yaba’ ni Peyci. Orisu- qutux Utux Kayan, mpanga yaba rawi, sqihan qa kwora Utux Kayan, trngu smi yaqeh inlungan, kbaley iwa pkhmuz nya ssquleq, trang ssquleq ni msqun maneq, Meq qutux smyah Sbin Yutaq, kyahin ni ptasan biru “bbeq ku betunux baley squleq”. nanu yaca siy k’wix kmayan Alis maha, “ana cu mhngi’ ru mita m’yugiy mamuw, ana ga kyaliy caku ci waya mkura inu ku pyongpyong haca.” nanu cyu siy t’aring mskruy m’yugiy ku omocya haca. trang cyu m’es ci m’yugiy ga, waya siy usa mgyay ku Alis haca la. Khu bbnrwan kokka ga syan na hmka inkyasan hi nya . ingti’an Cyaw; kumut ci ci’uli’, kicugun na ci’uli’ alang . Ciwan knerin Utux Kayan mtsaw muci uka phenas pinbtnuxan ku, aki kloqah naq qmun smyah Sbin Yutaq, ini baqi, nanaq Parisu mago Toloyi qa thuyey rqni mmeq, puqing yubingkyok na Amerika maki sa kawas 1980 ga, minhtgan nha qutux maki balay spiyang krahu qbuci na stampu, rqyas nya ga syun nya kya uzi . Loposyun ising; utux ki ka moṟow na ising alang, nanak hiya’ ka ising uṟi. Pcingan smyah Sbin Utaq qa sbeq ni Afuloti knerin Utux Kayan, au Afuloti qa wan nya solan Parisu biqun nya betunux bey knerin psqunun, Muci sqani, Sila ru Yatena sain knerin Utux Kayan qa cikey pintrexan na, mtuleq kman muci ana metaq knuwan tkuyun myan Toloyi qa. ana maki sa binah htagan wagi koka Ahurika Laypizweya ke natas nha squliq Mante uzi ga. wayal shriqan, qinah balay qu ke cyux mlingay na squliq squliq kuri ? Puliyamosu mrhuw qa tun ni Parisu, p’aras qutux kumi qqasu, myup Sila Supata paris na, aki musa plmuwah knerin qsuyan nya wan sbeq Menilausu mrhuw qa, ima wah squliq qani? baq ini kaki kya mrhuw na, Hailun muwah sinqas hga, Hailun qa betunux bey, qwora knerin ni babaw cinbonan qa uka phinas. Kawas 1765 tehuk 1770 hmtu sliqi beh qalang krahu na Tennessee (Amerika) Kawas 1790 lga mgluw yaya musa maki qalang krahu na cyiciya, mkbaq gaga kbalay bali . Kawas 1800 wayan mhoqin qu yaya . Kawas1809 t’aring mqbaq Kawas 1812 tehuk 1814 musa mluw hetay ru mciriq Kawas 1815 mgan kneril mslaqi uzi. Kawas 1819 m’izyuw qalang musa tmwang krahu qutux qalang Alapama . Kawas 1821 masuq mqbaq . Kawas 1822 maras laqi kneril musa qalang krahu na Arkansas Kawas 1824 magan hopa sintrxan Kawas 1828 aring phtuw qutux sinbung brwan Kawas 1829 musa m’izyuw qalang krahu na qalang Oklahoma. Kawas 1830 matas miru mrhuw soto Amerika (gaga m’izyuw Inti'an Tayal rozing) kawas 1838tehuk 1839 hkangi ska htagan boq roziq ru msparis mciriq . kawas 1840 mrraw msurux rengo sexu . kawas 1842 musa mhkangi ubuy na squliq mtkari ki pqzwan sinbilan na ke Inti'an raral . kawas 1843 mhoqin beh Mosiko, sobeh betaq spat pgan kawas kinqnxan nya.sa babaw hzyan Mnkuh Parisu ktan kinbtnuxan nya, ana Afuloti wan nya henasun la, ngnglun... knerin qa bneq knerin Utux Kayan, kinhuwey ni rinra ku trang ‘ringan, misu nya lngyan ‘iwaw sinun mrhuw la. Hiya ga saykoya, squliq Antongciloki Indians . Hailun qa ktan ni betunux mlikuy ni msrux gleng, seyon ni baley, lngyan ni cyux likuy ni. Pcingan la, Parisu gmun ni Hailun, wan msqun mgyey thyaq la. baq kmayal ke na abaw Menilausu mrhuw qa pongan ni wan mgyey sain qa, cike be kinyuhun ni, pslyun ni Sila kwora mrhuw kkumi, peson musa tmireq Toroyi. Mtlahuy mqyanux na rhzal krahu qu Amerika . yasa siy lnglung squ kay’ naha’ squ pinglgan naha’ kiy Curia’ qu Romiyo’ qasa, iyat min’abi’, ru siy usa’ sa cyux ki’an ni Singxu’, musa’ mita’ singxu’ Lawluns, “Singxu’, nyux maku’ qsliqun balay lqu Curia’, mssawya’ samiy balay, nyux saku’ lmnglung maha aki’ samiy msqun, ru aki’ misu’ myan wahan magal maha aki’ hmswa’ whaniy sami pglaing sa psqunan myan qaniy kuw.” taquw kay’ ni Romiyo’ qasa ga, siy ‘nkux kya qu Singxu’, maymaw niya’ ini’ bqbaqiy lmnglung kya’ inlungan niya’. Misu bey, Toroyi ru Sira qa t’aring mtcireq la… ryax kawas na 1770, misu ubuy squliq na Indians nyux qani ga, ini nha shriq qnbaq qu squliq nha ga kahul Osyu mgluw qasu’ krahu smbes bsilung mwah sa Amerika Spiyang balay magan ubuy na squliq maki te hrhrl ki htganwagi ga-Chickasaw 、Cherokee、Choctaw、Cree-knita nha roziq-kwara squliq qani ga giwan llpyung na cingasan. ubuy son muci squliq Inti’an qani ga, maki gaga squ mstrahu ru msblaq tlingay nha , ana su bina na squliq inti’an 、squliq Hurans、Spanis、maki stanaqan nha mslahuy ki mpngsan .(ghuway psbbiq uzi) qqaya na bniq Utux qu rhzyal,mblahang nanak squ squliq hiya. kya qutux ryax, musa’ mtlaylay qu rangi’ ni Romiyo, minlu’ pstnaq naha’ kya qu Tipot ka paris naha’, laqi’ na gluw nyaya’ ni Curia, ga qbsuyan qu Tipot hya’, r’tung iyal inlungan niya’ wah! Tay ta msblaq mqyanux kwara qu ubuy squliq ga, nanu si nha psquni maki rhzyal qu blaq zywaw ru msgayan . yasa qu, magan ubuy na squliq ki squliq kahul o’syu qani ga,mstnaq maki qalang krahu na Amerika. hga ga, musa maki cinbwanan na inti’an, ru spwah nya kmyaya squliq na o’syuw qu gaga qqalang、mstbazyan、rngu’ kblahang、sinhyan, ru mstnaqan myanga squ pinqwasan kinalay nya renrosya(外語) Tayal hiya ga guy kmal ken nha nanak ru rmuruw qnxan nha qmqlup ki ptqulih ,guy mqbaq ego(外語),mtsyuw ptbaziy ki mtsqun p’agan . msblaqan saxa ga msblaq; ini sblaq ga si mpciriq, ini balay baqi qu psblaq kinsaxa nha ru m’zyuw krryax. qani ga htgan na kawas Saykoya. ubuy na squliq Ceroki ga sqes nha, llyung Mississippi .maki tekura htgan wagi ki’byaqan wagi, msqasuw bsyiq iyan lga,ana qu mtnaq kke nha ga,wal maki nanak gaga qnxan ki btuqi klahang uzi la. squliq inkuris lpgan nha ga cyux maki hazi qutux mang tzyu seng squliq nha squliq beh htgan wagi sa Ceroki. puqin inwahan htgan llungan qsahuy Htgan na Saykoya qu htagn wagi qalang na Ceroki, yasa qu nyux maki Amerika kahul na qalang Tenasiy misu la. Lalu nya ego ga, Cyoci.kaysi ,lalu squliq ubuy Ceroki ga Saykoya. yaba nha ga mimaw ramuw nya squliq O’syu ki Ceroki. lalu nya Tanya.kaysi, yaya nha ga squliq balay ubuy Ceroki. Yaba na Saykoya aring sraral ga wayal shiriq cingasal, yaya nha Uteh qmayat lhgan. ini’ kpira’ ryax qu pinshriqan qalang Wiruna’ nqu Romiyo qasa ga, shkangi’ qutux sa ’awsa’ squliq ni yaba’ ni Curia’ la, squliq qasa hya’ ga blaq balay inrkyasan na qutux mlikuy, ru cimuyaw balay na squliq-- Palis lalu’ niya’, ga pocyue quw kinThawki’ niya’. spizyuw nya qqaya ki qqaya mciriq squ kyahin na bqsinuw, ulun su qqaya pqqolan, maki hazi biran bbziran. ryax na llaqi’ nga, ungat qu ssliq nha knita Saykoya sa, minanak hazi, si giway mnglung zywaw nnanu zyaw. baha hmswa mgayan hriqan qqaris na qmalupan, wal mqilis qu kakay nya, si bba’ krryax qu tari’ nya ini bthit, aring kya lga mpika mhkangi ga si lux besok besok, iniqbaq mgluw llaqi m’zuy la. nanu yasa,trang maki ngasal qu yaya,hiya ga smbes mtbaziy syobay. trang musa tanux n’inu ’san yaya ga, hiya ga rmaw mlahang ngasal. hiya ga msayux, ini khmay ke nya. ana ga maki tmalang ki smok kngngwan na inlungang ga ini kcikuy. kinsuxan lga, maymaw siy ’nkux na mita’ sa nyuw maymaw mtlawkah na qbuci’ minhuqil kwara’ qutux ngasal qasa, siy naha’ ga nyuw mhuqil balay qu Curia’ qasa la. ruw ’blun naha’ sa buqul na ngasal naha’ la. ryax nqu pusal kawas qu Saykoya ga, csarun yaya nha musa m’izyu mtmwang maki mqyanux qalng krahu’ na Georgia, t’aring kya mqbaq gaga mkbalay baliq plquy. ini kbsyaq lga, wayal hmoqin qu yaya nya, Saykoya ga stama qinbaqan nya lkbalayan, kbalay squ tumaw baliq plquy, inganyal ki yuyut phppah. qinsliq balay kwara squliq bbaziy na Osyuw. Squliq na bbaziy ga mslokah muru inlungan na Saykoya mha: patsi lalu su beh knalay su baliq plquy, me’a su lhga. mnglung qu Saykoya, ana ga ini nya baqi’ mha nanu ptasan(sbiru) lalu. hiya ga mkayal ke Ceroki ki yaya nya aring laqi. ini usa pqwasan, ungat squliq pcibaq mha nanu miru ke Ceroki uzi. ana maki payat qutux qu ramuw nya Osyuw, tpucing lga baq msbiru lalu nya Ego beh Cyociya.kaysi baliq plquy, mnglung qu hiya mha yana qu maki qutux ryax ptasun mu biru na Saykoya ga, aki balay mblaq ga ?! mqas balay qsliq mskayal qu rangi nya llungan qani, ana ga ini lgluw inlungan kwara. ru giwal nyux tmukun t’ltu qsya qu hiya, laxi hmut mnglung son nha hiya. iyat nbah thoyay. inu baq mbiru qu squliq Inti’an ? ana ga, ini zngi balay qu Saykoya. aring llaqi’ cikuy knita na yaya ki squliq O’syo mbbaziy, knitan nya uzi qu wal n-gut n-gut qolan rhzyal qu qalang, sraran mlakux qu paris Inti’an motu na yungay na mlikuy Tayal ga, ini thoyay mciriq qmroq ppatus ki izu baliq squliq mwah tmwang gani la. pawngan ni Singxu’ maha wal ini’ agal sa pinkyalan quw tnu’ niya’ musa’ smatu’ sinbbaq na kay’ sa Romiyo squliq qasa lga, ktan niya’ qu ryax lga, sawbih tayhuk uziy qu ttliqan ni Curia la, lnglungun niya’ lga, ah! yaqih la maha ruw siy usa’ nanak squ buqul qasa aki’ musa’ magal sa Curia’ qasa la. Saykoya mnglung muci, kwara squliq mtmwang qani ga, maki nanak lthoyan nha, spiyang balay maki sinqbaqan nha skayal nha kahun「abaw」,spuwah nha qutux qutux mhebung rban thoyay smatu kwara pkyalan ki qinbaqan. hiya ga smoya mqbaq ru aki mqbaq kwara squliq ubuy ta mnglung uzi . mnglung qu hiya mha: 「muci qani lga, musa ta mthoyay mtnaq ptama ta squ squliq la!」 ini qu ptehuk kya qu llungun ki msllyu kmya naga, mhaw mlawa qu srngya’an mciriq squ tkura theqan. s’aba squ rhzyal, kri ubuy kri ki hetay inkri mciriq ki ubuy Ceroki ki hetay Amerika, ru ’yagagun nha Saykoya musa mciriq mtzyaw squ kmyaya ru msra’ hetay. maki squ pira ryax qani ga, ini pskyut mita mrhuw hetay skahul nya「qutux qutux lbit abaw」smatu’ pstwanan na hetay, kntan uzi squliq qalang mbing sa「qutux qutux lbit abaw」mlpuw ru mlpuw, mskayal qu saxa na bnrwan abaw, nanu i qinah balay msruxun mnglung qsahuy nya. skayal ni Singxu’ kwara’ qu aring sa piqbbaq na Romiyo ki Curia, ru kwara’ kin na wal balay msqun qu sazing mrkyas qasa, ruw nanu’ kwara’ qu sinpngan niya’ zyuwaw ka aki’ niya’ psblaqun sazin gluw na ngasal qasa, wal niya balay siy ’nblayqaniy pnqzyu’ kwara’ sa bih kwara’ gluw na sazing ngasal qasa… aki hmswa si helaw tmasoq mciriq, ru musa mqbaq kengkyu beh ngasan muci. te pucing suruw la, suruw qutux kawas lga, ubuy Ceroki ki hetay Amerika wal na slakux ubuy kri’ ki hetay inkris. nanu i si smasoq kya qu pincriqan nha. maras mssyaw kngngwan na mqbaq kengkyu Suruw mciriq, musa qalang krahu na Georgia qu Saykoya, btaq squ kawas p’agan ru psurux cingasan la. Hiya ga msqun squ Sali.Otesi, ru mslaqi qutux laqi’ kneril lalu nya ga Ayuka. syaw ryax na mlahang cingasal ga, Saykoya qani si lgluw lmnglungun ki qbaqan kengkyu nya qutux qutux lhngan ki lqlyan. t’aring ga, mtasaw inlungan nya mung ke na ppkyalan, ana qutux mtasan ke Ceroki, si nya ptasi qu abaw lbit na qhoniq, helaw balay mssu’ut hminas qutux seng ptasan na beh abaw lbit qhoniq la. 「muci qani ga iyat baqun hazi ?」mnglung qu inlungan nya, Khmay balay musa mpatas ,memaw ungat syan nya mtux beh kakay qu abaw lbit qhonq,ungat balay qu blaq scukaw, ana hiya nanak zngyan nya uzi. mnglung qu binah na tuqi musa thuyay. ana ga bnkis qalang ki squliq qalang wal si mnkux qu hiya mwah mzyup, aring kya lga hmtu kwara picqiri、kmal yaqih ke、lhtut mnglung. Kwara squliq si pqzyu mha hiya ga cyux mlequn ru mnbu ma. ini ga wayan phnyan na mhoni’ la. nyux maras gaga tngu’ na utux mnkung ru musa pcyaqih kwara qqalng. ryax nasa ga, squliq na mwah mtmwang Osyu ga n-gyut khmay. mrhu sexu na Amerika kmal mha nyux maki htgan wagi na Ceroki ga, usa izyu beh maki htagan wagi na krahu qalang Akense, sbiq nha ubuy plquy squliq maki rhzyal nha. mrhu sexu na Amerika kmal mha nyux maki htgan wagi na Ceroki ga, usa izyu beh maki htagan wagi na krahu qalang Akense, sbiq nha ubuy plquy squliq maki rhzyal nha. Skahun nha sazing kawas na ryax musa m’zyu tsobeh na krahu qalang Alapama. Kya qu ini swayan musa, si kaki qalang krahu Georgia na squliq ga, mnglung mha m’zyu kki’an na Saykoya lga, giwan balay nyux msqutux suna’nha. kuni hiya qu pshozin na squliq Osyu, nyux matas abaw llbit na qhoniq, musa tqruw squliq nya nanak. nanu kwara ini psgalu、psbu na yaqih ke, memaw nyux si hmut hmtuw kwara. nanu kwara ini psgalu、psbu na yaqih ke, memaw nyux si hmut hmtuw kwara. mngungu qu Sali mha hazi nyux mlequn likuy nya nanak, ru qutux insuna nya sina tqutux tqutux hblan sbulin na squ ppuniq krahu mnatas na Saykoya abaw lbit qhoniq sa. Kntan nya kwara inramu ki minyabux nya si smosoq snulin ppuniq, m’usuw ki mngisan balay qu inlungan Saykoya. nanak laqi na kneril Ayuka smbes. ryax ksuxan nya lga. mlux maras laqi’nya kneril mluw rme piyaran nya ngasal, gluw syaw llyung Arkansas. te skura krahu na qalang Arkansas, msqun mqyanux ki ubuy squliq Cherokee. Yasa mrima maki pinqbaqn nya qu Saykoya la Yugun nya qu llungung raral ru tqutux nya miru biru na hngyang, ru twangan nya smi patas na hngzyang qu Saykoya Kruma ga knsyuw sa biru ego,kruma ga kinknalay nanak Kwara biru hngzyang ptasan biru na Cherokee ga spat pgan ru mtzyu ryax na pinkhngyan tuqi ga,pcbaqan nya laqi nya Ayuka qu biru hngzyang na blaq balay hiya ga, baqun lmpuw biru hngazyan ru pinqbaq biru Cherokee uzi nanu yasa qu bbengan nha qu abaw lbit qhniq ga giwan cyux baq kmayal Wal nha thyaun kbalay biru nha la! pqasun nya balay cinnaras laqi’ nya kneril qu Ayuka ru thzyu musa qalang krahu sa Arkensas, mnglung muci aki swalan ubuy mqbaq squliq sa Cherokee qu kinknalay nya biru Ana ga ini nha snyagi qu binrwan nya biru hngzyang uzi ,ru hazi nyux mlequn tunux na Saykoya muci kmayal Rasun nha yaba ki laqi kneril beh gleng na mrhu qalang Cyoci. lore, mrhu Lore ga tung nya pira mrhu bnkis ki mlikuy kbalay pslyan kmyaya mita, nanu I san nha mita yuk tan nha si be nyux mtzyaw mhoni qo Saykoya ga musa nha si pqili. mhani pstngsa qu kengkyu nya, Saykoya ga minsazing na pqzyu pkita squ pslyan kmyaya pkita. tequtux ga,sbilun nya laqi kneril beh blihun tanux, lpgun mrhu qu mintasan Ceroki, suruw sbiru lbit qhoniq qu mintasan, ru musa tanux, laqi nya kneril mzyup la, mzyup qu Ayuka, ktan nya bniru squ yaba, hgwayun nya mlpuw kwara mintasan qani. si sqala kwara rqyas mrhu, mnkux qu qsliq nha,mngungu hazi ini si hmut miq spngan knita, ngungu qu inlungan muci kuna ksyagan na yaba ki laqi kneril mha. yasa ga, Saykoya qu kyalun nya mrhu mha gwazyaw cikay pira squliq mrkys maki pqwasan nya ru pcbaqay nya pira byacing lru, tesazing na pkita qbaqan nha. maki qutux ryax, tlaman nya ki seto nya, ru stbbinah ms’urux, ini nha ppongi hngzyang ru ini pkita ssaxa nha; ru pbbiq biru qu aki nha skayal. mpira na gwah ru musa lga, kwara nyux kya qu mrhu pslyan kmyaya ki squliq na qalang ga magan balay kkyalan saxa nha la. aring kya lga snhyun nha balay knalay Sakoya, iyat miya ke nha muci nyux si mhmut mlrqun, iyat mhoni ini ga gaga qalux utux, musa son muci ptringan na spcbaq ta squliq qqalang. hngzyang hngya’an na ptuqi Saykoya ga, giwan balay ppuniq pshlah mtlon kwara ubuy na Ceroki. ini zinga,squliq qqalang t’aring mqbaq matas; Saykoya lga stliqun nha mrhu na pslyan Ceroki; Hiya ga maga squ kinkrahu pcwagan na pinqoyt na sintrahyan. Sinsiy na kiristo Samu’o. osto tlema kbalay qutux kikay in-sat-cu, aki nya cuyaku phtuw《sesyo》ke nya Ceroki; Te gleng na Ceroki sinbun《Ceroki) sinbun》pktan hmtu; Squliq qqalang ga, ana sinbun squliq O’syu ga sbiru nha ken ha, nanu i magan giqas ki misuw qbaqan ru kkyalan pqzwan. Cingay balay squliq muci ana nanu iyat baqun mqbaq na zyaw ga nyux phtuw kwara la. Saykoya ga? hiya ga ini izyu ilungan nya tmlux, si squtux inlungan nya miru biru Ceroki ptasan hngya’an musa pcbaq inu ’son nya,ru t’aring mnglung matas ptasan na mlpuw、gaga pinqumah、gaga psrux sexu, slokah squ ptuliq ryax babaw na squliq qqalang. kkhnyan boq roziqki pciriqan na qqalang kahun sinbung na squliq Osyu, baqun nha muci squliq na Osyu ga iyat llpyung na ngasan la. lha ga puqin na squliq cingasan, sngusun msina squliq na Saykoya ki Ceroki mha usa izyuw ’law na krahu qqalng Awkola Homa. mha ni Saykoya qu maki gaga na msblaq, maras cinngasan ki kbhun cinngasan squ;iq Ceroki mgluw izyuw te llaw. Ana ga, cingay squliuq qalang ga si kaki krahu qqalang Arkensas, ru si kaki beh htgan wagi na krahu qqalang Tenasi. mhmut qsahuy inlungan nha, ini nha qbaqiy pira kawas wayal m’ubuy ta mgluw mciriq raral ru ini nha lungi qu pincwagan kinyabux nha, smwayal matas miru《gaga izyugan na squliq Inti’an》, ru pzitan nha mgluw payat ubuy squliq musa maki krahu qqalang Awkola Homa. matas miru gaga na squliq plquy na mrhu cinbwanan ga, Si-awto.rosxu son nha. hiya ga ana ini uci blaq na squliq Inti’an ga hqilan na Inti’an, ana ga, ini pgay spat ,qeruga mopuw la, ini tbah maqut temopuw squliq ga mhananu uzi,baha hmswa ana balay kinyaqih na squliq mrqwang ga, mhnas qu qbaqan na Inti’an hiya lma. ana nyux si mlhwaw mlawa qu sinbun Ceroki ga, squliq magan ubuy krahu na beh te lhlhun ga si nha qmehun smatu sa hminas mpuw tzyu kbhun kore na usa hbyaqan wagi. Ini nha swali maras qqaya 、llukus、nniqunini ga moxu; ana mha nanu yaqih kayal, ini ga yaqih e’se ki bblaq ga qqaya pktan nbu’. suruw qutux kawas,ubuy cyawkto、ubuy Sayminol、ubuy kriko、ubuy cikaso、ubuy Ceroki (Cherokee)tbuci musa mkhangi tuqi. maki tuqi qani, cikaso ga mhriq miman kbhun betaq tzyu pgan squliq, Ceroki ga mhriq patun kbhun. kya qu mthay na squliq hiya mha, tuqi qani giwan su nyux phoqil kmut, qasa hiya ga balay na『tuqi na htgan boq roziq』. iyat balay qinqiri betaq thasa na tuqi, ubuy htgan wagi na Ceroki ki ubuy ’byaqan wagi Ceroki mstnaq ru msqun mqyanux, ska nha ga cyux cikay aring bsiq raral mwah tmwang sqani na cinngasan Saykoya. yasa ru,ini phngaw msboq qu roziq. saxa na msazing ubuy qani ga taring mzyup squ msciriq, pira squliq Ceroki wayal mhoqin sahuy mciriq qani, ana tspiyang balay na pbiru sinbun ki laki na Saykoya. Saykoya pbahin squ hqilan laqi, muruw msblaq, ru muruw kbalay msqunan sexu, ini hngaw mkkayal aki mha msqutux inlungan nha qu mtnaq ke nha squliq ubuy Ceroki. suruw pira byacing lga, kbalay squ pkyalan saxa nha. Saykoya ga spwah na lalu「mrhu ubuy ’byaqan wagi Ceroki」matas mirugaga psurux sexu, msina lmagan giqas na squliq mwah tmwang, smwayal inqlisan nha kwara ska na minciriqan. Saykoya ga mlahang balay gaga lkotas nya Ceroki, kwara hlahuy hi rhizyal ga sinkwara nha qu squliq qqalang, spyang na balay blaq zyaw ga msblaq na squliq na ubuy qalang. malax sinbilan na rhzyal qnxan lga, yan na smatu ta nniqun qu mcising qzinut squliq. bbalay na squliq Ceroki smoya tgiwan hmiriq abas squ kkrahu na msblaq. ana yani,iyat son muci magan gaga knita Saykoya kwara qu squliq Ceroki . baqun ta, squliq na kahun Osyu hiya ga, si giway ppuyut msina, n-gyut n-gyut qmihun posa mcipoq mqqhut na qus qnahan squ squliq qalang. Babaw lga, n-gyut mthtu kwara msiyaqih ru psparis qsahuy ki tanux kinhzyal qnxan, iyat nbah kblayun ru psqoqan nya mbnkis na Saykoya la. ppucing na mnoyas maki qu ryax na bnkis lga, minongan na Saykoya mha, kya qutux ubuy Ceroki na squliq ga aring raral kahun krahu qqalang Cyiciya wal m’izyu tusa rhlhun qalang Mosiko, hiya ga wal mung qutux shiriq kinraral na ke bnkis uzi. hiya ga nyux smoya balay hkangi squliq qani, ru smoya babay musa mluw ke nha wal shriq uzi, aw ini musa thoyay skblayun biru ptasan na kwara squliq Iti’an. qasa hiya ga, musa son ppucing qnxan qbuci tninun nya. Ryax nasa, Saykoya bnkis balay la. hiya ki pira squliq mrkyas mgluw musa, ru ini pqbaq mha nanu ru mtkari la. mhani iyat pskyut nniqun, Saykoya ga tun nya qu mrkyas gluw musa hkangi tuqi, sbilan nha nniqun pusan bingi, hiya lga, si pnaga beh qutux qapoh na bling rgyax. ima baq qu, shriq qu hiya mrkyas lga, si ktay cyugan mhngawan mwah la, ana nha lawn kki’an na squliq Mosiko ga, tehok qapoh na blin lga ungat kya qu Saykoya la. pira mrkyas squliq si glgluw osa tuqi tkura rhlhun,nanu i lwan nha qu yutas krhu cyux mqara qara kakay nya mhkngi tgleng. baq lasa qu Saykoya n-gyut ungat nniqan nya lga, rima mhtuw sa kki’an nya bling qasa,blaq uzi ga rragan nha malu’ mmiq nniqan nya, yasa wayal rmaw maki qpzing thkan kbalay zyaw Saykoya ga tehuk Mosiko ppucing lga,llwan nya squliq qalang,ana ga ,ini nya luy qu minongan pqzwan na ke biru sraral,ini thyaziy kmal squliq na Mosiko mgluw hiya musa maki qalang Amerika. maki ska na ’wah qalang lga, maki sobeh spat pgan kawas nya shriq babaw rhzyal ru si nha shbgiy Mosiko la. Saykoya kbalay ptasan biru na Ceroki, spcbaq na squliq qalang baqun nha skahun「abaw qhoniq」t'aring pkkayal la. squliq na qalang miru squ hzy’an inbuyan na lkotas, mqbaq minqbaqan na squliq Osyu, mtnaq qu sintrahu na miru sinbilan lkotas, mtanaqan ta mkayal qu lhgan uzi la. hiya qu wal spqyanux tninun gaga na sraral ubuy Ceroki, yasa qu balay son mha kkilux inlungan nya ptuliq msblaq、mtrahaw、mgalu ki mnoyas qnxan. Squliq Ceroki na「abaw」kmayal ke la, hiya qu nyux smatu hngiyang na msblaq, iyat pparis pciriq; mtlahuy mtrahaw, iyat qu pqmun; prraw mqyanux iyat psyaqih; mssi inlungan, iyat mcqriqan. knayal na ssyukan biru: binrwan na ego ga, qutux abaw na qhoniq ga (bbiru ga )son ta mha qutux kami’ ini ga "leaf". nanu yasa qu 「baq kmayal ke na abaw qhoniq」ga cyux maki qutux qutux ru ki’an bnrwan biru na lban ma.
六歲的時候,我對叢林和蟒蛇充滿了想像。這是我人生的第一幅畫: 編譯的話 木馬屠城計(希臘神話故事) 故事標題:湯姆歷險記 愛麗絲夢遊仙境 西雅圖酋長的土地叮囑 這是一個原住民的故事,也是一個原住民族的故事。 維洛那城裡有兩個大家族,而這兩個家族原本就是世仇,只要相遇碰面就會吵架起衝突,因此也常常破壞整個城鎮的安寧。 很久以前,在愛琴海上有一座島,由宙斯的兩個兒子統治, 人物介紹 愛麗絲是個異想天開的女孩,在她的世界裡什麼事情都是正常不過的事。 比如說,追逐一隻穿著衣服的兔子也不足為奇,追逐中忽然掉進樹洞,開始展開愛麗絲的夢遊仙境… 文明像是一種病毒,一步步地啃噬著我們安身立命的土地, 聯合國估計,全世界有3億7,000萬名原住民,約佔世界人口6%,分布在72個國家,至少包含5,000多種民族。 其中一個自恃清高,濫用權貴,肆無忌憚的擾民,於是宙斯將他以死懲處;而另一個因而悲痛兄弟之死,憤而棄位,逃離他國。 湯姆:頑皮搗蛋的男孩,整天想翹課不喜歡去學校,又常常會跟姨媽鬥嘴。 神奇的大鼻子門把 土地被濫墾濫伐已破壞了原本的山林樣貌,山林已不再是動物、植物寧靜的棲所, 原住民族多數依賴口述、歌謠、編織、皮雕或壁畫傳遞知識與記錄歷史,而沒有文字及讀寫的傳統。 哈克:衣著破破爛爛,打著赤腳四處遊蕩的男孩。 該國國王即賞賜他一塊土地,並將女兒許配給他,之後他的子嗣相繼統治,這個國家稱為特洛得,並擁有一座大城,叫做特洛伊。 愛麗絲緩緩地掉進有著大鼻子門把的谷底,看見裝滿水的瓶子便喝了它,忽然身體瞬間變小了,吃了箱子裡的餅乾後,身體又變大了,比原來的她更大了,原來一扇會說話的大鼻子門把,會不斷變出各種神奇的東西。 因為科技發展需要拓荒擴展,掠奪了大地上人、動物及植物的活動範圍, 這位原住民生活在距今兩百多年前的美洲大陸。 姨媽:湯姆的母親過世後便收養了湯姆和弟弟。 直到其孫子勞維特國王統治時,為修築城牆以確保特洛伊的安全,宙斯命阿波羅及波賽得兩位天神幫助特洛伊。 愛麗絲難過的哭了起來,滴下來的眼淚都成了河流,於是她喝了飄在河流上的瓶子裡的水,瞬間又變小了,撲通一聲,就掉進了瓶子裡,順著河水漂流。 農村景象已成記憶,美麗風景已不復見。我們該如何與大地共生存呢? 他靠自己的力量改寫歷史,突破「原住民族沒有文字及讀寫傳統」的說法,讓自己的民族和歐洲移民平起平坐。 姵琪:湯姆的女同學。 完成之後,國王非但不付當初談妥的工作酬勞,還將他們驅逐,兩位天神因此憤恨並揚言一定要回來摧毀特洛伊城。 漂流中,她又遇見了那隻兔子。愛麗絲立刻離開瓶子追逐著那隻兔子,卻被一對愛表演的小玩具娃娃阻攔了下來,他們就像是一對雙胞胎,動作、說話都一樣,儘管愛麗絲對他們說在找一隻兔子,他們就是聽而不聞。 現在,美國加州最高的紅杉木及1890年設立的國家森林公園以他為名, 舞會結束後,羅密歐戴著面具走向茱麗葉,伸手握起她的手說:「對不起,是愛神邱比特將你我的手牽在一起,可否吻它一下。」 柴契爾大法官:一位威嚴的法官,也是姵琪的父親。 眾神之一—娥俐絲,她是邪惡女神,因為眾神不喜歡她,她因此決定要製造紛爭,引起混亂,便在一次的聚會上,她獻上一顆金蘋果,上面刻著「給最美麗的人」。 於是愛麗絲無奈的說:「我可以留下來看你們表演,但你們要告訴我兔子往哪邊走了。」小玩具娃娃就開始陶醉的表演起來。就在他們正興高彩烈的表演時,愛麗絲就趁機偷偷的溜走了。 國會圖書館放過他的半身雕像, 印地安喬:鎮上民眾所畏懼的殺人魔。 有三位自命美麗的女神爭著想要這顆金蘋果,正巧,裁奪權卻落在特洛伊的子孫帕里斯手上, 美國郵政總局在1980年出了一張價值19分的郵票,上面是他的肖像。 羅勃遜醫生:在鎮上開一間診所,也是唯一的醫生。 最後他就將金蘋果給了阿弗羅提女神,因為女神答應會將世界上最美的女人嫁給他為妻,卻讓另外兩位希拉與雅典娜女神憤怒,並誓言要報復特洛伊。 甚至西非賴比瑞亞曼德族的瓦伊語書寫符號也受他影響,更何況是鄰近的克里族語呢? 帕里斯受國王蒲里亞摩斯的委託,率一支艦隊前往敵國希臘斯巴達,要將贈給美妮勞斯國王的姊姊帶回, 他到底是誰? 不料國王不在,是由一位美若天仙的海倫接待,她是當時世上最美的女人。 1765~1770年 在田納西州出生 1790年  隨母親搬到喬治亞州,學習製造銀器的技術 1800年 母親過世 1809年 開始研究 1812-1814年 從軍打戰 1815年 成家生子 1819年 西遷到阿拉巴馬州 1821年 研究完成 1822年 攜女前往阿肯色州 1824年 獲頒成就勳章 1828年 第一份民族報紙出刊 1829年 西遷至奧克拉荷馬州 1830年 美國總統簽署《印地安人遷移法案》 1838-1839年 眼淚之路及族人內鬥 1840年 協助成立聯合政府 1842年 前往墨西哥尋找失散的族人及傳說中的語言 1843年 逝於墨西哥,享年近80歲 帕里斯一見到她感到非常驚訝,認為她簡直比阿弗羅提女神還美,心想這就是女神為要報答他而贈給他的女人,剎那忘了國王委託一事。 他是塞闊雅,印地安東切羅基族人,讓我們繼續看下去...... 海倫也為站在他面前的這位英俊男子所迷惑,忘了自己已是有夫之婦的事實,最後阿帕斯便說服海倫要一起離開。 會說話的葉子 美妮勞斯國王聽聞兩人已逃離,相當憤怒,於是要求全希臘所有的王子加入對抗特洛伊人的戰爭。 各族共存的美洲大陸 羅密歐還一直沉浸在兩人邂逅的甜言蜜語中,一整夜沒睡走到修道院找勞倫思神父:「神父,我愛上了茱麗葉,我們是一見鍾情,我想跟她結婚,想請神父替我們主持婚禮。」羅蜜歐的告白,頓時讓神父摸不著頭緒且有些驚訝。 很快地,便引起特洛伊與希臘兩方戰爭的開始… 西元1770年代,現今美國東岸的印地安民族對一百多年前就從歐洲航海到美洲的白人移民一點都不陌生, 尤其在東南部五大族—奇克索、切羅基、喬克托、克里克及塞米諾爾—眼裡,這些移民原來像是家裡的客人。 印地安民族一向有相互尊重及與鄰友好的傳統, 不論對方是另一支印地安民族或英國人、法國人、西班牙人,友善及分享的原則都一樣。 土地是神的禮物,人只是管理者, 某天,羅密歐的兩個朋友在街上閒晃,巧遇仇家的人—提伯特,他是茱麗葉的表哥,性情暴躁。 為了使各民族和平共存,在必要的情況下,分享土地也成為不得不的選項。 因此,五大族和歐洲移民共同在美洲大陸生活。 他們遷到印地安領域,觀察歐洲移民的社會、經濟、政治、信仰,接觸宣教士辦的學校教育。 族人一邊說族語,維持傳統漁獵生活,一邊學習英語,和歐洲移民交易或通婚。 合則安,不合則戰,彼此的關係總是隨情勢而變化多端。 這是塞闊雅出生的年代。 他的族群切羅基族以密西西比河為界,分為東切羅基族及西切羅基族,由於分隔久遠,即使語言相同,也已發展出各自的領導系統及生活型態。 英國人估計,東切羅基族的人口大約1萬6,000人。 出生及靈感的來源 塞闊雅出生的東切羅基族部落就在現今美國田納西州裡, 他的英文姓名是喬治·蓋斯,切羅基族名是塞闊雅。 父親是切羅基族及歐洲移民的混血,名叫丹尼爾·蓋斯,母親則是純切羅基族人,名叫烏特赫。 塞闊雅的父親很早就離家出走,完全是母親烏特赫撫養他們。 羅密歐離開維洛那城後才沒幾天,茱麗葉就被父親挑選結婚對象,是一位英俊挺拔的富貴紳士—巴里思伯爵。 她用工具及武器和族人交換動物毛皮,再將動物毛皮轉賣給歐洲移民, 由於都是搶手貨,生意還算不錯。 小時候,塞闊雅在族人眼中有點無趣,怪怪的,老是想些有的沒的。 因為一場打獵意外,導致他一隻腳受傷,膝蓋腫脹不消,從此跛腳,走路一拐一拐的,也就無法和其他小朋友一起玩。 於是,當母親在家的時候,他就陪著做生意;當母親外出時,他則幫忙顧家。 他生性害羞,話說得不多,好奇心及冒險的念頭卻是一點也不少。 隔天清晨,所有家族的人都被一具冰冷的屍體給嚇壞了,大家都以為茱麗葉真的死了。最後就把她安葬在家族墓穴裡了。 塞闊雅約二十歲的時候,母親帶著他們往南搬到喬治亞州生活,他在那裡開始學習製作銀器的技術。 不久後,母親過世,塞闊雅靠著他的藝術天分,製作精美的銀盤,珠寶及花瓶,十分受到歐洲移民顧客的喜愛。 客人鼓勵塞闊雅像其他藝術家一樣在自己的銀器作品上簽名,。 塞闊雅很想,可是他不知道怎麼簽? 他從小就和母親說切羅基語,從來沒有上過學,也沒有人教他怎麼寫切羅基語。 雖然他有四分之一歐洲血統,最後也學會在自己的銀器上簽下英文姓名喬治·蓋斯,但是他常想,如果有一天他簽的是塞闊雅,那會有多好?! 他興沖沖地和朋友分享這個念頭,朋友卻澆了他一大盆冷水,叫他不要胡思亂想,打消念頭。 那是不可能的。印地安人哪會寫字呢? 可是,塞闊雅忘不了。 他從小就看著母親和歐洲移民交易,也看著族人的土地漸漸被移民佔去,以前打敗其他印地安民族的部落勇士多驍勇善戰,現在根本敵不過移民者的槍炮火藥。 神父聽說送訊息的人,沒有在預定的時間內將信送到羅密歐手上,又預測茱麗葉甦醒的時間快到了,心想不妙,於是想親自前往墓地要將她救出來。 塞闊雅心想,這些移民肯定有他們過人之處,尤其是那項會使「樹葉」說話的技巧,一張張黃紙就可以傳達訊息及知識。 他想要學起來,也想要族人學起來。 他心想:「這樣一來,我們也可以和這些白人平起平坐了!」 塞闊雅還沒來得及仔細研究,北方就響起戰爭的號角。 為了土地,克里族和英國聯軍對抗切羅基族和美國聯軍,塞闊雅被徵召擔任偵查兵。 在這段日子裡,他不斷看見長官用「一片片樹葉」傳送秘密軍令,也看著同袍捧著「一片片樹葉」讀著念著,就像和它們對話,於是更加確定自己內心的想法。 神父將羅密歐茱麗葉相識的經過,以及已經是一對夫妻的事實,還有替他們安排的一切計畫,在兩家族面前一五一十地坦承… 他巴不得戰爭立刻結束,回家繼續研究實驗。 終於,一年多後,切羅基族和美國聯軍打敗了克里族和英國聯軍,這場戰爭就此結束。 引起懷疑恐慌的研究 戰後,回到喬治亞州的塞闊雅已到了應該成家的年紀, 他和莎莉·沃特斯結婚,養育剛出生的女兒阿優卡。 除了照顧家庭以外,塞闊雅幾乎日日夜夜都和自己的想法及研究為伍。 一開始,他仔細聽族人說話,每聽到一個切羅基語單字,就在樹皮上畫一個符號,很快就累積了上千塊充滿符號的樹皮。 「這樣行不通吧?」他心裡想, 還有那麼多字要畫,腳邊的樹皮卻已經堆到沒有地方可放,不僅不實用,連他自己都記不住。 他得想另一個辦法才行。 然而,部落耆老及族人都被他的投入嚇到,開始出現許多嘲弄、批評及揣測。 大家謠傳他精神異常已經生病,否則就是中了敵族的巫術,在召喚黑色魔法要害整個部落。 當時,歐洲移民人數也越來越多, 剛打勝戰的美國政府要求東切羅基族往西遷到阿肯色州,把東部讓給白人移民居住。 塞闊雅一開始不願意,但以和為貴及土地也可分享的價值觀,讓他和部分族人最後同意了這個要求。 他們利用兩年的時間搬到隔壁的阿拉巴馬州。 不肯搬遷,堅持留在喬治亞州的族人則認為塞闊雅搬家就代表他和歐洲移民一個鼻孔出氣, 搞不好他才是這些白人的走狗,在樹皮上東畫西畫的,就是要欺負自己人。 各種不諒解、攻擊的言論於是紛紛出籠,漫天飛舞。 這些八卦及閒言閒語終於讓妻子莎莉受不了。 她害怕自己的丈夫瘋了,一氣之下便把塞闊雅畫滿符號的樹皮一把把地往大火裡。 看著多年的心血付之一炬,塞闊雅非常失望沮喪,只有小女兒阿優卡陪在身邊。 他默默不語,隔天便騎馬,帶著女兒離家出走,一路沿著阿肯色河北上,準備前往阿肯色州,和西切羅基族一起生活。 原來,塞闊雅腦中已經有了研究成果! 一改之前的做法,塞闊雅以音節為單位拆解每個切羅基語單字,然後替每個音節製造一個符號, 有些符號是從英文借來的,有些則是他自己研發。 最後總共整理出86個切羅基語音節符號。 旅途中,他教阿優卡記這些音節符號。 很快地,阿優卡不僅記下了符號,也能拼出或念出父親給她的切羅基語單字。 他們父女手上的樹皮都已經說出話來了! 這個方法成功了! 塞闊雅滿心歡喜帶著阿優卡一路奔向阿肯色州,希望西切羅基族能接受他的發明。 沒想到,那裡的族人一聽,還是不敢相信他,以為他胡言亂語。 族人把父女倆帶到鎮長喬治·羅瑞面前,鎮長於是指派一些耆老及勇士組成真相調查委員會, 若判定塞闊雅在搞巫術,馬上執行唯一死刑。 為了證明自己的研究,塞闊雅為真相調查委員會做了兩次示範。 第一次,他讓女兒阿優卡留在門外,請委員念幾個切羅基語字,他在樹皮上寫下這些字後,便走出去,換女兒進來。 阿優卡一進來,看著爸爸寫的字,輕輕鬆鬆地就唸出這些單字, 委員們個個面面相覷,覺得很神奇,卻還是不敢下判斷,擔心這是父女之間的把戲。 於是,塞闊雅請委員選定一些年輕人當他的學生,讓他訓練,幾個月後他們再做第二次示範。 這一次,塞闊雅和他的學生們分別站在不同的地方,聽不到彼此說話,也看不到彼此,完全只能靠書信往返,溝通訊息。 往返數回之後,在場的真相調查委員會及族人確認他們溝通的訊息, 從此信任色闊雅的發明是真的,既不是怪力亂神,也不是巫術或黑色魔法,而是族人都可以學習的技能。 塞闊雅的音節符號系統就像火一樣延燒整個切羅基族。 很快的,族人開始學習讀寫;塞闊雅被選為西切羅基族民族議會議員; 議會也頒給他一個成就獎章;。 基督教宣教士撒母耳·沃斯特訂做一台印刷機,準備翻譯出版切羅基語的《聖經》; 第一份切羅基民族報《切羅基鳳凰報》發刊; 族人甚至翻譯歐洲移民的報紙,讓部落取得最新訊息及知識。 許多大家以前認為不可能的事情都在發生。 塞闊雅呢? 他不改寡言的性格,全心投入切羅基語書寫符號旅行教學,也開始轉向思考數學數字、農業技術、政府功能,為族群的未來努力。 眼淚之路及民族內鬥 從歐洲移民的報紙中,他們發現這些移民已經不再是家裡的客人。 他們反客為主,要求塞闊雅及西切羅基族人再遷到西邊的奧克拉荷馬州。 塞闊雅堅守以和為貴的原則,和家人及上百戶切羅基族人一起西遷。 不過,仍有不少族人留在阿肯色州,甚至留在更東邊的田納西州、北卡羅來納州及喬治亞州。 他們心中氣憤,不解為什麼幾年前一起打戰的盟友,竟然不顧他們的貢獻,簽署《印地安人遷移法案》,又逼他們和其他四族搬遷到奧克拉荷馬州。 簽署法案的白人總統西奧多·羅斯福說, 他雖然不認為好印地安人就是死印地安人,但是八九不離十啦,他也不會多問第十位人品如何,因為最粗野的鄉下人也比印地安人文明多了。 儘管切羅基民族報不斷呼籲,東南部五大族還是被軍方強制送上超過1,600公里的西遷之路。 不准多帶家當、衣服、食物或毯子;不管氣候環境多麼嚴峻,更不管衛生及醫療是否完備, 每隔一年,喬克托族、塞米諾爾族、克里克族、奇克索族、切羅基族就分別上路。 在這條路上,奇克索失去5,000到6,000位族人,切羅基族失去4,000條人命。 對倖存的族人來說,這條西遷之路簡直就是種族屠殺,那是一條真實的『眼淚之路』。 好不容抵達路的另一端,東切羅基族和西切羅基族團圓,其中包括最早遷過去的塞闊雅一家人。 然而,眼淚卻沒有停止。 東西兩群反而開始陷入政治惡鬥,爭奪權力及資源。 幾名切羅基族人在這場內鬥中喪生,包括民族報第一位主編以及塞闊雅的兒子。 塞闊雅抱著喪子之痛,呼籲和平,呼籲成立聯合政府,不斷協商,希望講同一種語言的切羅基族人可以團結。 幾個月後,兩方達成協議。塞闊雅以「西切羅基族領袖」的名義簽署聯合政府法案,要求接受新移民,原諒內鬥期間的傷害。 塞闊雅堅持切羅基的傳統價值觀,大自然及土地為所有族群共享,族群和諧才是最大的善。 放棄領域就像施捨食物給窮人,真正的切羅基人會願意為了最大的善而吃虧。 當然,不是所有切羅基族人都接受塞闊雅的價值觀。 畢竟,歐洲移民總是得寸進尺,一步步把族人逼向更小的角落。 未來,在內在外的抗爭對立漸漸浮現。這些也都已經不是年邁的塞闊雅可以控制的了。 最後的冒險 在他晚年的時候,塞闊雅聽說有一群切羅基族人很早就從喬治亞州南遷到墨西哥,也聽說有一個失傳已久的古老語言。 他希望找到這些族人,也希望發現失傳的語言,也許可以研發出適用所有印地安民族的書寫符號。 那將是他生命中最後一段旅程。 當時,塞闊雅年紀已經很大。他和一些年輕人一起出發,途中不小心迷了路。 為了不斷糧,塞闊雅讓年輕夥伴去找路,留給他約十二天的存糧,讓他在一個乾燥的洞穴中等待。 不料,年輕夥伴們一走,來回就是三個禮拜,雖然找到定居在墨西哥的族人,回到洞穴之後卻已經找不到塞闊雅。 幾位年輕人沿著往南的路線搜尋,終於看到老人家用年邁的步伐慢慢的往前走。 原來塞闊雅在斷糧前就離開洞穴,所幸路上都有遇到居民接濟,才能走到現在。 塞闊雅最後抵達墨西哥,找到了族人,但是沒有找到傳說中的古老語言,也沒能說動住在墨西哥的族人隨他回到美國居住。 就在回程的途中,年近八十的老人家就此辭世,他被葬在墨西哥。 塞闊雅創造切羅基族書寫符號,讓族人也可以使「樹葉」開始說話。 族人記錄傳述自己的歷史,學習歐洲移民的知識,同以具有書寫傳統的民族自稱,和移民平起平坐溝通談判。 他活出了印地安切羅基民族的基本價值觀,那就是熱愛和平、分享、關懷及冒險。 切羅基族的「樹葉」說話了,而它傳遞訊息的是和平,不是侵略;是分享,不是佔有;是共存,不是對立;是尊重,而不是歧視。 譯註:在英文裡,樹葉及(書籍的)一頁或一張都叫做leaf,因此「會說話的葉子」指的就是一頁頁有文字的紙張。
pkita maku bnkis ru pqutan maku mha"kongun mamu?" si ktay pqutan saku nha kwara mha "nanu kongun qbubu hya lpi?" nanu si maku 'an spatas qu qsahuy nya . kya qutux ryax ga, cyux aki’ ps’rux sa krahu’ balay na ppzyugi’ naha’ quw gluw na saxa na gluw, siy say maha iyat naha’ paris ga, pqasun naha’ balay mwah pzyugi’ kya, aw’ ga Romiyo’ squ rangi’ niya’ sa ryax qasa ga, minlu’ musa’ mzyup ’mimaw kya squw halan pzyugi’ qasa. moka’ isa’ nel ni sikaṟal hani ga, uku’ sa’ing kabhul ingkaṟalan ni la. initana ka kakelan na lahuw Amerika’,lu mak musa mini ci raxal babang na alang Inti’an ki ka asuṟan naha’, “nanu’ iyal qu cyupitu’ qasa pi! talagay kin baq su’ balay smblaq qsliq ga!” maha qu Curia. ’tngyan nya mka’ ku sali pyongpyong moka Tomok naha sun Siyatuw na alang Sukamish hani ga, kumaṟal ci as saling ci linlunga ka ke hani , mita utux myasa ci cikuy sali ku Alis haca. mkhani’ ru kmayan nanak maha, “ini ba’iy ima nyu maki cahay!?” ke’ ni hani ga,yona inu’ makinbale’ lu mala’alu’ mayanux ci ka babuw na raxal hani. tagi’ utux: mamaha’ gako’ ka Tangmu ga, pakalu’ ci ka Hako. nyu siy ktrang mhtuw blihun ku pyongpyong haca, siy usa mstna pyongpyong haca ku Alis ru aki nya kyalun cikah ke’, ini naga gmyah n’wa lga, mt’oh ci pyongpyong haca, sgyun nya Alis kiyuk blihun slai ru uwah rmaw heya ming kabang nya, baha mcwa nyu mt’oh mosa mtiyaw, ini nya bi’iy ke’ Alis haca, nanu waya siy tmlux mung ke’ na pyongpyong ru miyuk iyik sali. ga,moka ke’ hani ga,pinatas na minnung ci ke’ ni Tomok,aṟat kaca ka innangen matas, sasan maṟbuna’, bale’ tarahya’ inbelan ka Tangmu, icaki mascicik, ma’ilang ci ini’ pakmatatuli’ inbelan. lunlung maha, sun ta’ no kumaṟal ka yata’ ta’, kaca ka aṟat ta’ mamaha’ gako aṟ! ma. miyuk sali lga, mita utux kuluw cyu siy spuniy cmi pang, galun nya utux pang ru ni’un nya, micu ci m’hopa he’ nya loyi, waya nya stngyan ci mka’ sali na pyongpyong haca la. suruw nya ga lungun nya maha siga mani’ cikah nni’un ga mosa m’cikuy he’ nya loyi, nanu yaca sruyux nya phtuw tanux ku ’ba nya ru, skura nya mayah hmbyat ninzi’, yaca ga mnuhiy na pyongpyong haca, lokah ci hmtuy pyongpyong haca, siy texiy ana pyongpyong uyi lga waya siy lhoyiy mluw miyuk iyik sali la. kani babuw ni la,payuk ka pinatas na ci’uli’ la,ini pintana’ ka kintox ututux ci’uli,hala nak wal ini pla’ulu’ ruma’ ka pinatas na caxa’ la. kani ka minanangi’ muxal na apnux, yona ini’ pakmatehuk taxan, lu musa’ kumaṟal yatan ni maha; “yata’ yata’, nel muxal caṟung ka apnux mu, si’usa’ cu kumaṟal tikiy gako’ hang” pahngagi cu sa. cumik kumaṟal ka yata’ ni maha; “kuba su’ muxal na apnux! hali ta’ palalu’ ising kira’ haṟi’ la ga, sun ni.” Alis ga kyalun nya pyongpyong haca maha, “ini ba’i kiy, siy ga mani’ caku cikah nni’un ga, thoyay caku mwah m’iyu loyi.” wa mani’ lga, waya hmenas ci m’cikuy la, mosa nanak yani olit ckiuy ku bling blihun ga mosa thoyay kahun kya mhtuw tanux ru tehok beh pphpah. ga,ana yona’inu’,sasuntano’ pasliuhing mayanux babuw raxal hani,lu, matahrahri mayanux ci ka kinnanuxan na raxal hani. masu’ kumaṟal, lunlung ka Tangmu luṟi, laṟ_un tani ci apnux laga, mamaha’ ta’ nak gako’ na. aṟat kani lawa ma. kumaṟal yatan ni luṟi maha, “yata’, ini’ kuxal ka apnux mu la” ma. lu wal yona ini’ bati’ taxan musa’ umox ci ṟating. mata’ixul mani’ ci nani’un sasan lu wal tanux la. mita toke’ hkuyun ku pyongpyong haca ru, memaw mt’oh kmayan maha, “hnasun mu ryax tmuting cnpung la, sho’an mu ryax ptiyaw la!” nanu yaca ku helaw ci ini ba’i waya inu la. tehuk cacka’ na tu’uy, taxan ni nel galeng ni ka Hako. icaki tunayuw tanux ka sun Hako hani, tan_aguw caṟung ka yaba’ ni lu ini’ gilasuw hiyan, as ni laxani . baha mcwa micu hani ga waya hmenas ci m’cikuy ku Alis haca, ana utux ci kpiray lga hnasun nya heya hopa, iyat thoyay mosa smhnga hmeyaw, yani ci cikuy pati’ siy pcyurus pcyurus iyik pphpah, ini ci uluw tu’i mosa mhtuw tanux. kumaṟal ci ule’ kora’ ka yaya’ yaba’ na alang saca ga, iya’ sasubesi ka Hako ma. ho’ ga, ini’ naha paci linlungan ka ke’ na nabkis, muṟaṟing musa’ magluw salahaw Hako’ kora’ naha. yaka ba’ caṟung maknanahi' ka Hako. panek ci ucyux, malahang ci buy na kahuni’ nani’un, kunṟak ci osagi’ nanahi’…, saṟingun naha caṟung. Singxu’ qani ga msblaq balay sa sazing ngasal qaniy, ru smawya’ balay maha aki’ niya’ psblayqun qu sazing ngasal qaniy uziy, ga ungat balay qqbaqan niya krayryax. t’aring mtcireq ru kbaley qutux tropa qhuneq rma “amol ka ruliun su’ ka ngaw minhu’il hani” maka Tangmu. “awah moṟow mu kira’ malahngan ga, kaṟalun misu’ kira’ la” mi Hako. Toroyi qa lokah hmtuy pkyopan, wan na lqxun Sila qa, ana hga ui, cikey wan psqilun. masu’ makaṟal ka sa’ing naha laga, wal mababi’ na bukuy magiy la. Sila qa bsyaq baley ini ‘laqux mtcireq, kwora kinlokah na wan git muyup. E kahun inu baq smyus qutux squleq qa, kman muci tpru cyah, laxi si mmhmuz tmireq Toroyi; Iyaz ta si nnosi, siki psi ta blaq lnglung kahun squ yeyiq, yasa qa thyayun ta tmakuy. Autosyosu yaba pparas kman; ”Syey ta blaq qutux lnglung-kblayaw ta qutux tropa qhuneq rma! te qutux, anun ta ktropa ktu nya, thuyey pkyup kwora kkumi ta, pklama ta mtcireq. nanu’ balay siy srqyas kmayal qu qbsuyan ni Curia qasa, siy pinturing qba’ niya kmayal maha “msblaq simu ki Romiyo’ lawzi lga, psiy misu’ pglganiy mihiy uziy.” sawn kasa lga yasa siy pks’ang kya kska’ tuqiy la. Te sain, tun ta qutux kkumi, mlu qqasu aring bbinah, pkyopun ta Tonito rhyan ska bhci llyung, pkita hiloq patas, muwah mkyik suru tmuwang mtcireq. T’aring ‘uha na, lomun na kwora ngngasan kinbaley ru ttapang sqiwey. T’aring mkara hiloq lga, ktan Toroyi, nele na ci han kmyuz paris, wan mgyey qutux nanaq rhyan la. Toroyi qa, malah llungan qa mtcireq, ya wawalu m’’pux mhtuw tanux. Te ciwan, peson ta qutux squleq, p’aras kinbrus ke, kyalun nya Toroyi kahun ku Sila, mingyey ku qinqihan qnhun qalang Sila. Smoya ku minblaq qnhun, t’aring ku hmobin kkukoh ru anananu, aki ku sbeq Utux Kayan. Yasa skan lga, musa sgalu Toroyi, rasun na ngasan. Tnaq tmucin wagi, kloqah ta kbaley blaq lnglung, sinqasey ta Toroyi qa. Nuwey smuwan pskluw rma knaley ta, pkyopey na ska qalan. Misuw ta ya tlequn kkutun ta, tkuya ta Toroyi.” Masoq kman Autosyosu, misuw na lgan knan nya, peson ni kwora mmlikuy t’aring kbaley ram . Pyux pyux kkumi wan tmutu qhuneq rrgyah, byaqun na qalan kwora tnutu na, ini na shuqi qutux qutux ryah, uka phngagan na, misuw na masuq kwora kinbaley. Ktan na rma qa, msruh papaq, ya smyah royeq, sbehuy bukin turu, glaban ktu, sbaley ktan kakey ru kamiz, ya mqenux rinkesan. Wan inkohun kwora na. aw’ ga inlungan ni Curia hya’ ga yasa knayril ni Romiyo hiya’ la, baha smwayal sa sinpngan nyaba’ niya’ lpi! nanu’ yasa qu shkangi’ niya’ sa mnnanak na kkyalan smru’ sa kay’ nyaba’ niya’, ga baliy sawn nyaba’ niya’, siy niya’ say na inlungan niya musa’ mtzyuwaw. nanu’ spgluw ni singxu’ sa sinpngan niya’ ru stu’ niya’ saxa’ hi’ musa’ smbbaq sa Romiyo’ qasa… tayhuk buqul lga, balay lwah, siy niya kta sazing qbuci’ na Romiyo ki Palis nyux siy paybkuw, nanu’ yasa lruw ks’angun kya nqu thawki’ krahu’ quw sazing ngasal qasa, wayal spanga’ na ’laqi’ mamu kwara’ qu kinyaqih na zyuwaw mamu la, aring sqaniy lga, lxaniy lquw yaqih na gaga’ ka pinsqihan mamu la!
我把畫拿給大人看,問他們會不會感到害怕。結果每個人都反問我,帽子有什麼好怕的呢?於是我只好把它的內部畫出來: 有一天,其中一個家族舉辦了一場盛大的舞會,只要不是仇家的人,都熱烈歡迎,但是羅密歐和他的朋友卻僥倖闖入參加這場舞會, 這篇故事是取自西雅圖酋長(Chief Seattle)於1854年前的演說, 由於美國政府欲向西北領土拓展,向居住在當地的印第安部落購買土地的事實, 「好個愛神邱比特,你也太過諂媚了吧!」茱麗葉說。 撐破兔子的房子 而後來蘇瓜米什族(Suqamish)的部落酋長西雅圖(Seattle)留給了世人發人省思的偉大演說, 愛麗絲看見一個非常漂亮的小房子。邊走邊說著:「不知道誰會住在這裡呢!?」 訴說著印第安部落人、土地與萬物密不可分的關係。 第一段:湯姆上學途中遇見哈克 兔子剛好走出大門,愛麗絲便湊了上去要跟兔子說話,但還來不及張開口,兔子就急著叫愛麗絲進門幫他拿公事包,因為急著要去上班,根本不給愛麗絲說話的餘地,於是她還是乖乖地聽兔子的話,進了屋裡。 然而,這是一個口述記錄,並非一篇正式宣言或文章, 這一天早晨,湯姆還躺在床上,滾來滾去,懶洋洋地根本不想起床,想著該用什麼理由可以不用去上學。 進了屋裡,看見一個盒子裝滿了餅乾,便順手拿起一片餅乾來吃,她又瞬間變大了,把兔子的房子都撐破了。後來她想起來要吃點東西就可以把自己縮小,於是她將手伸出去,朝著菜園拔起兔子種的紅蘿蔔,兔子奮力阻止,結果連同兔子都被拉進屋子裡去了。 因此後來編譯的版本有很多種,由於編譯與描述的角度不同,或多或少與史實有些差距或有謬誤之處。 於是假裝牙痛,一副痛得受不了地跑去跟姨媽說:「姨媽姨媽,我牙痛得受不了了,幫我去跟學校請假。」姨媽很乾脆地回答說:「原來是牙痛阿,待會來去給醫生拔掉就好了。」 愛麗絲跟兔子說:「對不起,我一定要吃點東西,才能變回來。」吃下去後,結果縮得太小了,只能從老鼠洞口一樣小的門縫鑽出來到花叢。 但無論如何,藉此來引起世人重新看待這片滋養萬物,並給予豐富生命的土地… 說畢,湯姆心想牙齒要被拔掉,而且還是得去上學,太划不來了。馬上打消念頭的跟姨媽說:「牙齒不痛了。」便無精打采地去盥洗,匆促地吃完早餐後,就出門了。 兔子看著懷錶又急著說:「我快遲到了,上班來不急啦!」一溜煙地就跑不知去向了。 半路上正巧遇到迎面而來的哈克。他是一個每天遊手好閒的孩子,有個愛酗酒的老爸,老爸也都不管他, 這時因為愛麗絲變得太小了,連隻蝴蝶都還要比她大,根本追不上去,像是隻小蟲在花叢中鑽來鑽去,找不著出路。 鎮上的每個父母都告誡自己的孩子不要靠近他,但孩子都左耳聽右耳出,反而很喜歡跟他一起玩,因為哈克非常懂得野外求生技能,會釣魚、採野果、捕捉野兔…,非常佩服他。 神父跟這兩大家族都非常好,也想消弭仇恨常常居中協調,但仍究無濟於事。 戰爭初期與建造一匹巨大木馬 「你手上拎著死貓幹嘛?」:湯姆說。「今晚你來找我,我再告訴你這個秘密。」哈克回答說。 特洛伊戰士雖然英勇死守城牆,將希臘軍隊擊退,但也遭受重大死傷。 兩人簡單交談完畢後,就各自往反方向走了。 希臘久久仍無法戰勝這場戰爭,戰力士氣頹廢。 就在此時,一位預言家告訴戰士們:「我們必須暫停對特洛伊的莽撞攻擊,不能硬拚作戰,必須另想計謀以智取勝才行。 於是奧德修斯將領提出一個妙計—建造一匹巨大木馬吧!第一,要做到這匹木馬的腹中能裝載所有戰士的容量。 果然他直言不諱,劈頭就指著他們說:「如果你們再跟羅密歐友好,我就連你們一起打。」於是雙方就在大街上大吵了起來。 第二,另分派一批人乘船撤回到特尼多島去,伺機回航作戰,臨走前要先燒毀戰備及所有帳棚,升起的濃煙讓特洛伊戰士們以為是戰敗撤離,讓他們不懷戒心而蜂擁出城。 第三,要派一位冒充逃難的人,要他告訴特洛伊人他是希臘人為求歸途平安,預備殺掉獻祭眾神的祭品, 他將博得特洛伊人的同情而帶回城裡去,同時必須設法引誘特洛伊人將木馬拖進城裡,此時,就是我們大肆殺戮,毀滅特洛伊的時機了。」 說畢,奧德修斯的計謀很快就獲得全體戰士們的贊同,他便命令戰士們開始建造木馬。 龐大的隊伍開始上山砍伐樹木下山進行拼裝,日夜趕工,到處一片忙碌景象,很快的在短短幾天內已經完成了建造, 從馬的豎立的耳朵,炯炯有神的兩眼,以及有如能夠飄逸的馬鬃,還有馬腹部的寬敞空間與逼真的馬腳馬蹄等,整匹馬簡直巧奪天工,眾戰士們驚嘆不已。 茱麗葉心裡知道她已是羅密歐的妻子了,不可能答應父親的安排,於是用盡各種理由推辭,但父親根本不理會,盡照著自己的決定去做。 神父就照著原定計畫派人去通知羅密歐 到了墓地,果真不妙,神父眼前看到的是羅密歐巴里思兩具冰冷的屍體, 於是國王責備兩個家族,你們的兒女已替你們承擔了這一切,放下不理性的仇恨吧!
laxi si patas yan qani ungat nanu zyaw na pinnatas son saku nha, inblaq mqbaq ego ru gaga lpgan ru gaga rhyal nyux ta ki'an qani son saku nha, nanu ini saku p'patas na squliq ru musa saku mqbaq qmuzit hikoki, yasa qu m'pquzit hikoki saku la. tmrang cyuw pinblaq pzyugi’ ga, kya qutux quw baytunux balay na mkrakis wal siy ptqiwal sa kktan niya’, ruw maymaw bsyaq hazi’ siy qnguciq kya. ga taquw mkrakis qasa ka Curia ga ’laqi’ na paris naha’... “agal kay’ na Cyupitu’ ma’! laya ini’ msbzinah inlungan niya’ la, musa’ yaqih qsliq maku’ uziy l’ay!” maha qu Romiyo’. asuṟan Hwasntun,lahuw mamu ga,yona kankaman pastumuk ci ka wasti’ na lalahuw hani,ga,yona binulin na bexul yaba’,marus lalahuw na kahuni’ ka lahuw min hiya. kani ga, sunṟe’ mamu npabiniy ci raxal camingan lu suṟalun min babe’en ci matahrariy na kakelan, m’eyu ru m’eyu nku iyik cka na pphpah pungan ka ke' hani ga, kinramasan lu macacungus caṟung na pintayugan,ga,moka nel min kalan hani ga,tababali’un min caṟung matox, maki cka na pphpah ga, texan Alis ku utux utux kpiray ga cyu myugiy ru pbheyaw, yani ci nhobing lhmi’ pang ni’un. ṟaṟihuw caṟung ka sinṟe’ mamu’ hani kay.ini cubay huṟa’i lunlung wa. lmnglung kya qu Singxu’ maha “maha iy skahul ta’ squ pinsblayqan na Romiyo’ ki Curia’ qani lga, musa’ hazi’ anan yaniy balay musa’ thuzyay psblaq sa szing ngasal qaniy hazi’ la.” ru kyalun niya’ kya Romiyo maha “aw’! swalay misu’, whanay simu pglaing sa psqunan mamu.” suruw nya ga pungan nya loyi ku ana nanu ’ubuy na pphpah ga cyu ba’ pkayan ke’, phpah ros ga cyu ming bo’ stu’i, phpah yuri ga yani pcrxun na lubuw, phpah ring ring ga cikuy tungan ru hopa tungan hngyang naha heya, cyu siy slux slux mc’rux nku phpah rapa uyi, naha ga lnhoyan na pp’was. kwara naha ga cyu mstu’i calay ms’un mluw m’was, yani hayi hopa calay na lnhoyan na pp’was. Tagi sa’ing; utux yuyuk na ragex amutux Alis uyi ga waya siy pgluw naha m’was, m’es calay, memaw nya yngyan yaw nku aki nyu mosa hmeyaw pyongpyong haca. malahngan ci kaca, mara’aras mukura’ cika amutux ragex yuyuk bukuy na alang ki ka laha hani, bale’ mapatisal maskakiy…“hunco’ su’ ka ruliun ka ngaw minhu’il hani na!” maka Tangmu. ini kbsya lga maki tatak sitake ku Alis haca ga waya nya texan utux pati’ cyu kmat tutoh n’wa nya, nyu stutoh pati’ hani ru, ba’un nya m’yup ana nanu pntasan sgheluw nya, mnkux ci mita Alis haca, ana ga siy nya yupiy sgheluw he’ na Alis haca, memaw nya ya’eh lungun ru aki nya pgyaran mosa la. “kumaṟal kinang ka yaba’ mu, matata’ haṟi’ ka amutux i minoh amutux malahngan ma, minlu taxan matata’ ka amutux maga, as sibuling bukuy ni ka ngaw minhu’il lu prahon pa'aras ci ke'. yonani laga, minlu hunbaku’ ci ngalut ka hi’ na ci’uli’ maga, as taxi ungat ka ngalut hi’ lu bale’ la.” maka Hako. ana ga kmayan pati’ haca maha, “maki hopa yaw mu aki misu kyalun!” nanu yaca ku mkkuy lungan nya loyi Alis haca, waya siy tmlux tbinah khani’ mwah loyi. “talagay la ngalut hi’ su’, talami’ ta’ ka ke’ kinaṟal su’ hani.” matox ci hi’ ni Hako yonani kumaṟal ka Tangmu. micu hani ga, maki cka’ sgheluw tutoh nya nanak ku pati’ hani ga waya m’kpiray la, kyalun nya Alis maha, “maki beh syaw hani ga mosa su m’bawi’, maki binah syaw haca ga mosa su m’rro’.” masu kmayan pati’ haca lga waya mlaka mosa la. ana ga kwara knayan nya ke’ hani ga waya ini shngay mnglung ku Alis haca. minlu’ pgwah kya qu Romiyo, ru siy naha’ pglganiy kya uziy lqu Romiyo’ la, ga sr’un niya’ inlungan niya’ gi laxiy ta’ uluw zyuwaw maha inlungan niya’, gi lnglungun niya’ qu Curia ru laxiy ta’ twang muluw sa ps’ringan na sazing ngasal ta’ maha qu inlungan niya’. tehuk cika amutux ki, bale’ tuling cika kahuni’ yaba’ syaw na amutux ki ka sa’ing naha. masasu’ mana’ ci a'awah na rex. wal wal ka rex la, aṟ, yona nel pungan ka hinaṟang na amol, nel caṟung ka amutux la? bale’ magagiba’ ini’ bah sasangawa’ ka sa’ing naha. micu hani lga, pn’utux nya mamu cyu maki llaw ru mesi nya ku papak sitake Alis haca, gyagan nya cyu mesi ’ba ku papak sitake haca ru katun nya utux n’wa, waya mngiyung ci hmenas hopa he’ nya ru hnasun nya hopa he’ nya nanak lela, maki cka beh kkhoni’ rgyax ga waya siy pcyurus meta’ kayan ku knbawi’ nya, ana heya nanak ga waya siy knkux, helaw nya ci kmat utux n’wa loyi ku cyu maki llaw ’ba nya haca, micu ci waya tbinah m’cikuy ru yani ci kuy ckikuy he’ nya, wa siy mskuku’ tkapah beh uraw. nel nel sunsebeh ka hinaṟang, minoh tuhya’ taxan ka tugal ci’uli’…bale’ rumili’ ci sekiyu(煤油) ka Loposyun ising. ingti’an Cyaw laha ci utux ci’uli’ ga ming ci sape mnglung lungan na Alis maha, “maha thwayun mu cikah hmumok cyu maki mesi ’ba mu haca ga, kya yaca mosa mtna’ ci mtbinah m’eyu he’ mu lela loyi.” ini’ tamasu’ lunglung ka sa’ing hani pisco’ ka tugal ci’uli’ haca naga, as taxi kumexul ci amutux ka sa’ing ci’uli’ naha la. kba calay ci, puting nya lga waya mtna’ ci mtbinah m’eyu he’ nya lela la. “yaya’ nak wa! nel unkuri’ kumexul ci amutux ka laha hani.” yonani minakux masinhayuw makaṟal ka Tangmu lu Hako. uku na patatalang musa’ panaṟit ci nabkis alang ci intaxan naha, ho’ ga angungu’ naha kakuba’ na tugal ci’uli hani, kani ka masasu’ nak matox lu mana’ ki. ini’ sasangawa’ lu ini’ bah maṟuy uṟi. taxi ta’ yona inu’ hang ma ka linlungan naha. ini’ kabuse’, ye wal hunco’? pungan makusang ka tugal naha la. taxan magal ci puting ka ingti’an Cyaw as ni kapahṟagi meta’ ci cagṟa’ ka Loposyun ising. t’aring pbbiki qa Iwaw matox ka Tangmu laha ci Hako, maku mabilbil tintinalang naha puhuṟaw ragex mukura’ alang. wal naha ṟungen ka kinngungu’ naha ci papari’ na laha’ haca la. “wan ta suqun kbaley la. Kwora mmliquy gluw tuqi pinkyalan ta, pqqutux kumi wusa mtiwa nanaq. Ruma pyuk ktu rma, ruma pkara qqasu wusa Tonito rhyan ska llyung. ini’ kikito’, tehuk moṟow ni Peyci ka sa’ing naha la… “talagay ka rinang mamu, maku mamu mil_ang la?” maka Peyci. “pakalahang min yaban su’, pakaṟal min tutux ci intaxan min cika Cayciaṟ hwakwan…” maku ini’ pakmatehuk la kisli’ ni Tangmu kumaṟal. ‘Binah, tun ta qutux squleq, smuwan musa rhyan paris, p’aras mbrus ke, kbrsun ni paris mingyey kahun qinqihan qnhun qa qalang. Ima lalu psuwan? Phtu gleng.” Autosyosu qa kman. ini’ kabuse’, lon naha’ cika utux baling uṟati’ ṟik ka ingti’an Cyaw nel bale’ tul_ing ki’. habaṟaw ka ci’uli’, huluyun naha minoh baling ka ingti’an Cyaw, kaṟapun naha la. T’rang ni mgyey inlungan kwora na, mhtuy kman Sinong qa; “ana ku musa pkuz paris, uka kngnguwan ku momosa. Toroyi qa tkuyun ta.” Masoq kman, ktan na trngu bey inlungan mlikuy qa, si phtu tropa khngyang, pqasan na baley. Wan si singsugi kwora na. cincuxan musa’ hoing, malawa’ cika Tangmu mintox ci insa’ hani ka Cayciaṟ hwakwan, pasba’ ci kintox ni ka Tangmu yona inu’ kumut cika loposyun ising ka ingti’an Cyaw. Ini qbsyaq, mmlikuy qa mlukus ptcireq lukus, tqutux qutux myuk ktu rma, Autosyosu tepucing myuk, psklgan na hhongu squhun na ik rma. masu’ kumaṟal, minakux na insa’ ni Tangmu kora’ ka ci’uli’. Moni lga, kwora nyux mswun msli qa ini kshngyang, ini na kte ci mhsuwa tetanux ui, mmngungu inlungun na. pasaring ci kaca, ba’un na ci’uli’ alang ki kora’ ka Tangmu la, kisli’ naha caṟung uṟi la, pa’asun caṟung ni’ yata’ ni lu sitirahu' ni. ‘Binah qa qutux kumita, t’aring lmong ngngasan, qqqaya, tetapang, qqehun na mkara qqasu, wan mbrus tlqin Tonito, musa mnaga hiloq patas pinkyalan na. maymaw siy psqzyaqih inlungan ni Curia’ musa’ hmkangi’ Singxu’, maha “Singxu’ iyat saku’ balay musa’ sa squliq qasa, aniy saku’ lmnglung cikay ha!” maha. ana ga baliy znga’ gmazyang qu kay’ hya, ini’ tayhuk na’ qu tnu’ na Singxu’ lga, rima’ pawngan ni Romiyo qu kay’ maha wal mhuqil lquw Curia’ la, nanu’ maymaw pnqqawh mluw sa rmay’ wayal squ qalang na Weruna’ qasa. ini’ bqbaqiy smr’zyut na Singxu’ na’ qu inlungan niya’ ka inkawxan niya’ na’ ga, mttuliq kya lqu minkzngta’ ka Curia’ qasa la, Singxu’ nanak ktan niya’, ini’ niya’ kta qu Romiyo’ hya, ruw “inu’ Romiyo’ hya’?...” maha. nanu’ aring squ sisay maha wayal phqilun na pinsqihan naha’ qasa lga, nanu’ wayal naha’ s’alax balay pinsqihan aring sraral na sazing ngasal qasa lruw, wal mcbing qba’ msblaq kya la.
大人叫我不要畫這些沒用的圖,好好學習英文、數學、地理這些有用的科目。所以我後來沒有成為畫家,而是去學開飛機,成為飛行員。 就在進行之際,一位美麗女孩的身影畫過他的視線,瞬間被她給吸引住了,久久不能回神。而那女孩卻是仇家的人—茱麗葉 「請你接受愛神邱比特的安排,不然他會懊悔,我也會非常失望的。」羅密歐說。 華盛頓的領袖,你的人民眾多,就像是覆蓋著廣闊草原的草地,而我的族人就像是暴風肆虐後平原上散落的樹木。 所以,當你說想要買走我們的土地,並且承諾讓我們可以擁有舒適的生活, 花叢間的千變萬化 這聽起來似乎顯得公正又慷慨的交換,但對我的人民來說,大地的每一部份都是珍貴的、神聖的。 在花叢間,愛麗絲看見一隻隻蝴蝶飛舞追逐著,像極了被切開來的吐司麵包。 所以你的提議,對我們來說真的不容易。 神父心想:「如果藉著羅密歐茱麗葉這對相愛的戀情,也許這會是化解仇恨的最好契機了。」於是就對羅密歐說:「我答應你,我會替你們主持婚禮。」 後來又聽見會說話的各種花朵,拿起指揮棒的玫瑰花、百合花蕊變成的豎琴,鈴鐺花是小鼓跟大鼓,還有一排排喇叭花朵合唱團。它們整齊的合唱著歌,像是一場音樂盛會。 第二段:一座小山上的墳場 愛麗絲也跟著合唱了起來,好不快樂,壓根忘了要去追逐那隻兔子。 今晚兩人相約一起前往鎮上後方一座小山上的墳場,邊走邊聊…「你怎麼還拎著這隻死貓啊!」:湯姆說。 不久愛麗絲在香菇園遇見了一隻叼著菸斗的毛毛蟲,這隻抽著菸的毛毛蟲,可以將菸吹吐出各種圖案,讓愛麗絲非常驚奇,可是煙霧一直往她的身上吐去,讓她非常受不了的想逃離。 「我爸跟我說,墳場容易出現魔鬼,當魔鬼出現後,你就把死貓丟到魔鬼的身後,然後開始唸出咒語,接下來,如果身上有長疙瘩的人,疙瘩自然就會消失。」哈克回答說。 但毛毛蟲說:「我有重要的事情對你說啊!」,此時愛麗絲的好奇心又被驅動了起來,只好乖乖地走了回來。 「你身上長蠻多疙瘩的,待會我就來驗證一下你說的話。」:湯姆看了看哈克的身體說。 這時毛毛蟲就在自己吐出來的煙霧中化成了一隻蝴蝶,對著愛麗絲說:「一邊可以使妳變高,另外一邊可以使妳變矮。」說畢後就飛走了。但愛麗絲根本來不及意會他所說的話。 正巧經過的羅密歐,也被捲了進來,且儘管提伯特將所有的怨恨轉向他,他也耐住性子避免衝突,他想為了茱麗葉,最好不要再製造兩家族的紛爭了。 兩人走到了墳墓,接著就躲在墳墓旁的大樹下,靜靜地等著時刻來臨。時間一分一秒的過去,忽然間好像聽到什麼聲音,難道魔鬼真的來了嗎?兩人緊緊抱在一起不敢出聲。 這時愛麗絲將左右兩邊的香菇各採取了一塊後,選擇了左手上的一塊香菇咬了一口,身體又變的比原本的自己大上好幾倍,瞬間從樹林裡竄出天空中,連自己都嚇呆了,很快的她把右手邊的另一塊也咬了一口,瞬間又變回像昆蟲一樣小,縮回到地面上。 當聲音越來越接近,他們遠遠地看見三個人… 羅勃遜醫生提著煤油燈,印地安喬和另一個人手持鏟子, 愛麗絲心裡想:「如果把左手邊那一塊輕輕地舔一下,應該就可以剛剛好變回原本的自己了。」 正當他們兩個人猜想那三人到底要幹什麼時,馬上便看見兩個人手持鏟子開始挖墳墓。 果然,終於變回原來的模樣了。 「天啊!他們在盜墓。」湯姆和哈克驚訝地小聲說。 原本想趕快跑下山告訴鎮上的大人們他門所看見的一切,但又害怕會被他們三個人發現後,會遭到不測,於是只能呆呆地蹲在原地,不敢移動也不敢出聲,看狀況再伺機逃跑。 不久,不知為何地聽見他們三個人起了爭吵,只見印第安喬拾起一把刀狠狠地刺向羅勃遜醫生的胸膛。 計謀開始 湯姆和哈克見到這一幕,嚇得急忙直往山下衝,早已忘記害怕被發現會遭受怎麼樣的後果。 「木馬建造已完成了,大家按照計畫分頭進行,一部分進入馬腹,一部分就乘船回到特尼多島去, 很快地,兩人跑到了姵琪的家… 「你們兩個怎麼流了滿身大汗,氣喘吁吁的?」姵琪說。「我要找你爸爸,我要告訴柴契爾大法官一件可怕的事情…」湯姆還在上氣不接下氣地說。 而另外就要有一位自願冒充逃難的人。那麼現在有誰願意來承擔,請到前面來。」奧德修斯將領說。 後來,印地安喬被發現躲藏在深山的一處岩洞裡,被眾人合力將他拖出岩洞,逮捕歸案。 眾戰士們都在猶豫的同時,一位叫西農的戰士站了出來說:「為了能攻陷特洛伊,即使犧牲性命我都不怕,我願意來承擔。」 說畢,眾戰士們便大聲歡呼,對於他的勇氣,鼓舞了大家的士氣。 隔天法院開庭,柴契爾大法官傳喚湯姆作目擊證人,湯姆就把當晚的殺人經過再一次地仔仔細細說給大家聽,證明兇手就是印第安喬。 接著,眾戰士們全副武裝,依續進入馬腹中,最後是奧德修斯將領進入,並將梯子收回馬腹中。 說畢,大家都感到非常驚訝湯姆的正義與勇氣。 此時,大夥只能安靜地在擁擠的腹中不能出聲,看不見外面的心情也令人感到不安。 這天之後,湯姆立刻成為家喻戶曉的英雄,受到大家的愛戴。姨媽更是以他為榮。 另一批人便開始焚燒建築、雜物及帳棚後,隨即登上船隻準備退回特尼多島去,等待約定好的進攻信號。 茱麗葉傷心的跑去找神父哭訴:「神父,我不能嫁給他,求你幫幫我啊!」 但壞消息比好消息傳得快,神父派的人還沒到達,羅蜜歐就已聽說茱麗葉的死訊了,並且立刻備馬要趕快回維洛那城。 神父還來不及從驚訝中清醒,茱麗葉就從昏睡中甦醒了,她看見神父卻沒看見羅密歐,「羅密歐呢?…」她說。 經歷這場毀滅性的仇恨之後,兩家也因此終於都放下歷經世代的仇恨,握手言和了。
tzyu’ kawas wayal ga, mhutaw saku mlaka ku hikoki sa rhyal ini bhki'i na k'man Sahala. mhiriq kikay na hikoki maku, ru klazyun maku nanak. m'abi saku sa rhyal ini bhki'i na k'man, si ktay maki qutux squliq mwah tmuliq kun sasan , qutux ‘laqi cikuy nyux mwah kmal mha”an saku spatas qutux mit.” nanu’ qu sazing mrkyas qasa ga, ini’ naha’ lnglungiy lquw pinsqihan na sazing ngasal naha’, ruw siy pqsliq nanak rrusa’ qasa. “usa’ ngasal la!” wal siy pgyay na pinlawa’ ni yaya’ niya’ qu Curia la. maymaw si pinqayqawh kmal qu Romiyo qasa maha “Romiyo lalu’ mu, zngyay su’ ki!” maha hmwaw kmal. cika rali’,lahuw min ga,su’un min pastumuk kora’ ka raxal hani,yona pinlakan na bexul musa pastumuk syaw na wacilun na buna’i kinpayuxan. nanu’ yasa qu wal balay minhuzyay tmasuq kya squ pinglaingan psqun na Singxu’ qu rrusa’ mrkyas qasa la. ga, wal ta ṟungen kora’ka kinramasan na innohan na alang ta rali’ la. micuw la ga,aṟat nak pakaṟakeh kisli’ mu i moh mamu’maki’ sani’,pakinanang na Amutux mamu ka lahuw su,mpahalilaw paspun ci ka raxal hani ka malalahuw mamu, mintox ci mababu’ lu inikacna’ ka ule’ laha’ ci lahuw min,moka pinbabon hiya ga,hiri’un ni kora’ ka ana amol.ungat ana amol ka kinramasan ni. minluw min lunuli’ ci pintatu’uy mamu ga,bali’un su gunlasuw ka lahuw min wa. aw’ lga, knita’ na gluw naha’ qu inlungan niya’ qaniy ga nyux mngungu’ maha’ qu tnita’ naha’ laha’ la. tkari’ tu’i beh cka rrgyax aring kya lga ungat nanu cngusun nya cyu siy mkhani’ ru mkhani’ kakay……piyux ci paya’ tu’i cyu naha trasun babaw khoni, nyu mtrang ci mtkari’ ku Alis hani ga memaw mtkgin tunux nya, ini nya ba’i kusa ci kenu mtiyaw ga mosa myasa hayi. nyu siy tbah mhtuw gleng royi’ ku utux hopa ngyaw, kyalun Alis ngyaw haca maha tu’i inu ku gyagan mu ga mosa myasa? ima kba maha hopa ngyaw haca waya nya sba’an utux tu’i mosa alang na mtkgin, masu kmayan lga micu ci ungat ru ini texiy royi’ la. siy texiy Alis heya ga waya ci miyuk alang na mtkgin haca, kwara c’oli alang haca ga, ana kmayan ke’, ana mtiyaw ga mscyuk kwara, memaw ini ba’i mble pkayan naha Alis ru c’oli alang haca. trang kya ga, nyu siy henas kya ku pyongpyong haca, texan Alis ru, halan nya hmeyaw loyi, ana ga beta ci puting ga ini nya shngay hmeyaw. mkhani’ ru mkhani’ kakay, wa mkhani’ miyuk binah utux rrgyax, kwara ksinu nya beh kya ga mnanak texan knryasan naha, n’wa axiru ga yani ci rapa’, takay nya ga siy ktumaw ktu’ nya texan. ana ga heya waya muluw utux cikuy tu’i, trang cyu mnglung maha mosa caku ci tehok sali tu’i hani naga, aring nya theya’ mita utux hoyin, yani ci kagaw n’wa nya, thway ci mkhani’ ru ’nyan mksobeh, utux tu’i haca lga waya nya kwagan ru ungat la. yaw hani ga memaw Alis ini nya ba’i moas san kenu mtiyaw, mnglung nanak heya maha mosa siy tkari’ cka rgyax hani beta ana knwan kryax la, ya’eh ci sli’ nya ru siy tama uraw mngilis. Tagi tugal; siingkux lu sunkakaru’ na insa’ Toroyi ci mraku ru Sinong ci blaq kbaley ‘brus iwaw “hata’ muke’ matox ka baling uṟati’ insan tuling ni ingti’an Cyaw aw! ba’uw ta’ cel lun_ing ci king ki,” yonani mapustana’ la ke’ ka sa’ing naha. babaw niya’ lga mbing qutux yuyut iyu’ quw Singxu’, ru kyalun niya’ maha “usa’ ru siy pung kay’ niyaba’ su’, ga zik qutux kinmlhngan na ppsqunan mamu lga nbuw lqu iyu’ qani lkiy! musa’ su’ mkzngta’ kya la, ga mkzngta’ nanak. mkrusa’ lga musa’ su’ mtuliq nanak la. ini’ su’ ttuliq na’ lga musa’ su’ rima rasun mgyay ni Romiyo’ la, musa’ simu minblaq mgluw mgyay musa’ mshriq sa qalan Wiruna’ qani la.” Ini kbrus, Toroyi qa sthyaq na traka mita ci mkara kayan hhiloq qa, pyux squleq muwah ptapa meraka, baqun na Sila qa wan mglu bsylung mgyey la. kani ka, mara’aras mukura’ baling uṟati’ ki ka sa’ing naha la. Lahan na lnglun mcireq, reraku na inlungan na, gehan na topa blihun, ssquleq qa mmhtu tanux. Ktan na baweq ru topa baley rma kinbale qhuneq ni msrux gleng. ṟagi’il ci yuyuk ka tu’uy ni, as ka kuntari’ haṟi’ muke ki, bale’ masinhayuw unkaraw mukura’ baling ṟik, wal wal muṟaṟing ṟagi’il ka tu’uy baling la, inu’, minoh cika baling ṟik caṟung nel taxan piscex lu takaliwak ka baling ki. nahaṟi’ mukura’ ṟik unkaraw… taxan naha ka utux ṟubing cel pascex, nel bali’un cumek cika sa’ing cacka’ na uṟati’. maki galeng ka Tangmu kapahṟagan ni humuluy na utux aba’ magal ka ṟubing haca, lunlung ka sa’ing naha maha, ya king kani la ma! masasa’ing sunrama’ pagawah ci ṟubing ka aba’ naha. Squleq qa t’aring mkkayan iwaw rma, qutux squleq hnyan qahun kyahu rma. Sinong qa t’aring kbale iwaw pinqyalan na. cubay nak, as uke’ raṟes naha cumex ka cex na king, uku na minakung ci ini’ taxi kora’ ka uṟuk na aba’ baling ki hang. gawahan ka ṟubing laga, as taxi pascex kora’ ka ṟik ki la. ini’ haṟi’ maktanabuy cika intaxan naha hani, “yaya’ wa! talagay ka king wa! pasaring micuw mpupila’ ta’ la.” ma’as mingaṟu’ lu matistaṟil kumaṟal ka sa’ing naha. Kwora qa ktan na Sinong, ini plukus lukus mtcireq, ya inkoxan rkyas ni, mllbin rinkesan ya singuwan Utux, minhtuw kahun rma. babuw ni, lunlung cika ingti’an Cyaw ka Tangmu, “hala inaras lun_ing ni ingti’an Cyaw ka king hani?” maka Tangmu kumaṟal cika Hako. ho’ ga, ini’ alax ma’as ka Hako, ini’ ni’ se ka ke’ ni Tangmu. Pqusan na lalu nya? pkyalan na min suwa? Sinong mbrus kman; “Knyap ku nya Sila, Sila qa kbaley qhuneq rma, beq na Topa Qsya Utux Kayan, aki msina blaq psknyan musa ngasan; hi ku aki na hbingun, pbeq na Utux Kayan. “Tangmu, pupila’ su’ laga, pisco’ su’ babuw ni?” kumaṟal ka Hako. “pa’agal cu Peyci.” “ule’ su’ micuw na ay, aṟat su’ mamicuw caṟung yonani lunlung la!” “Hako, isu’ ga?” “aṟat cu patin_ayuw la. yunagun mu ka maṟukat na cinragan mu hani la, patalabu’ cu malukus patabale’ cu muci’uli’ mayanux pasaring micuw. tayhuk balay squ mxal balay inlungan qu squliq lga, mutuw siy agal r’tung lqu inlungan naha’ la, nanu’ qu Romiyo qasa uzi ga, musa’ mbazi sa iyu’ shuqil sa qutux pkbalay sa iyu’ na suqiliq, sinpung niya’ sa aki’ niya’ nbun sa bih na buqul ni knayril niya’, ru aki’ siy sbays sa bih na knayril niya’ m’abi’. Ulung su blaq utux ku, lokah ku mgyey . Tlqin ku kk’man, ini na luwi. Wan pgage thyaq squleq lga, mkkagang ku kyahu rma.” maputana makaṟal sa’ing naha maha, “bali’iy ta’ luning ka king hani hang.” Mmlikuy kman; “nyux myan singiwa ke su.” Sinong kman loi; “T’aring kyapun ku nya, ktan ku Sila qa, wayan mobuw kwora kinlokah na, mphuw kwora bbingun mtcireq ui, mqleh nnniqun na, iyaz thuyey tmreq la. masu’ luning ci king sa’ing naha laga, bale’ ma’as magiy puhuṟaw ragex ki. Kwora Toroyi qa, musa uka kkumi thuyey tmkuy simu la. Ini mong sinhi ga, si ku kuci.” “Tangmu, makmusa’ su’ salahaw nanahi’ na? maka Hako. “ho’ ay! ungat ana amol cacapngan ka insa’ ta’ sungkakaru’ hani na wa!” “kani ga, lunlungi ta’ maha’ ta’ salahaw inu’ babuw ni…” Ke Sinong qa wan sgalu bey Toroyi. Toroyi qa si kinraku inlungan, Sinong qa rasun mrhuw na myuk ska qalang. Ana ga, mrhuw qa, pkyalan ni Sinon hmsuwa rma qani. Sinon kman; “Sila qa wan mppagey, aki kahun mmusa psimu bbingun ru nniqun qa mtcireq, yasa qa t’aring kbaley qhuneq rma, aki na spsina blaq knita Yatena knerin Utux Kayan. Yatena qa maki gnalu r’agan nya musa qmun rhyan wan qolan. Qhuneq rma qa, siki smuwan mong pskluw, pkyopun ska qalang lga, p’iu mong Sila, muha simu klahangan Yatena la. Sila qa ana metaq kknuwan iyaz plaqux la.” Maki sain kumi ini ptnaq knita na pskluw rma qa, qutux ga misu na sinhi ke Sinong, muci rreqey ta hmuluy rma qa, nuwey ta nya klhangan knerin Utux Kayan. Pyux squleq singiwa muci; “ya ni mngucyeq inlungan, ini ga kbrsun ta nya; Ini thi muwah mlahang Toroyi, khela ta lmong qhuneq rma qa, penaqey ta sryuz Sinong ui.” yasa aki’ niya’ pqutan Singxu’ lga ktan niya’ kya qu mlikuy niya’ nyux rima’ ungat insuna’ nya’ la, ru nyux m’abi’ sa bih niya’, ruw ktan niya’ nyux mbing sa yuyut na iyu’ na’ qu qba’ niya’, siy lnglung kya maha hazi’ wayal yaqih lquw pinkyalan naha’ ki Singxu’ lruw, siy niya pshawciy qu pucing mnaki’ bih na minhuqil ruw siy niya’ baytqan sa hi’ niya’ la, ruw siy ktakuy sa bih hi’ ni Romiyo’ la. Masoq kmang qa ini sinhi kumi, ni mhtu sain qroyux mqu, mbbhun gleng wan hbya phuqin squleq. Kwora minaki sqani wan galun Utux, si mmhmuz mgyey ananaynu. Kwora squleq lnglung “singiwa ta ke Sinong, yasa qa ni ta nya phogun Yatena, nosey ta pskluw qhuneq rma, pkyopey ta qalang ta.” Tesuru lga, kwora qa mqas baley, mquwas ru myugi, muwah lmuwah qhuneq rma qa. Ana ttbtunux tuqi psklgan na, qqqaya qa Sira ci mmttatuk, topa hhngyan msttoput ktu rma qa, Toroyi qa uka nanu singiwa na, ini alah mmcisan. Ruma squleq baqun na yaqeh qa iwa hhnyan, aki hmtuy rma pkyopan ska ngasan. Ana ga, wan na si phci, pseqan na ui.
六年前,我在撒哈拉沙漠發生了意外。飛機故障了,我只能想辦法自己修理。 晚上我睡在沙漠裡,沒想到,第二天早上,竟然有人把我叫醒。有個小朋友對我說:「幫我畫隻羊。」 他們兩人不顧家族是世仇,卻是愛上了彼此… 「該回屋裡囉!」茱麗葉被母親的呼叫聲叫走了。「我是羅密歐,請記住我的名字。」羅密歐快速的補上最後一句話。 曾經有一段時間,我的族人可以覆蓋整個土地,就像被風吹起的浪花覆蓋了鋪滿貝殼的沙灘一樣。 於是兩人就在神父見證之下完成了婚禮。 但那段時間已經過去,現在幾乎忘記了部落的偉大。 如今,我不會為你的要求而感到哀痛,因為你的神讓你的人民每天變得強大,很快地就會填滿所有土地, 而我的族人,我的孩子們曾目睹了部落的戰敗,戰爭的無情,將會讓我們失去一切,沒有任何好處。 如果我們按了你的意願去做,我們就會得到保護。 不過羅密歐的忍氣吞聲,看在朋友眼裡是懦弱的。 迷了路的森林裡 於是她開始漫無目的地走著走著… 樹幹上掛著好多種方向的路標,這搞得已經迷路的愛麗絲暈頭轉向,不知如何是好。 忽然眼前遇見一隻大貓,愛麗絲便詢問牠要走哪一條路好呢?結果大貓指引一條通往瘋子村的路,說畢立刻就消失不見了。 愛麗絲果然闖入了瘋子村,村裡的所有人說話、動作都是顛三倒四的,讓愛麗絲根本無法和他們好好說話。此時,兔子剛好經過這裡,被愛麗絲看見了,於是又追了過去,但終究還是追不上。 走著走著,走進了另一片森林,裡面的動物都長著奇怪的模樣,有長著喇叭嘴的鴨子、也有小鼓形狀的青蛙等等。 但她發現了一條小徑,正以為可以通往回家的路時,遠遠地看見一隻長著掃把嘴的狗,緩緩地走了過來,將這一條路掃不見了。 這讓愛麗絲更不知所措,覺得自己將永遠被困在森林裡,於是難過地坐在原地哭了起來。 第三段:刺激又豐收的歷險 特洛伊的鬆懈與西農的演技 「要不要去印地安喬藏匿的岩洞裡瞧一瞧,也許他有藏著不為人知的寶藏。」兩人異口同聲說。 後來神父手持一瓶藥水,告訴她:「回去後就順著父親的安排,但你就在婚禮的前一晚將這一瓶藥水喝下。這只是暫時讓你昏迷,經過42小時之後你就會再清醒過來了。在你清醒之前羅密歐就會把你救出來,你們就可以一起逃離維洛那城。」 果然,特洛伊人遠遠的注意到了竄升到天空中的大火及濃煙,紛紛往外窺探,發現希臘軍隊已經退到海上逐漸撤離了, 於是,兩個人便一起出發往岩洞的方向去。 於是放下戒備,放心地將城門開啟,湧出城外的同時,他們發現一具龐然大物高聳地佇立在門的正前方,是用木頭作成的又高又大的一匹馬, 岩洞非常的狹窄,只容許半個人身的高度,於是他們小心翼翼地往裡面爬行,越深就越窄。突然間,岩洞的深處發出微微的金色光芒,便更好奇地往裡面爬… 他們發現有一個發著微光的袋子,夾在兩根石柱間的夾縫中,爬在前方的湯姆就用一隻手將那袋發著微光的袋子奮力地拖了出來,兩人正猜想會不會是珠寶的同時,一邊準備打開袋子。 正當眾人開始議論紛紛的當下,有一個人從馬腹下走了出來。 西農即按照原定的計畫,準備演好這場戲。 果然,一道金黃光芒,閃耀地瞬間直射他們的臉頰,原本漆黑一片不見五指的岩洞裡,頓時也整個被照亮了起來,他們幾乎不敢相信眼前所見到的一切,「天啊!好多的金銀財寶啊!從今以後我們就是富翁了。」興奮地又叫又跳地說。 眾戰士看見西農身上沒有武器,一副受到驚嚇,哭泣而顫抖著身體表現出非常恐慌的神情,從馬腹下走了出來, 後來,湯姆回想起曾躲藏在岩洞裡的印地安喬,跟哈克說:「會不會就是印地安喬當時一起帶進岩洞裡的寶藏?」哈克仍在興奮的氣氛當中根本沒理會湯姆在說什麼… 便問他你是誰?怎麼只有你一個人?西農回答:「我是希臘軍隊的俘虜,他們為了祈求歸途平安,便製作了這匹木馬要獻祭給海神,並且要殺了我當作祭品。 「湯姆,有錢之後你想做什麼?」:哈克說「我想跟姵琪結婚。」「你還是個小孩子耶,這樣想也太早了吧!」「那你呢?哈克。」「我不想再流浪了。我要改變我髒兮兮的模樣,成為一個乾乾淨淨且彬彬有禮的小紳士。」 人在絕望之際,容易做些傻事,悲傷的羅密歐,路途中向一個藥劑師賣給他一瓶毒藥,打算在愛妻墓前服下毒藥,躺在她身旁陪伴她長眠。 幸好我死命脫逃,藏匿在沼澤草叢裡不被發現,直到他們航行走遠了,我才爬了出來並躲在這匹木馬下面。」 於是兩個人一口同聲地說:「那我們先把寶藏收好。」 戰士說,我怎麼能相信你,西農又說:「我在被俘虜的當時,所見希臘軍隊確實已精疲力竭,武器殘缺用盡,也沒了糧食,徹底無法再作戰了。 兩人把寶藏藏好之後,便一起開心地走下山。 特洛伊人,你們已無禍患了,如果你們不相信我,就把我給殺了吧!」 「湯姆,還想再探險嗎?」:哈克說「當然!還有什麼比探險更有趣好玩的呢!」「好,那我們想想下一次要去哪裡探險…」 西農的一番話,引起特洛伊人的憐憫,並且也鬆懈了下來,在國王的引領下進入了城裡。 不過國王仍有一個要求就是要西農說明木馬的緣由。 西農繼續說:「希臘人的撤退,其實是因為要重新補充軍備及糧食,他們在這裡建造木馬,是為了祈求雅典娜女神的保佑,保護他們將要回來重新佔領的基地。 但是如果你們把木馬拉進城裡,你們就會代替希臘軍隊獲得雅典娜女神的保護,而要希臘軍隊永遠得不到勝利。」 此時,便有兩派人馬對於是否該將木馬拖進城裡,持不一樣的態度, 輕信西農的一方認為要盡快將木馬拖進城裡,以能獲得女神的保護; 而也有大部分的人不相信這是可以保護特洛伊的祭品,認為實在太愚蠢了,這一定是一種敵人的詭計,此刻必須就要將木馬燒毀,連同處置西農。 正想追問神父,就看見她心愛的丈夫躺在身邊已沒了氣息,且他手中還握著毒藥瓶,她猜想計畫似乎是失敗了,於是她不顧一切的隨手抽取一旁的佩刀往自己身上刺,就倒臥在羅密歐身旁了。 持反對的一方才剛說畢,忽然從他們眼前出現兩條巨蟒,蜿蜒纏繞穿梭在眾人之間將人咬死,大家嚇得到處逃竄。 大家開始懷疑是不是因為不相信,才遭受了女神雅典娜的懲罰,便匆忙又迅速的將木馬拖進了城裡。 之後,大家更是歡欣鼓舞,又唱又跳的歡迎這匹木馬。 即使因為路面顛簸,使馬腹中希臘軍隊的兵器碰撞而發出了聲響,特洛伊人卻絲毫不起疑,繼續歡樂。 也即使有人看出了危險,大聲疾呼阻止木馬拖進城裡,仍被譏笑與嘲弄的聲浪所覆蓋。
iyat saku minmatas ana qutux mit lru, nanu si maku an patas yan te qutux minnatas maku qasa, si ktay kmal mha "iyat, iyat saku cyux ki’an zow ktu na mqu hya, mit szyon maku." spatas maku minpira ru ini nya szyay kwara. tqoh saku kbalay nyux mhiriq hikoki mu ru si maku hmtan matas qutux kulu brbal, kyalun mu mha"cyux qsahuy nya qu mit" ima baq mha qani qu szyon nya balay. mwah ngasal qu Curia qasa lga, siy kaki’ sa bih na tubung kmayal nanak maha “Romiyo’ cyux su’ inu’? talagay kin sawyan misu’ balay.” ga ini’ niya’ baqiy maha aw’ ini’ usa’ na’ qu Romiyo’ qasa, aw’ nyux tlqing sa zik tubung niya’. linlungan min hiya ga,bali’un min matox caṟung ka nel sakun ci linbaki lu nel naha pahngagan hani. ini naha ṟungi’ ka kinnelan kinramasan na alang hani. ru ini’ siy inlungan na gluw niya’ qu Romiyo’ qasa, ru siy pnblaq m’aring kya, tmrang balay ini’ pqbbaq kya squw cyux mtciriq qasa lga, wal phqilung mswak kya nquw Tipot qutux rangi’ ni Romiyo’ la. ana nanu’ kanon kisli’ naha nak caṟung ka’ matsi’ na gong ṟaṟik ,maga’iṟi’ na luling,laha ci mababawi’ na ragex, lu ṟuw na wacilun … ma’as panoh ci ka pabulatan moh matisal lu umuma' camingan karirek. beta ci puting mlhaw mspi’ ini kbsya’ lga, mhtuw loyi ku hopa ngyaw haca, kmayan maha: “nyu su smoya hmeyaw pyongpyong haca loyi?” cmyuk Alis maha: “ini cu soya hmeyaw la, nanak utux mosa sali nyu mu lungun, ana ga ini cu uluw tu’i sali la.” nanu yaca ku hopa ngyaw haca ga bi’an nya Alis utux tu’i r’tung mosa sali, ana ga tu’i haca ga tu’i mtukiy ru mruyux ci halan naha mtkari’. maki iyik haca ga stna’ naha mrhuw nerin kezibang, mrhuw nerin haca ga tpihun nya heya, uwah mluw pcpung mahi boru na koroxu, ima ka waya ini agan ga mosa nya kutan tunux. trang nyu mahi boru ga, siy ryax ryax ya’eh mnahi na Alis haca, yaw hani ga wa ini p’es mita ku mrhuw nerin haca, memaw ms’ang phtuw ke’ na mrhuw nerin haca, mosa nya p’elun ci heya la. mnkux ci lungan na Alis ru kyupun nya yubing lukus ku sa’ing ’ba nya, waya nya tringan hra’ papak sitake ni’an nya soni, nanu yaca wa nya helaw ci kyupun n’wa ru siy nya tami mani’, micu ci waya m’hopa he’ nya, baha mcwa m’hopa lga iyat nya kngun cnpung ke’ na mrhuw nerin haca la, mosa nya t’aring mnaga pciri’ naha mrhuw nerin haca. ima kba, aki nyu t’aring mnaga pciri’ naha mrhuw nerin haca ga, waya siy m’cikuy kya he’ nya loyi, kba ka, waya nya siy tami kwara maki mesi ’ba ru llaw ’ba ku papak sitake haca, nanu yaca ku micu ci waya m’hopa ru m’cikuy he’ nya. nanu’ squ gbyan ryax qasa lga, nanu’ spgluw niya’ sa sinpngan ni Singxu’ nbun niya’ qu iyu’ qasa... waya lokah ci t’aring mgyay Alis haca, mrhuw nerin ru hetay nya ga nyu siy tputing hmeyaw beh suruw nya. ini kbsya lga, waya texan Alis loyi ku kba’ kmayan ke’ nku hopa nguhuw bbengan na blihun haca, memaw nya lokah ci gmyah, aki nya pgyaran ku alang hani, bbengan na blihun haca ga waya nya skhopa bling ta’an kagi haca ru kmayan maha: “rima su waya mshri’ mgyay la!” mkura bling haca mita ku Alis haca ga, heya nanak cyu nya texan tanux, cyu ble ci m’abi kya, nanu yaca ku hopa ci hngiyan nya smuy lalu nya nanak, aki nyu mosa ptuli’ heya nanak. cyu msyahaw m’abi sasaw hopa khoni’ ku Alis haca, micu ci waya mnkux ru mtuli’, mlhaw mtuli’ lga cyu mshnga kmayan ke’ nku n’wa nya na, yani hayi cyu mskruy mspi’ na. Alis hani ga kahun mspi’ nya waya mlhaw mtuli’ la. tayhuk sa buqul ni Curia’ qu Romiyo’ qasa lga, ini’ niya’ pkmnga ggyah niya’ sa buqul qasa, gi aki’ ta’ ini’ kznga’ ktan knayril ta’ maha’ qu inlungan niya’. ini’ qbsyaq lga, kyapun na pklahang buqul lqu Singxu’ la, nanu’ gmazyang kya sa qalang naha’ qu zyuwaw qani la… qqalan Toroyi wan kutan ru wan mkrmun Toroyi qa lokah mhyapas, bsyaq ini alah bbsuqan; metaq mzka byacing moyey lga memlux la. Sinong qa kahun nya ssquleq wan mhutuw tanux, sbawaq ni ming puneq qqari, lekahun ni mmirey; Baqun Autosyosu tpatas qa, rreq mbuling hhongu bbyaqan, naki ktu rma mmliquy qa ya qquleh mstoput ttanux. Mming llalaw ru bbuli kwora kkkumi t’aring kmut ni m’abi Toroyi qa, sbuling na puneq qqqari, mtlong kwora ngngasan, ya inkohun Utux mmhmuz hhmobin hhi qa ssquleq. Ini qbsyaq, nyan kahun Tonito kumi mmlikuy, muwah tmuwang kkmuz. Rrramu mmcyakus lingey ngasan Toroyi qa, ya wuru wan msqun mqluwi, kwora rhyan ni mkrmus. ini alah na kkmuz qa, ciwan smyah wagi ciwan mnkung byacing wan hminas, puneq qa ini kmi mkara, kkkayan qa mhhiloq mkkung ini kkte, si se wan mhqin Toroyi la.
我從來沒有畫過羊,只好又畫了我的第一幅畫,結果他說:「不行!我不要肚子裡有一頭大象的蟒蛇,我要一隻羊。」 我畫了幾次,他都不滿意。 我急著修飛機,所以亂畫了個箱子給他,跟他說羊就在裡面,沒想到他很滿意。 後來茱麗葉回到房裡,倚靠在窗口輕輕說著「英俊的羅密歐啊!你在哪裡?我好喜歡你。」此時她不知道羅密歐躲在窗下並沒有離去。 所以,我現在想說,對我們來說,我們祖先的骨灰是神聖的,他們休息的地方是神聖的。 他們永遠不會忘記給他們存在的美麗世界, 於是朋友索性不理羅密歐,又再度和提伯特挑釁起來了,就在一陣混亂中,其中一位朋友不幸被提伯特痛擊而死。 他們依然愛著這裡的青翠山谷、蜿蜒的河流、雄偉的山脈、湖泊、海灣…, 會經常從快樂的獵場回來探望與安慰我們。 夢醒前的最後時刻 不久,那隻大貓又再度出現,說:「你還想追那隻兔子嗎?」 愛麗絲說:「不想追了,我只想要回家,可是我找不到回家的路了。」 於是大貓給了愛麗絲一條回家的捷徑,但其實是一條曲折又漫長的迷宮。 在裡面遇到了撲克牌皇后,皇后要她配合玩一場高爾夫球比賽,輸的人就要被砍頭。就在遊戲過程中,愛麗絲一直出錯,這讓皇后非常不開心,氣得皇后下令要處決她。 愛麗絲緊張地將雙手插入口袋裡,結果摸到先前吃剩的香菇,於是快速的塞進嘴裡吞掉,身體突然就變大了,因為變大了就不怕皇后的審判,開始要準備對付皇后。 不料,才準備要對付皇后時,卻又瞬間變小了,原來,她剛剛是將左右兩邊的香菇都一起吞了下去,所以才會瞬間變大又變小。 當天晚上,茱麗葉就照著神父的計畫喝下那瓶藥水… 愛麗絲開始奮力的逃跑,皇后和他的侍衛就緊追在後。 不久,愛麗絲又遇見了先前那扇會說話的大鼻子門把,她奮力的想打開,好逃離這裡,門把便張大了鑰匙孔說:「妳已經逃離了!」 愛麗絲往洞孔一看,結果看見了外面的自己在睡覺,於是她放聲大喊自己的名字,想要叫醒自己。 睡臥在大樹下的愛麗絲突然驚醒了起來,醒來後還不自覺的念念有詞,像是還在做夢似的。 愛麗絲夢醒了。 羅密歐到達墓地,正迫不急待地要把墓敲開,想見她親愛的妻子。 不久,神父被看守的人抓住,消息也瞬間傳遍了整個城鎮… 特洛伊城的殺戮與陷落 特洛伊一直在沉溺於歡樂慶祝、飲酒作樂之中,久久未停,直到夜深大家都倦了才慢慢靜了下來。 這時,西農便從人群中走出城外,高舉已燃起火焰的火把暗號,用力揮舞著, 處在馬腹中的奧德修斯將領得知了訊息後,便放下梯子,所有戰士迅速地魚貫而出。 大批軍隊開始揮舞手上的刀劍,向熟睡的特洛伊人砍去,丟擲火把將住宅燒毀,展開恐怖的一片殺戮景象, 隨後從特尼多島的軍隊也趕到了,上了岸就開始屠殺肆虐。 特洛伊城到處血跡斑斑,血流成河,已經呈現殘破不勘的景象。 一場殺戮仍持續進行著,大火三天三夜久久未熄滅,天空被濃煙壟罩不見天日,這已經宣告特洛伊的淪陷。
tmnanak cikay qu laqi qa ru , si maku slluy "Syaw-wangc"la. “qiri’ kpzyux cikay kmal ga Curia. ktan kya ni Romiyo’ lga, ini’ niya’ baqiy smru’ kya inlungan nia’ lru, nanu’ mkzyap kya ki Tipot lruw, wal niya’ phqilun kya lqu Tipot qasa la. miluw mamu’ ini ayaw camingan moh tagit palamoh ci minbaki’ lu ranrangi’ minga,patabale’ cu lunlung ci sinaṟe’ mamu’ hani. tabali’iy pasba’ ka ule’ mamu,maki ba’ maramat ci nel ta kelan hani.raxal hiya ga,pasanun ta kora’,ini’ ṟamki’ na caxa’,as ki ka galan ta nak ci nabkis ta maramat. moka ututux pakarakesan, gong,lalahuw laha ci manyuyuk na kahuni hani ga,mingagaluw’ mapastana’ matox ci kinramasan lu kinṟakehan na alang min,bali’un min caṟung matox na lahuw min. amol ka uruw laha ci saxilu’ nel mamu’ caragan na papak hani ga’, yona nel mahu’il,aṟat uṟi’ ga nel mangangah la. ga,hala’ ka nel nak maki ’sani’ ka linbaki’min,kani ga,matapapak min maskakiy sani ga,yona as ba’i ci nel tumos camingan ka linbaki’,pashulhul ci linlungan na lalahuw min. si kta, kya qutux hngzyang nyux siy ks’ang hmtuy hiya’ maha, “laxiy gyahiy! isuq ini’ ksayux na squliq, yan isu’ qaniy wal pgyarun ru mwah lawzi qalang sqani lga, mutuw phqilun lrwa! nanu’ wahan su’ yan qa kska’ bzngi’ qaniy!” aw’ nyuw minlu’ mwah sa buqul uzi qu Palis Pocyue’ qasa. wan lmaqux Sila qa mhswa qnhun na Nanaq bnkis ru man qilis squleq msthey Toroyi la. Qnyap qa maras kinhyalan inlungan, muwah mbun pinhhuqin qa, si kkoyey msqun mngilis. Sila qa lkxun na Toloyi, pyux blaq bey qqaya wan na qolan ‘uwah na. Kyapun na qutux kumi qa lllaqi ru kknering. Kknering qa msboq royeq na mita tesuru, ktan na Toroyi qalan na wan mbuqah la. T’aring ’ringan… qutux knering baqun nya hnyan yaqeq qa iwaw, cikey hngyang nya aki hmtuy hmuluy rma qa, moni ga ni maki ska ui, ini psboq royeq ni, nanaq pshyu mita ni hmswa kwora la… tkmu mnguzyeq mthyuk. Sila qa ini pqas wan lmaqux. Trang qhuneq rma qa t’aring na kbaley , henasun na zqiri llungan Yatena qa, cikey bey trexan nya Yatena knerin Utux Kayan qa, si p’aras tropa qolah shuta ni kwora rhyan, qqasu qa psnan qqsya, hminas kinsuw wan mmhuta yeyik llyung; Ana tunux rrgyah mkbka myuk ska llyung, maras mtgwini topa qqsya, qqasu qa ini thuyey miwi, si mmhuta nanaq; mtryax behuy loi, nosun ni kwora qqasu, pkyopun ni yeyik llyung. Muci sqani, qqqasu wan mmhuta, tropa bbehuy ru qqsya qa ini alah mtryah. Wan lomun kwora Toroyi la, qqalang na ya qbuli wan krmun. Ana Sila ui, msthey mmliquy mmuwah ngasan qa ini kpyux la.
這小孩是個很特別的人,後來我都稱呼他為小王子。 「再多說一些吧!茱麗葉 羅密歐見狀再也按耐不住性子,便和提伯特扭打了起來,狠狠的把他打死了。 我會考慮你的提議,但有個條件是,你們不會剝奪我們探望祖先和朋友墳墓的權力。 也要教導你們的孩子,土地是我們的父親母親,土地不是專屬於任何一個人的,這樣孩子才會尊敬土地。 這個土地的每個部分對我的族人來說都是神聖的,每個山坡、山谷、平原和小樹木,都和平的經歷著部落美好的回憶與悲傷。 而你們腳下的岩石、塵埃,似乎是啞巴或死亡的, 但因為它富含我們祖先的灰燼,當我們赤腳時可以意識到祖先的觸摸,溫暖了族人的生命。 突然有個陌生的謾罵聲音朝向他嚇阻,「住手!你這個卑鄙無恥的傢伙,被判了刑的罪犯,如果進了城裡就要被處死的,你深夜來這裡究竟想幹嘛?」巴里思伯爵剛好也來到墓地。 希臘軍隊戰勝後的命運 遺留在特洛伊城的只剩老人跟傷者,他們拖著悲傷的心情將死者埋葬,癱軟而哀戚。 希臘軍隊打敗特洛伊後,回程途中除了竊取城裡大量的金銀財寶,也押走一列俘虜,這些被俘虜的,幾乎都是小孩以及婦女。 被俘虜的婦女們不捨又難過地頻頻回頭,向著殘破不勘已成廢墟的特洛伊城看去。 當中也有一位當時看出危險,大聲疾呼禁止將木馬拖進城裡的婦人,她沒有掉下眼淚,僅直視眼前所發生的一切,癡呆的坐著。 希臘軍隊並沒有因此獲得全勝的滋味,因為在建造木馬時褻瀆雅典娜女神精神的行為,已讓雅典娜女神感到非常憤怒, 於是祂降下超大豪雨,使船隻很快承載不了雨水的重量而沉沒; 將山峰劈裂掉進大海,來造成巨大海嘯,使船隻無法順利向前行而沉沒; 又吹起暴風,將船隻吹毀,使沉沒海底。 就這樣,雖然大批船隻都已沉沒,但狂風巨浪仍持續著。 除了特洛伊城已瓦解,一切都已化為灰燼,然而,希臘軍隊能順利歸途的船隻卻已寥寥無幾。
babaw nya lga baqun maku sa minkahul twahiq balay na bingah qu Syaw-wangc qani, ini henas kinkrahu hi nya qu bingah cyux nya ki’an qasa. ana ga ungat qutux squliq snhi son maku sqani kmal, nanu babaw nya lga, si maku say mha Syaw-wangc hya ga minkahul sa bingah te “pi612” cikuy na bingah , bingah qasa ga, minlwan nha sa te qutux seng qeru kbhul ru qeru kawas. kwara squliq hya ga, tkahul lmpgan qu kinnbaq nha cinbwanan qani. Smawya’ saku’ mung sa knita’ su’ knan qaniy.” maymaw balay mqas inlungan ni Romiyo’ lmnglung maha mwa’ na pzyux cikay kay’ niya’ sa sin’inu’ niya’ knan. babaw niya’ lga, msmisuw balay wal gmazyang sa qalang naha’ qu zyuwaw qasa la, maymaw splahuy na sazing ngasal qasa, ruw maymaw tayhuk sa papak na mrhuw balay na qalang naha’ qu zyuwaw qani lru, maymaw kin’basun mwah smbalay na mrhuw balay na qalang naha’ qu zyuwaw qani, ruw kmal maha si kiy ’nblayqun smbalay qu zyuwaw qani ma. sun kisli’ nel ta paskisli’an hani uṟi’ ga,bali’un min matox na lahuw min uṟi’.moka nel mayanux sani ga,mas’un paskisli’. minluw mu’ binaruw cimungan ka raxal min hani’ la ga’, paci’ linlungan carung ka ke’ mu hani’,iya’ ṟungi’ masasa’un ci kisli’ kora’ ka minyanux hani. yona samamalux ta sunka’nux ci sinkanaxan na ṟapak,i,binuling na bexul yuyuk. ktan qu Romiyo’ qasa lga maymaw mntta’ balay ru ks’angun niya’ maha “ini’ su’ pgyay lga, pkzyan su’ qbsuyan niya’ uziy lkiy” sawn niya' ms’ang, sawn kasa lga mks’ang lru mtciriq la, sawn kasa lga wal phqilun kya ni Romiyo lqu Palis qasa la.
我後來才知道,小王子是從一個很遠的小星球來的,那個星球比他的身體大不了多少。 但是當我這樣跟大人介紹他的時候,沒人相信我說的話。所以我後來都告訴別人,小王子是來自B612小行星,這個小行星是在1909年被觀測到的。 大人們只能從數字來瞭解世界的意義。 我也希望聽到你傾吐對我的愛意。」羅密歐開心地期待她能再多說些什麼甜言蜜語。 事發後,很快地就傳遍了整個城鎮,即刻引來兩家族的人聚集,甚至驚動了國王要親自查辦並嚴加懲處。 空氣對我們族人來說是寶貴的,因為所有的生命都呼吸著相同的空氣—野獸、樹木、人類,都是一樣的。 如果我把土地賣給你們,你們必須記住空氣是供養大地萬物,是彼此共享的寶物, 就像你們可以嚐到被風吹拂而來的花朵芬芳。 此時羅密歐絕望氣憤的對他說:「如果你不走開,你的下場就會跟她表哥一樣」,結果巴里思就在爭吵扭打中被羅密歐給殺死了。
pinbaqan nya balay kwara kk’man ru qqhuniq bingah nya qu Syaw-wangc . mnxal ga, mungi kmagaw bway qhuniq qu qutux mqelang na squliq bingah te binah lru maymaw htgan krahu na zyaw la. baqun balay na mrhuw balay qalang naha’ qu zyuwaw qasa lruw skayal niya’ kya qu sinpngan niya’ maha “si kiy pgyarun ta sa qalang bzinah na Wiruna’ qu Romiyo qaniy ” maha. sun’ut ci kinmuhaya’an na ci’uli’,npulaka’ lu npaskakiy ka luling ini pasla’ang hani. yona nel masinhayuw kumaṟal ci pinkakayan ni laha ci pinsaṟit ni ci lahuw ka hinnahṟanang na pinlican luling hani,tinramuxan na linbaki’ ka hiya, moka innohan ni ka ṟaxal ga,mama’ makakahmal ka kahuni ni,as nak ixul magagaluw lu as nak patasuse’ la. minluw min binarun cimunang ka raxal min,bali’i caṟung matox ka luling min,moka ingnohan ni ga,gali ci yona macsuse’ su matox. minluw mamu sumoṟal ga,babali’un mu lunlung ka sinaṟe’ mamu’ hani. suruw na pinhuqil niya’ Palis lga pnqayqawh gmyah sa buqul, ruw ktan niya rqyas ni Curiya’ qasa ga blaq balay ktan, ruw kyalun niya’ kya maha, “Curia, ktan qu rqyas su’ ga yasa si kzyan nasa kin baytunux na’, ini’ psbah ana cikuy. ima’ baq sa ktan misu’ lawzi lga, nyux maki’ sa buqul la, baqun su’ maha maha nanu’ kin mxal iyal inlungan maku’ ga!” nanu’ kmayal ga mngilis kmayal squ knayril niya’.
小王子對他行星上的各種植物很小心。有一次,別的星球上,有個懶惰的人忘了清理掉大樹的種子,造成了可怕的後果: 當國王了解了整個來龍去脈之後,即宣判:「羅密歐必須被逐出維洛那城。」 潺潺河流不止,解了我們的乾渴,解了飛鳥、走獸的乾渴, 它是祖先的血液,涓涓低語的聲響就像是他們對族人訴說過往與教誨, 流經的每一片土地,沿途茂密了每一片森林,與大地結為兄弟。 如果我把土地賣給你們,請你們必須善待這片土地的每一條河流,如同友善自己的兄弟一般。 假如你們願意這麼做,我會很放心地考慮你們的提議。 後來羅密歐儘管著想快點撬開墓穴,「親愛的,你的容貌看起來依然美麗動人,一點都沒有改變。沒想到再看見你,卻是在這裡,你知道我有都多傷心啊!」羅密歐邊哭邊對她的愛妻說。
mit pinnatas maku qasa pqasun na Syaw-wangc balay, baha mswa baqun nya maniq bway ghap na qhuniq krahu. ana ga inkoxun nya balay pqaniq na mit qu phpah mekwe uzi. pqutan saku nya mha baqun hmtuy na bqzi mekwe qu mit ? baha mswa nyux saku tquh kbalay hikuki mu ru si maku qri kmal mha”ungat nanu zyaw na bqzi mekwe hya,aw laxi saku smzyogiy na zyaw yan qani hya”. pawngan ni Curia qu zyuwaw qasa lga, yasa siy ’ngngilis maha “musa’ saku’ mg’ungat mlikuy na knayril kung la!” maha. minluw min binarun cimunang ka raxal min la ga,as ki mamu bali’iun matox ka mpaskakiy babuw na raxal hani,yuna tanmoṟow su’ nak caṟung, minluw ungat ka ci’uli’ magagaluw mayanux ka mpakakiy ga,pakawit nak, yona samamalux mayanux ungat linlungan na amutux sunsul ci hi’ ni,pakibabuti’ nak mayanux nanu’ ma’uxil uṟi’. mayanux ta babuw na raxal, minluw nanak kinnani’ ka linlungan ta, mahmut ta pakaruw ci kinnanuxan ga, amol na kinnanuxan ka mayanux ci ka babuw na raxal ka ci’uli’ hani la? mamaha’ tanak sunsul ci pakayanux ka isa’ na ci’uli’ uṟi’,i,moka’ nel mayanux ci ka babuw raxal na minyanux hiya ga,mali’uli’ kora’ ka kinnanuxan ta. tmasuq kmal lga ’man niya’ qu prahum ni Curia lruw sgazyan niya’ kmal la, babaw niya’ lga wal niya’ siy snxaliy mnbuw qu iyu’ bnaziy niya’ ru wal niya qtamun la, ruw siy abi’ bih na knayril niya’.
我幫他畫的羊,可以吃掉大樹種子,這讓他很開心。但是他也擔心,羊會不會吃掉玫瑰花。 他問我,玫瑰花的刺能不能保護它不被羊吃掉。我忙著修飛機,就跟他說:「玫瑰花的刺一點用都沒有,我有正事要忙,不要拿這種不重要的事來煩我。」 消息隨即傳到了茱麗葉耳裡,她痛哭的說:「我就要做沒有丈夫的妻子啊!」 如果我把土地賣給你們,你們必須善待土地上的走獸如同自己的夥伴一般, 假如人類沒有走獸相伴就如同失去靈魂的軀殼,將孤寂而死。 假如我們只為了生存或滿足口慾而任意射殺走獸,那麼人類又算什麼呢? 否則走獸的死亡很快地就會降臨到人類的身上,因為大地萬物是相互依存的。 說完他就親了茱麗葉的唇跟他訣別,隨後就將先前買好的毒藥一口吞下,躺在妻子身旁。
yaqih qsliq nya kmal mha“mha maki qutux squliq, tkahul nya pira ‘el seng mang kinpzyux bingah muluw qutux phpah mekwe qu qsliq nya balay ga, nanu ana mita kinmita bbingah kayal lga, mosa m’yan nanu zmimu inlungan nya . mha wahan maniq na mit qu phpah mekwe qasa , knita na lungan nya hya lga, aki yan na wal si t’os m’uzyut kwara syax bingh kayal la. iyat su son mha zyaw na krahu na pi?” si qmtux lungan mu uzi lru gbon mu zmimu qu Syaw-wangc , spatas maku qutux qnwayan nqwaq qu mit qasa. maymaw mxal balay inlungan ni Romiyo mung sa zyuwaw qani, ru wahan niya’ kmal Singxu’ maha “ungat Curia lga, iyat saku’ balay pqbaq mqyanux kiy!” sawn niya’. minluw mapuṟut ci ka babuw na raxal ka minsaxil mayanux na lahuw ci’uli la ga, palibon na lalahuw laha ci luling ka hi ta,moh mangilis lu gunlasuw ci amutux ta ka npalaka’ lu npaskakiy hani i,kinbali’un ta gulasuw ka raxal hani,mala’alu’ ta ci ka nel mayanux babuw na raxal hani uṟi’. minluw min binarun cimunang ka raxal min la ga,sulungi ka a’alu’ min ci nel mayanux babuw na raxal hani, pasba’i ka ulule’ minnubah mamu’,ana’ nanuw kanon ga,bali’i’ caṟung gunlasu ka nel mamu taxan na roṟi’ micuw hani kay.
他難過地說:「如果有人在千萬顆星星中,愛上了一朵獨一無二的玫瑰花,他光是看著那些星星,就會感到無比幸福。但是如果羊跑去把那朵花吃了,對他來說,就好像所有的星星一下子全部熄滅了,你竟然覺得這不重要!!」 我難過地抱著小王子安慰他,幫他的羊畫了一個嘴罩。 聽到宣判結果痛不欲生的羅密歐對著神父說:「沒有茱麗葉,我根本活不下去啊!」 當我們最後一個族人在這土地上死亡, 山林、河流會將我們的軀體懷抱,飛鳥、走獸都會為我們哭泣而守護我們的靈魂, 因為我們是如此愛護這片土地,與大地萬物彼此相愛著。 如果我將土地賣給你們,請像我們一樣照顧與尊敬這片土地上的山林、河流、岩石、飛鳥、走獸, 也要教導你們的孩子,永遠愛護現在你所看見的土地樣貌。
cyux ki’an qutux phpah mekwe bingah ki’an na Syaw-wangc . inblequn nya kmagaw krryax ,hbyatun nya ghap qhuniq krahu ru spuhan nya krryax rgyax htgan puniq qasa uzi. cipo balay rgyax htgan puniq qasa, tnaq ksosan qutux bazing nanak kincikuy. mlhngan lga, ‘mukan nya na kopu na kita qu phpah mekwe. “ini’ su’ siy phqiliy na mrhuw krahu’, ru nanak ya qu qmays ppgyay nanak lga, krahu’ balay na gnalu’ niya’ isu’ l’ay! usa’! haliy minblaq kmayal qu Curia’, anay simuw lmnglung sa musa’ mamu sqblaq kwara’ musa’ zmimu’ kmayal, anay misu’ taygalu’ mrhuw krahu’, kuna simu niya’ swalan.” maha kmal qu Singxu’.
小王子的星球上,住著一朵玫瑰花。他每天幫打掃星球,拔掉大樹的種子,清理火山。 他的火山很小,可以用來煎蛋。 到了晚上他會用玻璃罩保護玫瑰花。 「國王沒定你死罪,只是把你放逐,應該是夠仁慈了。快去跟茱麗葉好好道別吧!我會想出一個兩全其美的辦法來說服大家,並求得國王的赦免。」神父這樣說。
yasa ryax pshriq bingah nya ga, inblequn nya pqsya’ ru ‘mukan nya na kopu na kita qu phpah mekwe, kyalun nya mha“inblaq mlahang nanak hi su,sgaya ta la” kmal qu phpah mha“sgaya ta la. agal si sa syaw umuk qani, iyat saku pumuk , mha saku aki mpqbaq ki qqperay ga, nanu si ki thuyay saku smru mkaraw hi mu qu kkumay. ini saku kngungu qnhyun uzi, ta nyux saku ki'an kamil” tqohun nya posa Syaw-wangc , ga teta nya ini ktay msbuq roziq nya maqu lungan nya balay hya. mung kay’ ni Singxu’ lqu Romiyo, ru magal sa kay’ ni Singxu’ ru wal la.
要離開星球時,他幫玫瑰花澆水,罩上玻璃罩,跟她說:「珍重再見。」 花兒跟他說:「再見了。把罩子放一邊吧,我不想用它了。如果我想認識蝴蝶,就得忍受毛毛蟲爬在身上。我也不怕野獸,我可是有爪子呢。」 她催促小王子離開,其實是害怕他看到她流眼淚的樣子。 於是羅密歐接受了神父的勸告,照著神父的話去做了。
thyun mu sa ki’a minluw kahul twahiq na qqbhniq nyux thuyay tehok sqani qu Syaw-wangc . pira ‘el bbingah cikuy wal nya hnasun ru pira ‘el mnanak na squliq wal nya stnaq.
我相信小王子是利用一群侯鳥遷徙的機會跑出來的。他路過很多個小星球,遇見各種有趣的人。
qutux thoki cyux maki sa te qutux bingah hya,trang tehuk qu Syaw-wangc ga, qhlun nya pkaki bingah nya qu Syaw-wangc , ga ini nya pongiy ke aki musa qu Syaw-wangc lru si hakas tmu mha nhai usa la son nya.
第一個星球上住著一個國王。小王子到了以後,國王就命令他留在星球上。小王子不理他,準備離開那裡,於是國王就命令他離開。
te sazing bingah ga qutux smoya trahu na squliq cyux maki sqasa hya. agal qba su llaw hruy cikay qba su ‘zil son nya qu Syaw-wangc , ru mha qasa Syaw-wangc lru, kmal mha “mhway balay tnapaq su qba knan, strahu sak balay wah.”
第二個星球上住著一個愛慕虛榮的人。他請小王子用左邊的手碰一下右邊的手。小王子照做以後,他就說:「謝謝你的掌聲,你真的很崇拜我。」
te cyugal bingah hya ga, qutux tbusuk cyux maki sqasa hya , nanu si ryax mnbuw qwaw, teta baqun mungi kinksazyux nya mru, aw si ryax tqqwaw qu nyux nya sksazyux squliq.
第三個星球住著一個酒鬼,整天喝酒。他喝酒是因為想要遺忘。他想遺忘他的羞恥,因為他覺得整天喝酒很可恥。
bingah te pazyat hya lga, qutux ptbazi cyux maki kya hya . yasa si plpuw ru miru pira pila nya krryax. plpgun nya krryx pira bingah cyux maki babaw kayal, ru rwan nya kwara qu bingah qasa hya lma.
第四個星球住著一個生意人。他整天在數數和計帳。他不停地算著天上的星星,說那些星星都是他的。
maki sa te magal bingah ga, qutux ppilaw na squliq cyux maki kya hya. qutux qutux lhngan ga plagan nya pilaw tuqiy ru ‘zyutan nya lozi sasan, baha mswa cipoq qu bingah nyux nya ki'an ru helaw balay miray qu bingah lru qutux ryax ga qutux puzi spung nanak kinr’tung. nanu si ryax milaw muzyut milaw muzyut qu ppilaw qasa.
第五個星球住著一個點燈的人。每天晚上他把路燈點上,早上再熄滅它。由於星球很小,又轉得很快,所以那裡的一天只有一分鐘這麼長。點燈人就辛苦地不斷點燈、熄燈。
te tzyu’ bingah ga, qutux minbaq sinsi na rhzyal cyux maki sqasa hya. cingay lalu na rhyal cyux nya sbiru sa biru nya, yan na lalu na rrgyax ru lllyung. “ini bruy na minbaq sinsi na rhzyal qu si t'os mhtuw ru zinga wal mpyu’ na zyaw hya, nanak zyan rrgyax ru lllyung qu si kaki krryax qu brwan nya hya ” r’suw lungan pongan na Syaw-wangc qu ke nya mha phpah hya ga zinga mpyu’ na zyaw qasa hya.
第六個星球住著一個地理學家。他的書裡記錄了很多地方的名稱,包括山和河流的名字。他說:「地理學家不記錄短暫出現的事物,只記錄不會改變的山和海洋。」小王子聽到他說,花是短暫出現的事物,感到很擔心。
te pitu bingah nwahan ni Syaw-wangc hya ga rhyal nyux ta ki’an qani. krahu balay qu bingah qasa hya, qutux kbhul mopuw qutux thoki cuyx maki sqasa, pitu’ seng minbaq sinsi na rhzyal ru qeru pgan mang squliq ptbazi ru pitu’ kbhul mang tbusuk ru cyugal 'ok smoya trahu na squliq cyux maki sqasa, ki’a mpusal 'ok squliq kwara qu nyux maki rhyal ki'an ta qani hya. ungat qu rengki na ga, mlhngan ga, siki mpatul tzyu mang ppilaw na squliq ga , yasa tnaq milaw nyux ta ki'an na rhyal qani hya.
小王子到的第七個星球是地球。那是一個很大的星球,在那個星球上住著一百一十一位國王,七千個地理學家,九十萬個生意人,七百萬個酒鬼,三億個愛慕虛榮的人,一共大約有二十億個大人。 在人們發明電力之前,地球需要有四十六萬個點燈人才能維持夜晚的照明。
nisan tehok nyux ta ki'an rhyal qu Syaw-wangc ga, stnaq nya qutux mqu' smyax. kyalun nya Syaw-wangc mha"mha su s'nun bingah su ga, kal r'agay misu "
小王子剛到地球時,在沙漠裡遇到一條金色的蛇。那條蛇對他說:「如果有一天你非常想念你的星球,我可以幫你。」
bsyiq pinkngyan nya squ rgyax ini hbki'i na k'man lru, yasa tehok qalang nyux ki'an na squliq la. ktan ni Syaw-wangc qutux tanux pmyan phpah ru memaw si ngaqa' ungat kkyalan hya. magal seng phpah mekwe cuyx pmyan sqasa,ru si ktnaq ktan kwara. mnglung Syaw-wangc mha"si maku hya ga qutux nanak phpah mekwe mu qu phpah hya , ima baq ini yan sqasa, qutux qu mekwe maku ru cyugal rgyax htgan puniq rwan maku, ga ini saku thuyay m'laqi na mrhuw krahu na " lungun lungun nya lru, si hakas tapaq m'abi mngilis sa kk'man qu Syaw-wangc la.
他穿越了整個沙漠,才終於到了有人居住的地方。 小王子看到一個花園,嚇得說不出話來。那裡竟然有五千朵玫瑰花,全都長得一樣。 小王子想:「我以為我的玫瑰花是獨一無二的,沒想到她很平凡,我擁有那朵花,和三座火山,但是這一切並沒辦法讓我成為一個偉大的王子。」 想著想著,他就趴在草地上哭了起來。
son kasa mhtuw qu qbux la. kyalun Syaw-wangc mha"wahiy saku smbes mzyuy ma, nyux yaqih qsliq mu" kmal qbux mha "iyat saku qbaq mhyapas ki sunan, baha mswa iyat saku qnyatna na squliq na. knita misu ga, qutux cipoq na laqi mlikuy su, knita saku uzi ga, qutux saku qbux nanak uzi. mha saku qzyatan ga, aki ta mblaq mbsbes. knita mu isu lga, mosa ungat ima thuzyay kingiwan isu lru,knita su knan uzi lga,mosa ungat ima thuzyay kingiwan knan uzi la."
這時候狐狸出現了。 小王子說:「來陪我玩吧,我現在好傷心。」 狐狸說:「我不能跟你玩,我還沒有被馴服。對我來說,你只是一個普通的小男孩,對你來說,我也只是一隻普通的狐狸。如果你馴服了我,我們就會互相需要。對我來說,你將會成為獨一無二的,對你來說,我也會成為獨一無二的。」
kmal Syaw-wangc mha"aki saku mqbbaq cingay rangi ga, ini tehuk zyaw maku." kmal qu qbux mha"ungat qu ryax mqbaq ana nanu zyaw qu squliq musuw qani hya . ru nanak mazi tbiran qu baqun nha la. ga ungat qu tbazi rangi hya, nanu ungat rangi nha squliq misuw naqi hya la. " 'san mita ni Syaw-wangc krryax qu qbux qasa lru, yasa smwal pqayat hya qu qbux la.
小王子說:「我沒有足夠的時間,我想要去多認識一些朋友」 狐狸說:「現在的人不再有時間去瞭解任何事情。他們總是到商店去買一些現成的東西。可是世界上沒有商店是在賣朋友的,所以人們就不再擁有朋友。」 小王子每天在固定的時間去看狐狸,就這樣,他馴服了狐狸。
tehuk qu pshriq na ryax, 'say mita cikay lozi mekwe ka cyux tanux pmyan phpah qasa son na qbux. ngayan lozi ni Syaw-wangc qu mekwe nyux sa tanux pmyan phpah, ini ptnaq balay qu knita nya la. kyalun nya qu phpah mha"ini simu kyan mekwe maku ana qutux, ungat ima minqnazyat simu mintzyaw na simu. ana qutux nanak qu phpah maku mekwe , ga maki sa lungan mu ga hnasun nya kinkrahu mamu kwara . inblequn mu pqsya ru 'mukan mu kopu kita, galun mu kwara kumay nya, inblequn mu mung nanu nyux nya skal, hya ga mekwe maku. "
離別的時候到了,狐狸要他去花園裡再看一次玫瑰花。 小王子再次看到玫瑰花以後,心裡有了完全不同的感覺。 他對他們說:「妳們一點也不像我的玫瑰花,沒有人馴服過妳們,沒有人為妳們付出。我的玫瑰花,雖然只是一朵,就比妳們全部更重要。我為她細心灌溉,為她蓋上玻璃罩,為她除去身上的毛蟲,靜靜聽她說話,她是我的玫瑰花。」
sgayan na Syaw-wangc qu qbux, kyalun na qbux mha"sgaya ta la, syan ta balay inlungan na zyaw hya ga mutu ini ktay na roziq , si ki inblequn ta smi sa lungan ga baqun ta mita. wal su syun sa phpah mekwe su ryax su ru, yasa qu krahu balay inlungan su shya "
小王子跟狐狸道別,狐狸對他說:「再見了,真正重要的東西,用眼睛是看不到的,只有用心才能看到。正因為你把時間投注在你的玫瑰花上,所以她才變得如此重要。」
mung saku pinqzyon ni Syaw-wangc zyaw kntan nya tuqi ga, yasa te spat ryax hintagan mu rhyal Sahala, cikuy balay thay qsya wal maku suqun mnbuw uzi la. mhkangi sami ki Syaw-wangc sa rhyal ini bhki'i na k'man, musa sami hmkangi qutux bling bbwan qsya. son kasa, mnkum kayal lru, mhtuw bingah la.
當我聽小王子說完這一路上的故事時,是我發生意外的第八天,那時我的最後一滴水也喝完了。 小王子和我一起走在沙漠裡,我們要去尋找一口井。 走著走著,天色漸暗,星星出來了。
squli mita kayal qu Syaw-wangc ru kyalun saku nya mha"betunux balay qu bingah hya, baha mswa cyux ki'an qutux phpah mekwe ini ta ktay roziq" ru ngayan nya syax byacing nyux psyax sa rhyal ini bhki'i na k'man, kmal mha"betunux balay ktan rhyal ini bhki'i na k'man qa, baha mswa cyux lqingan qutux bling bbwan qsya sa hkuy nya. " ini sami hngaw mhkangi lru, 'lwan myan sa klpaw qu bling bbwan qsya la.
小王子抬頭看天空,然後對我說:「星星是很美的,因為上面有一朵我們看不見的花。」 他又低下頭看著月光照著的沙漠,說:「沙漠是很美的,因為某個角落裡,藏著一口井。」 我們繼續走著,終於在天亮時發現了水井。
lhngan qasa ga, yasa qutux kawas kinki'an nya rhyal nyux ta ki'an qa qu Syaw-wangc . nanu ryax qani qu mmosa kni'an nya bingah .ru ktan mu cyux mpkal ki smyax na mqu' qasa. lhngan blay lga, baqun maku sa wayal 'san nya qu Syaw-wangc la.
那天晚上,是小王子到達地球滿一年的時候。他準備利用這個特別的時間回去,我隱約看見他和那條金黃色的蛇在講話。 夜晚來臨,我知道小王子赴約去了。
mtzyu kawas wayal la,iyat maku kntan ana qutux qu Syaw-wangc. ini mu zngiy pucing knal nya ke mha sqani"lhngan ga,squli su mita kayal ga, baha mswa cyux saku maki sa qutux bingah kayal, ru knita su bingah babaw kayal lga, yan cyux msyiq kwara. nanu bingah nyux su ktan ga, baq msyiq kwara na bingah su isu hya la".
六年的時間過去了,我再也沒有看見過小王子。 我記得他最後跟我說的話是這樣:「夜裡,當你望著天空時,因為我住在其中一顆星星上,因為我在那顆星星上笑著,那麼對你來說,彷彿所有的星星都在笑。你所擁有的星星,就是會笑的星星。」
ta kinmqoyat saku balay ma kwara rangi mu i ktan saku nha nyux saku mqyanux mbinah mwah ngsal lozi, ga nyux qmtux balay qu lungan mu hya. wal maku spatas umuk nqwaq mit ni Syaw-wangc , ga mungi saku matas qutux habuk.ana nya si say nanu ga ini nya thzyazi p'umuk nqwaq na mit qu qneway nqwaq qasa. mnglung saku krryax mha, nniqun na mit qu phpah qasa? kruma mlung saku,mosa inblequn mumuk kopu kita na Syaw-wangc qu phpah, mosa nya inblequn mlahang mit uzi. mha ku sqani mnglung lga, cyux si shway msiq kwara qu bbingah la. kya ruma lungun mu lozi, qenu zngyan nya mumuk na kopu kita lga, talagay kinyaqih qasa hya lpi. mha saku sqani mnglung lga, yan cuyx msbuq roziq kwara qu bbingah kayal la.
我的朋友們再次看到我,都對我能活著回來感到幸運,然而我的內心其實很悲傷。 我曾經幫小王子的羊畫過嘴罩,但是我忘了幫他畫上皮帶。他怎樣也無法幫羊戴上嘴罩。 我心裡常常想,那隻羊會不會把花吃掉了呢? 有時候我會想,小王子每天晚上都會用玻璃罩把花保護好,他也一定會把羊管好。這麼一想,所有星星就對我溫柔地笑了。 有時候我又會覺得,萬一他哪天疏忽了,忘了蓋玻璃罩,那可就慘了。想到這裡,天上的星星全部都化成了淚珠。
yan simu blaq mamu uzi qu Syaw-wangc qani hya ga, cyux qutux mit iyat ta kinbaq sa tohiq balay na bingah ga, ki'a nya wal niqun qu phpah mekwe , ki'a nya ini niqi ,ga iyat ptnaq kwara knita ta cinbwanan la. squli mita kayal kwara mamu pi, lnglung cikay mha, qenu wal niqun na mit qu phpah mekwe? ru ini nya niqi ? nanu baqun mamu sa iyat balay ptnaq kwara knita mamu lay.
對你們這些同樣喜歡小王子的人來說,在某個遙遠的星球上,有一隻我們並不認識的小羊,牠或許吃了玫瑰花,或許沒有,世界的一切都會因此變得完全不同。 請大家抬頭看著天空,心裡想著,小羊究竟吃了花,還是沒有吃了花?這時候你們就會發現,一切都變得不同了。
-完-